Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Rywalizacja Anglii i Hiszpanii w XVI w.

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia genezę konfliktu hiszpańsko‑angielskiego w XVI w.;

• omawia przebieg wyprawy Wielkiej Armady i jej klęskę;

• tłumaczy znaczenie klęski Hiszpanii dla układu sił w Europie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wyświetla na tablicy temat lekcji.

2. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu (będą to obowiązujące ich kryteria sukcesu). Jedna osoba może zapisywać pytania na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego rywalizacji hiszpańsko‑angielskiej w XVI w. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie uczestnicy zajęć zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i na podobne odpowiadają.

2. Praca z pierwszym multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel prosi, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie 2: „Na podstawie mapy określ, jakie były słabe i mocne strony władztwa Habsburgów hiszpańskich i austriackich. Rozstrzygnij, czy na tej podstawie można wnioskować o tym, która z linii miała większe szanse na odniesienie sukcesu”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na czteroosobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 3.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel prosi, aby uczniowie zapoznali się z poleceniami 4 i 5 (dotyczącymi wyprawy Wielkiej Armady) i podczas wyświetlania filmu wynotowali najważniejsze informacje, a następnie w parach przygotowali odpowiedzi. Po wyświetleniu filmu i ustalonym czasie przedstawiciele wylosowanych par (lub ochotnicy) przedstawiają propozycje odpowiedzi, pozostali uczniowie i nauczyciel się do nich odnoszą.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę dotyczącą kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

2. Na zakończenie nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć oraz pracę uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

A. Konstam, Wielka Armada. Wyprawa przeciw Anglii, tłum. N. Łajszczak, Poznań 2009.

K. Mikulski, J. Wijaczka, Historia powszechna. Wiek XVI–XVIII, Warszawa 2012.

Z. Wójcik, Historia powszechna. Wiek XVI–XVII, wyd. 12, Warszawa 2012.

A. Wyczański, Historia powszechna. Wiek XVI, Warszawa 1987.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Mapa interaktywna”, aby przygotować się do późniejszej pracy.