Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: biologia
Temat: Terapia uzależnień
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Omówisz negatywne skutki uzależnień.
Dowiesz się, dlaczego uzależnionym trudno uwolnić się od nałogu.
Poznasz różnice miedzy uzależnieniem psychicznym i społecznym.
Określisz sposoby leczenia uzależnienia fizycznego.
Zdefiniujesz zespół abstynencyjny.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja;
ćwiczenia interaktywne;
pogadanka;
gwiazda pytań;
praca z filmem.
Formy pracy:
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.
Uczniowie przypominają sobie informacje na temat wpływu leków, używek i narkotyków na układ nerwowy.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Prowadzący lekcję wyświetla treści z sekcji „Wprowadzenie”. Informuje uczniów o planowanym przebiegu lekcji i przedstawia kryteria sukcesu.
Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel prowadzi pogadankę, zadając pytania:
– Dlaczego należy leczyć uzależnienia?
– Jakie znacie metody terapii uzależnień?
Faza realizacyjna:
Praca z filmem pt. „Terapia uzależnień”. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium zawarte w sekcji „Film”. Uczniowie odczytują polecenie 1 („Wymień etapy terapii uzależnień oraz opisz, na czym polegają”) i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.
Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie tworzą niewielkie, 3- lub 4‑osobowe zespoły i wykonują ćwiczenie nr 8 („Na podstawie przedstawionego tekstu oraz własnej wiedzy oceń prawidłowość sformułowania: «Terapia antynikotynowa wpływa nie tylko na fizyczne uzależnienie od palenia papierosów». Odpowiedź uzasadnij, podając przynajmniej dwa argumenty”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie wskazany zespół prezentuje przygotowane odpowiedzi. Klasa ocenia ich poprawność. Nauczyciel wyjaśnia ewentualne wątpliwości.
Faza podsumowująca:
Gwiazda pytań. Nauczyciel dzieli uczniów na 4‑osobowe grupy, a następnie prezentuje na tablicy interaktywnej schemat „gwiazdy pytań” (zob. materiały pomocnicze). Objaśnia uczniom, w jaki sposób powinni pracować ze schematem: na podstawie e‑materiału oraz innych dostępnych źródeł (np. internetowych) mają opracować zagadnienie terapii uzależnień, odpowiadając na pytania widniejące na schemacie.
Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują swoje gwiazdy. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje, wyjaśnia wątpliwości.
Praca domowa:
Obejrzyj film o uzależnieniu, np. „Candy” lub „Mój piękny syn”.
Dla chętnych: Wykonaj ćwiczenia od 1 do 7.
Materiały pomocnicze:
Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:
Nauczyciel może wykorzystać „film” na innej lekcji dotyczącej substancji uzależniających, np. „Wpływ leków, używek i narkotyków na układ nerwowy”.