Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Terapia uzależnień

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Omówisz negatywne skutki uzależnień.

• Dowiesz się, dlaczego uzależnionym trudno uwolnić się od nałogu.

• Poznasz różnice miedzy uzależnieniem psychicznym i społecznym.

• Określisz sposoby leczenia uzależnienia fizycznego.

• Zdefiniujesz zespół abstynencyjny.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• ćwiczenia interaktywne;

• pogadanka;

• gwiazda pytań;

• praca z filmem.

Formy pracy:

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

2. Uczniowie przypominają sobie informacje na temat wpływu leków, używek i narkotyków na układ nerwowy.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Prowadzący lekcję wyświetla treści z sekcji „Wprowadzenie”. Informuje uczniów o planowanym przebiegu lekcji i przedstawia kryteria sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel prowadzi pogadankę, zadając pytania:
   – Dlaczego należy leczyć uzależnienia?
   – Jakie znacie metody terapii uzależnień?

Faza realizacyjna:

1. Praca z filmem pt. „Terapia uzależnień”. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium zawarte w sekcji „Film”. Uczniowie odczytują polecenie 1 („Wymień etapy terapii uzależnień oraz opisz, na czym polegają”) i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

2. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie tworzą niewielkie, 3- lub 4‑osobowe zespoły i wykonują ćwiczenie nr 8 („Na podstawie przedstawionego tekstu oraz własnej wiedzy oceń prawidłowość sformułowania: «Terapia antynikotynowa wpływa nie tylko na fizyczne uzależnienie od palenia papierosów». Odpowiedź uzasadnij, podając przynajmniej dwa argumenty”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie wskazany zespół prezentuje przygotowane odpowiedzi. Klasa ocenia ich poprawność. Nauczyciel wyjaśnia ewentualne wątpliwości.

Faza podsumowująca:

1. Gwiazda pytań. Nauczyciel dzieli uczniów na 4‑osobowe grupy, a następnie prezentuje na tablicy interaktywnej schemat „gwiazdy pytań” (zob. materiały pomocnicze). Objaśnia uczniom, w jaki sposób powinni pracować ze schematem: na podstawie e‑materiału oraz innych dostępnych źródeł (np. internetowych) mają opracować zagadnienie terapii uzależnień, odpowiadając na pytania widniejące na schemacie.
   Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują swoje gwiazdy. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje, wyjaśnia wątpliwości.

Praca domowa:

1. Obejrzyj film o uzależnieniu, np. „Candy” lub „Mój piękny syn”.

2. Dla chętnych: Wykonaj ćwiczenia od 1 do 7.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:

• Nauczyciel może wykorzystać „film” na innej lekcji dotyczącej substancji uzależniających, np. „Wpływ leków, używek i narkotyków na układ nerwowy”.