Dla nauczyciela
Autor: Maria Gniłka‑Somerlik
Przedmiot: Język polski
Temat: Barokowa wyobraźnia: alegorie i symbole
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
definiuje pojęcia alegorii, symbolu w kontekście poezji barokowej;
wyjaśnia, czym jest „wyobraźnia barokowa”;
wskazuje na różnice między poglądami na poezję myślicieli starożytnych i barokowych;
wskazuje alegorię i symbole w wybranych utworach epoki baroku.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Przed lekcją uczniowie powinny znać periodyzację epoki baroku.
Faza wprowadzająca
Nauczyciel może rozpocząć lekcję od propozycji, aby każdy z uczniów sformułował własną definicję terminu wyobraźnia. Po prezentacji wyników, uczniowie dyskutują o problematyce definicyjnej oraz o tym, czy od tego abstrakcyjnego obszaru ludzkiego istnienia, jakim jest wyobraźnia, zależy twórczość. Po krótkim podsumowaniu dyskusji nauczyciel prezentuje uczniom „Wprowadzenie” do lekcji, podaje jej cele i zapisuje temat na tablicy.
Faza realizacyjna
Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i wynotowują najważniejsze kwestie związane z pojęciami: alegorii, symbolu, wyobraźni barokowej. Zapoznają się także z dobranymi w tej sekcji reprintami obrazów barokowych. Następnie wykonują pierwsze trzy ćwiczenia w sekcji „Sprawdź się”. W następnym kroku zapoznają się z multimedium. Po wysłuchaniu wykładu prof. Dariusza Dybka wykonują polecenia przyporządkowane do multimedium oraz wybrane przez nauczyciela ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”.
Faza podsumowująca
W podsumowaniu lekcji nauczyciel proponuje uczniom zabawę poetycką. Uczniowie dobierają się w pary i tworzą koncepcyjny wiersz w stylu barokowym. Zadaniem pozostałych uczniów jest odgadnięcie pointy lub obiektu (symbolu / alegorii), którego wiersz dotyczy.
Materiały dodatkowe:
Giovanni Pico della Mirandola, O wyobraźni, tłum. A. Fulińska, Kraków 1995.
Agnieszka Fulińska, Naśladowanie i wyobraźnia, [w:] Wyobraźnia epok dawnych: obrazy – tematy – idee, red. J. K. Goliński, Bydgoszcz 2001.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.