Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Droga do wojny – Japonia, Włochy i Niemcy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje przyczyny budowania sojuszu między Niemcami, Włochami i Japonią;

• charakteryzuje kolejne kroki powstawania osi Berlin–Rzym–Tokio;

• wyjaśnia znaczenie takich terminów jak m.in.: państwa Osi, pakt antykominternowski, pakt stalowy;

• analizuje, które z tych państw ponosi odpowiedzialność za wybuch II wojny światowej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Droga do wojny – Japonia, Włochy i Niemcy”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Mapa interaktywna” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Trzej chętni lub wybrani uczniowie (albo trzy zespoły, maks. do trzech osób każdy) przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj” i dodatkowych źródeł. Nauczyciel rozdziela między nich zagadnienia – każda osoba lub zespół skupia się na jednym państwie (Niemczech, Włoszech i Japonii) oraz polityce ekspansji.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat lekcji, nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia cele lekcji.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Uczniowie próbują intuicyjnie zadać pytania, na które odpowiedzą w trakcie lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Wskazani przed lekcją uczniowie przedstawiają i omawiają efekty swojej pracy. Nauczyciel oraz inni uczniowie zadają pytania prezentującym, w razie potrzeby uzupełniają ich wypowiedzi.

2. Praca z pierwszym multimedium („Mapa interaktywna”). Uczniowie pracują w parach. Analizują treść polecenia 2: opisują zmiany, do jakich doszło w Europie i Azji w wyniku ekspansjonistycznych działań III Rzeszy, Włoch i Japonii. Wybrana para przedstawia swoją odpowiedź, pozostali uczniowie mogą uzupełniać informacje.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel odtwarza filmy. Następnie zadaje uczniom pytanie: Czy zgadzacie się z ekspertem co do tego, które z tych trzech państw ponosi odpowiedzialność za wybuch II wojny światowej? Uczniowie krótko dyskutują, przedstawiają swoje opinie wraz z uzasadnieniem.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę dotyczącą kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 1, 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj polecenia dołączone do filmów.

Materiały pomocnicze:

P. Schmidt, Statysta na dyplomatycznej scenie, tłum. H. Kurnatowski, Kraków 1962.

Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998.

S. Sierpowski, Źródła do historii powszechnej okresu międzywojennego, t. 3, 1935–1939, Poznań 1992.

Historia powszechna 1918–1945 (wybór tekstów źródłowych), oprac. B. Łyczko‑Grodzicka, M. Pułaski, Kraków 1981.

Wskazówki metodyczne:

Zarówno mapa, jak i filmy mogą być wykorzystane przy omawianiu totalitaryzmów i państw totalitarnych w XX w.