Dla nauczyciela
Autor: Paweł Kaniowski
Przedmiot: Filozofia
Temat: Psychoanaliza Freuda: id, ego, superego
Grupa docelowa:
III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Przedstawisz koncepcję psychiki Freuda, składającej się z id, ego oraz superego.
Scharakteryzujesz psychoanalizę jako naturalistyczną koncepcję człowieka i kultury.
Wyjaśnisz, w jaki sposób idea nieświadomości przeciwstawia się antynaturalizmowi.
Cele operacyjne. Uczeń:
zna koncepcję psychiki Freuda, składającej się z id, ego oraz superego;
charakteryzuje psychoanalizę jako naturalistyczną koncepcję człowieka i kultury;
rozumie, w jaki sposób idea nieświadomości przeciwstawia się antynaturalizmowi.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Czym, zdaniem uczniów, jest ego?
Faza realizacyjna:
Mapa myśli. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Zapisuje na tablicy trzy hasła związane z tematem zajęć: psychoanaliza, naturalistyczna koncepcja człowieka i kultury, idea nieświadomości. Każda z grup ma za zadanie opracować mapę myśli do przydzielonego przez nauczyciela hasła. Następnie przedstawiciel każdej z grup zapisuje na tablicy propozycje uczniów. Po zapisaniu pomysłów uczniowie samodzielnie je weryfikują. Nauczyciel uzupełnia wypowiedzi uczniów, jeśli jest to konieczne.
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla materiał z sekcji „Schemat”, a następnie czyta polecenia:
– Pogrupuj wymienione niżej elementy życia psychicznego tak, by umieścić je we właściwej części psychiki – id, ego lub superego.
– Zasadniczym konfliktem, który dynamizuje życie psychiczne człowieka jest walka między id a superego. Wyjaśnij, jak to się dzieje, że pomimo tego nieustannie toczącego się w nieświadomości konfliktu, osobowość człowieka jest względnie stabilna.
Uczniowie wykonują zadania w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając uczniom informacji zwrotnej.Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi
Faza podsumowująca:
Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…
Praca domowa:
Uczniowie mają za zadanie wykonać ćwiczenia nr 5‑8 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Warszawa 2010.
Winkler M., Commichau A., Sztuka prowadzenia wykładów i lekcji, Kraków 2008.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Schemat” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.