Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Młoda Polska – powtórzenie wiadomości cz. 4

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Lektura obowiązkowa
29) Stanisław Wyspiański, Wesele;
30) Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I – Jesień);

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • sharakteryzuje życie i twórczość wybranych reprezentantów Młodej Polski;

  • zinterpretuje utwory młodopolskich pisarzy: Wesele, Chłopi, Ludzie bezdomni, Jądro ciemności;

  • omówi tematykę poruszaną w dziełach młodopolskich twórców.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem e‑podręcznika;

  • z użyciem komputera;

  • WebQuest.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • e‑podręcznik;

  • tablica interaktywna lub rzutnik;

  • komputery z dostępem do internetu dla uczniów.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Na dwa tygodnie przed planowaną lekcją nauczyciel zapowiada, że klasa będzie pracowała metodą WebQuestu. Przedstawia uczniom temat przyszłych zajęć: Młoda Polska - powtórzenie wiadomości. Dzieli klasę na zespoły i przydziela im tematy prezentacji do przygotowania:
    – Stanisław Wyspiański Wesele,
    – Władysław Reymont Chłopi tom I,
    – Stefan Żeromski Ludzie bezdomni,
    – Joseph Conrad Jądro ciemności.
    Nauczyciel informuje uczniów, że zespoły powinny podzielić się obowiązkami tak, żeby każdy uczestnik zajęć miał swoje zadanie. Jako źródła wskazuje materiał powtórzeniowy w e‑podręczniku, inne materiały na portalu epodreczniki.pl, zbiory cyfrowe: Polona, Ninateka, Filmoteka Narodowa oraz inne portale gromadzące sprawdzone i opracowane zgodnie ze standardami treści. Uczniowie powinni skupić się na źródłach internetowych, ponieważ na tym polega metoda WebQuestu.

  2. Uczniowie przynoszą na lekcję egzemplarze Ludzi bezdomnych Stefana Żeromskiego.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

  2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

  1. Zespoły przystępują do prezentacji efektów pracy. Grupy kolejno przedstawiają swoje tematy. Należy narzucić limit czasowy dla pojedynczej prezentacji tak, by każdy zespół miał okazję zaprezentować swój temat. Po zakończonej prezentacji każdej grupy wybrana lub chętna osoba wskazuje mocne i słabe strony wystąpienia.

  2. Uczestnicy zajęć zapoznają się z prezentacją multimedialną dotyczącą biografii pisarzy. Omawiają w parach, jak doświadczenia życiowe wpłynęły na twórczość autorów.

  3. Uczniowie zostają podzieleni na kilkuosobowe grupy. Każdy zespół uzupełnia mapę myśli odpowiednimi przykładami z powieści Ludzie bezdomni. Następnie uczniowie podają przykłady kontrastów ważnych dla wymowy utworu.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia zamieszczone w sekcji „Mapa myśli”.

  2. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Zadaje również pytania podsumowujące i prosi wybranych uczniów o odpowiedzi.

Praca domowa:

  1. Wynotuj tematy, które poruszali w swoich dziełach pisarze zaprezentowani w sekcji „Prezentacja multimedialna”. Jak wpisują się one w konwencję młodopolską?

Materiały pomocnicze:

  • Artur Hutnikiewicz, Młoda Polska, Warszawa 2004.

  • https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Polska-Literatura-Mloda-Polska;4575063.html

Wskazówki metodyczne

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Prezentacja multimedialna” do podsumowania lekcji.

Mapa myśli