Imię i nazwisko autora:

Krystyna Wosińska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Warunki równowagi układu termodynamicznego.

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia - wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
Zakres rozszerzony
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe.
Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach; 
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu;
VI. Termodynamika.
Uczeń:
4) opisuje przykłady współistnienia substancji w różnych fazach w stanie równowagi termodynamicznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. poda definicję stanu równowagi układu termodynamicznego;

2. przeanalizuje stan równowagi różnych typów układów;

3. wyjaśni, jakie warunki muszą być spełnione, aby układ był w stanie równowagi;

4. przeanalizuje na przykładach procesy prowadzące do stanu równowagi;

5. wyjaśni, na czym polega stan równowagi dynamicznej.

Strategie nauczania:

sstrategia eksperymentalno‑obserwacyjna (dostrzeganie i definiowanie problemów)

Metody nauczania:

- wykład informacyjny,
- pokaz multimedialny,
- analiza pomysłów.

Formy zajęć:

- praca w grupach,
- praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia

Materiały pomocnicze:

e‑materiały: „Jak definiuje się układ termodynamiczny?”, „Warunki równowagi termodynamicznej”, „Entropia”, „Jak definiujemy przemianę fazową?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

- wprowadzenie zgodnie z treścią w części pierwszej „Czy to nie ciekawe?”,
- odwołanie do wiedzy uczniów o stanach równowagi w życiu codziennym.

Faza realizacyjna:

- Nauczyciel wprowadza definicję stanu równowagi, jako stanu którego parametry nie zmieniają się. Uczniowie w dyskusji, z pomocą nauczyciela, analizują różne typy układów i ustalają, w jakich warunkach parametry układów mogą pozostać stałe.

- Nauczyciel wprowadza pojęcie równowagi dynamicznej. Uczniowie w grupach proponują przykłady układów w równowadze termodynamicznej i takich, które nie są w równowadze. Następnie w ogólnej dyskusji uczniowie i nauczyciel oceniają słuszność podanych przykładów.
- Uczniowie oglądają film samouczek.

Faza podsumowująca:

W celu oceny nabytych wiadomości uczniowie rozwiązują zadanie 7. i 8.

Praca domowa:

Obowiązkowo zadania 1 – 3, do wyboru jedno z zadań 4 - 6.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Film samouczek można wykorzystać na lekcji i połączyć z wykonaniem zadania 8 oraz przedyskutowaniem wyników. Może też być wykorzystany przez uczniów po lekcji do powtórzenia i utrwalenia materiału.