Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Lewandowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Gra w gatunki, czyli jak romantycy odmładzali literaturę
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
poznaje gatunki, które w epoce romantyzmu ulegały przekształceniom w ramach literackich gier z konwencjami,
wyjaśnia, na czym polegała romantyczna gra z gatunkami literackimi,
charakteryzuje poemat dygresyjny jako gatunek,
wyjaśnia, dlaczego upadła romantyczna idea poezji uniwersalnej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
giełda pomysłów;
z użyciem e‑podręcznika.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel poleca, by uczniowie zapoznali się z wykładem eksperta w materiale Gra w gatunki, czyli jak romantycy odmładzali literaturę.
Faza wprowadzająca:
Wyświetlenie na tablicy treści zawartych w sekcji „Wprowadzenie”. Przybliżenie przez nauczyciela tematu i celów lekcji. Określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: nauczyciel pyta, jakie są pierwsze skojarzenia uczniów, gdy słyszą hasło romantyzm. Prosi, by jedna osoba zapisywała pomysły na tablicy w formie mapy skojarzeń. Jeśli skojarzenia uczniów są stereotypowe, nauczyciel informuje, że to niepełny obraz epoki, bo romantycy chętnie prowadzili gry z literackie, m.in. w obrębie gatunków i rodzajów. Prowadzący prosi, by uczniowie zapoznali się z blokiem tekstowym e‑materiału i zapisali w notatce syntetyzującej, jakim przemianom romantycy poddali tradycyjne gatunki literackie. Na czym polegała ich gra z konwencjami?
Faza realizacyjna:
Nauczyciel prosi, by uczniowie podzielili się na 4 grupy. Każda z nich otrzymuje jedną ilustrację spośród poniższych:
Zadaniem grup jest napisanie krótkiej bajki, do której inspiracją będzie zaproponowana przez nauczyciela ilustracja. Warunkiem, który należy spełnić, jest złamanie w dowolny sposób konwencji gatunkowej bajki, np. zakończenie jej antymorałem. Uczniowie samodzielnie decydują o sposobie przełamania konwencji. Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują efekty swojej pracy, wszyscy uczniowie dyskutują o nich, a nauczyciel może ocenić ich zaangażowanie.
Praca z multimedium. Nauczyciel prosi, by uczniowie wykonali w parach polecenia 1 i 2 z sekcji „Film”. Następnie wybrane osoby przedstawiają rozwiązania, a nauczyciel weryfikuje ich poprawność.
Faza podsumowująca:
Na koniec zajęć nauczyciel prosi wybranych uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach dowiedziałem się…, nauczyłem się...
Praca domowa:
Wykonaj polecenie 1 z sekcji „Audiobook.”
Materiały pomocnicze:
Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków.
Stanisław Balbus, Zagłada gatunków, „Teksty Drugie” 1999/6.
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do podsumowania lekcji.