SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Kierunki eksportu i importu surowców energetycznych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

IX. Uwarunkowania rozwoju gospodarki światowej: rola poszczególnych sektorów gospodarki w rozwoju cywilizacyjnym, procesy globalizacji, współpraca międzynarodowa, gospodarka oparta na wiedzy, społeczeństwo informacyjne.

Uczeń:

3) analizuje strukturę i kierunki międzynarodowej wymiany towarowej, ocenia miejsce i strukturę handlu zagranicznego Polski oraz uzasadnia potrzebę przestrzegania zasad sprawiedliwego handlu.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia głównych eksporterów i importerów surowców energetycznych na świecie;

• omawia sposoby transportu surowców między krajami i kontynentami;

• charakteryzuje główne kierunki transportu przesyłowego;

• podaje przykłady rurociągów i gazociągów na świecie.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, mapa myśli, metody operatywne (analiza map, danych statystycznych, tekstu e‑materiału, grafiki interaktywnej)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna, monitor dotykowy lub tablety, e‑materiał, atlasy, mapa fizyczna świata, mapa polityczna świata, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze

Ipnarski G., Import surowców energetycznych krajów Azji Południowo‑Wschodniej, przypadek Singapuru, „Studia Ekonomiczne Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2013, nr 170, s. 218–238, dostępne w internecie: bazekon.uek.krakow.pl (dostęp 19.01.2022).

Roczniki statystyczne GUS.

Sawicki B., Polska zmniejsza zależność od importu ropy z Rosji, 3.06.2020, biznesalert.pl (dostęp 19.01.2022).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć: uczniowie przypominają surowce energetyczne – nieodnawialne i odnawialne.

• Rozmowa kierowana na temat rozmieszczenia na Ziemi surowców nieodnawialnych oraz możliwości wykorzystania odnawialnych – uczniowie, korzystając z atlasów, przypominają miejsca o największych zasobach surowców. Wybrane miejsca wskazują na mapie fizycznej świata.

• Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie, korzystając z tekstu e‑materiału, podają kraje będące głównymi eksporterami węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego; wskazują je na mapie politycznej świata.

• Przypomnienie nazwy i zadań organizacji OPEC – uczniowie wskazują na mapie główne państwa członkowskie tej organizacji.

• Czy występowanie podanych surowców jest równomierne na Ziemi? Krótka pogadanka o zapotrzebowaniu na świecie na te surowce oraz o ich importerach.

• Uczniowie wskazują na mapie główne kierunki i podają sposoby transportu surowców między krajami i kontynentami (wykorzystanie m.in. fotografii tankowców i gazowców zawartych w e‑materiale).

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy – uczniowie w grupach zapoznają się z grafiką interaktywną, wskazują na mapach w atlasie przebieg opisanych systemów przesyłowych ropy naftowej i gazu ziemnego.

• Następnie uczniowie przygotowują w grupach mapy myśli przedstawiające odpowiedź do polecenia zawartego w tej części e‑materiału („Scharakteryzuj dysproporcje w rozmieszczeniu geograficznym tych systemów. Wyjaśnij, jakie czynniki geograficzne, ekonomiczne czy polityczne odpowiedzialne są za ich rozmieszczenie”).

• Uczniowie przedstawiają rezultaty pracy (uczniowie, prezentując swoje odpowiedzi, wskazują na mapie świata wybrane, omawiane przykłady rurociągów z ropą naftową i gazociągów).

• Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi uczniów.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie.

• Nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane ćwiczenia z e‑materiału; nauczyciel w razie potrzeby wspiera ich.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – mówią, co było łatwe, trudne, ciekawe, jakie są możliwości zastosowania zdobytej wiedzy.

Praca domowa

• Wyjaśnij, w jaki sposób handel międzynarodowy surowcami energetycznymi wpływa na rozwój gospodarczy państw świata.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafikę interaktywną można wykorzystać podczas lekcji o różnych rodzajach transportu – transport przesyłowy (zakres podstawowy: XII. 4), a także w ramach zajęć dotyczących związków między występowaniem surowców a kierunkami rozwoju przemysłu i strukturą towarową handlu zagranicznego (zakres rozszerzony: XIX. 2).