Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Maria Gniłka‑Somerlik

Przedmiot: Język polski

Temat: Chrześcijaństwo we wczesnym średniowieczu – Wyznania Augustyna Aureliusza

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe;
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe; określa ich rolę i związek z problematyką utworu oraz znaczenie dla budowania własnego systemu wartości.
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
5) charakteryzuje główne prądy filozoficzne oraz określa ich wpływ na kulturę epoki;
II. Kształcenie językowe.
1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:
1) wykorzystuje wiedzę z dziedziny fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni w analizie i interpretacji tekstów oraz tworzeniu własnych wypowiedzi;
4. Ortografia i interpunkcja. Uczeń:
2) wykorzystuje składniowo‑znaczeniowy charakter interpunkcji do uwypuklenia sensów redagowanego przez siebie tekstu;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych;
4) wyjaśnia, w jaki sposób użyte środki retoryczne (np. pytania retoryczne, wyliczenia, wykrzyknienia, paralelizmy, powtórzenia, apostrofy, przerzutnie, inwersje) oddziałują na odbiorcę;
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
6) odczytuje poglądy filozoficzne zawarte w różnorodnych dziełach;
Lektura obowiązkowa
6) św. Augustyn, Wyznania (fragmenty);

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • przedstawia biografię św. Augustyna;

  • wyjaśnia takie pojęcia, jak: jest manicheizm, dualizm, patrystyka;

  • dokonuje analizy fragmentów Wyznań św. Augustyna – wskazuje cechy gatunkowe i pytania retoryczne;

  • interpretuje fragmenty Wyznań w kontekście wczesnego chrześcijaństwa.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • odwrócona klasa.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji:

Przed lekcją

Nauczyciel poleca uczniom utrwalenie wiedzy z sekcji „Przeczytaj”, która będzie niezbędna do przeprowadzenia lekcji o charakterze odwróconym.

Faza wprowadzająca

Nauczyciel w fazie wstępnej lekcji czyta przykładowe pytania, które zadawał św. Augustyn w swoich wywodach filozoficznych. Może posłużyć się tekstem z „Wprowadzenia”. Po krótkiej rozmowie z uczniami na temat ponadczasowości filozofii nauczyciel podaje cele lekcji i zapisuje jej temat na tablicy.

Faza realizacyjna

Ta część lekcji realizuje strukturę odwróconą, zatem uczniowie przystępują do wykonania ćwiczeń: 1‑4 na podstawie wiedzy zdobytej w domu. Nauczyciel ocenia tę część pracy uczniów.

Następnie uczniowie zapoznają się treścią wykładu prof. Pawła Stępnia (sekcja „Film”) i dobrani w pary wykonują zestaw poleceń przygotowanych do materiału.

W ostatniej części fazy realizacyjnej uczniowie przystępują do analizy i interpretacji fragmentów Wyznań św. Augustyna. Wykonują ćwiczenia: 5‑8 w sekcji „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca

W fazie podsumowującej lekcji nauczyciel powraca do przykładów pytań, które w swoich rozważaniach zadawał św. Augustyn. W ogólnoklasowej dyskusji, uczniowie zastanawiają się nad aktualnością tych tez i wątpliwości dziejowych.

Materiały dodatkowe

  • Louis de Wohl, Św. Augustyn. Niespokojny płomień, tłum M. Wyrwas‑Wiśniewska, Sandomierz 2008.

  • George Henderson, Wczesne średniowiecze, tłum. P. Paszkiewicz, Warszawa 1984.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą wykorzystać multimedium do lekcji powtórkowej nie tylko na temat dokonań św. Augustyna, ale także - momentu przełomowego w epoce średniowiecza.

Sprawdź się