Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: O jakim labiryncie mówi Jorge Luis Borges w Domu Asteriona?

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
6) rozpoznaje w tekstach literackich: ironię i autoironię, komizm, tragizm, humor, patos; określa ich funkcje w tekście i rozumie wartościujący charakter;
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
13) porównuje utwory literackie lub ich fragmenty, dostrzega kontynuacje i nawiązania w porównywanych utworach, określa cechy wspólne i różne;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
7) odróżnia dyskusję od sporu i kłótni;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;
2. porządkuje informacje w problemowe całości poprzez ich wartościowanie; syntetyzuje poznawane treści wokół problemu, tematu, zagadnienia oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach;
6. wybiera z tekstu odpowiednie cytaty i stosuje je w wypowiedzi;
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Zakres rozszerzony
Lektura obowiązkowa
24) Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • zapoznaje sie z mitem o Minotaurze;

  • przygotowuje prezentację multimedialną na temat życia i twórczości Borgesa;

  • wyjaśnia powiązanie tekstu Dom Asteriona z mitem o Minotaurze;

  • omawia realizm magiczny;

  • porównuje reinterpretację Jorge Luisa Borgesa z wersją mitu i Minotaurze przedstawioną w Królu mrówek Zbigniewa Herberta.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • metoda kosza i walizki.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie sobie bądź zapoznanie z mitem o Minotaurze. Uczniowie przygotowują notatkę na temat treści mitu.

  2. Chętne osoby przygotowują prezentację multimedialną na temat życia i twórczości Jorge Luisa Borgesa.

Faza wprowadzająca:

  1. Wybrana przez nauczyciela osoba przedstawia na forum klasy swoją notatkę odnoszącą się do mitu o Minotaurze.

  2. Nauczyciel wyświetla temat lekcji i udostępnia uczniom e‑materiał. Uczniowie zapoznają się z „Wprowadzeniem” i sekcją „Przeczytaj”.

  3. Chętny uczeń przedstawia krótko najważniejsze informacje dotyczące życia i twórczości Borgesa.

Faza realizacyjna:

  1. Wybrana osoba wyjaśnia, w jaki sposób utwór Borgesa nawiązuje do mitu o Minotaurze.

  2. Nauczyciel zadaje pytania:
    - O jakim labiryncie mówi Jorge Luis Borges w Domu Asteriona?
    - Czym jest realizm magiczny?
    - W jaki sposób realizm magiczny realizowany jest w utworze Borgesa?
    Uczniowie zastanawiają się na odpowiedziami. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wymieniają się poglądami i popierają swoje zdanie odpowiednimi cytatami (tam, gdzie jest to możliwe).

  3. Praca z multimedium. Nauczyciel poleca, aby wybrany uczeń przeczytał polecenia 1‑3 z sekcji „Film edukacyjny”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na grupy i opracowali odpowiedzi do poleceń. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

  4. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 1, 4 i 5 z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

  5. Nauczyciel wyświetla na tablicy po kolei ćwiczenia nr 2, 3, 6, 7, 8, 9. Zespół klasowy zostaje podzielony na 4‑osobowe grupy, które rozwiązują zadania na czas. Najszybsza grupa przedstawia swoje propozycje i omawia je na forum klasy. Pozostali uczniowie weryfikują przedstawione odpowiedzi. Jeśli są one poprawne, grupa wygrywa.

  6. Uczniowie wykonują w parach ćwiczenie 10 z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel zawiesza na tablicy dwa plakaty z narysowanym koszem i walizką. Rozdaje uczniom po dwie karteczki samoprzylepne. Prosi, aby uczniowie zapisali na jednej z nich, przemyślenia, które zabiorą z sobą po zajęciach; na drugiej to, czego nie akceptują. Jedna osoba odczytuje zapisy zamieszczone przy walizce i koszu.

  2. Nauczyciel odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu.

Praca domowa:

  1. Porównaj reinterpretację Jorge Luisa Borgesa z wersją mitu o Minotaurze przedstawioną przez Zbigniewa Herberta w zbiorze Król mrówek. /cite> Skorzystaj w tym celu z lekcji Król mrówek, czyli prywatna mitologia Zbigniewa Herberta.

Materiały pomocnicze:

  • Jorge Luis Borges, [w:] Justyna Ziarkowska, Marcin Kurek (red.): W poszukiwaniu Alefa. Proza hispanoamerykańska w świetle najnowszych badań (Antologia), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2007.

  • James Woodall, Jorge Luis Borges, M. Białoń‑Chalecka (tłum.). Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2001.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Film edukacyjny”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Sprawdź się