Autor: Daria Reczyńska

Przedmiot: biologia

Temat: Tempo przemiany materii i czynniki na niego wpływające

Grupa docelowa: uczniowie II etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XI. Funkcjonowanie zwierząt.

1. Podstawowe zasady budowy i funkcjonowania organizmu zwierzęcego. Uczeń:

7. wykazuje związek między wielkością, aktywnością życiową, temperaturą ciała a zapotrzebowaniem energetycznym organizmu.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Omówisz typy reakcji metabolicznych.

• Wyjaśnisz, w jaki sposób oblicza się tempo przemiany materii.

• Wskażesz czynniki wpływające na tempo przemiany materii.

• Przedstawisz sposoby przyspieszenia i spowolnienia przemian metabolicznych.

Strategie nauczania:

• nauczanie wyprzedzające;

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• WebQuest.

Metody i techniki nauczania:

• odwrócona klasa;

• burza mózgów;

• drzewo decyzyjne;

• praca z materiałem źródłowym z e‑podręcznika;

• ćwiczenia przedmiotowe;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• drzewo decyzyjne;

• magnesy;

• markery;

• komputer, głośniki.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Nauczyciel prosi uczniów o wyszukanie w dostępnych źródłach informacji na temat pięciu dowolnych diet odchudzających. Uczniowie mają za zadanie dowiedzieć się, na czym one polegają (m.in. co jest wskazane, co jest wykluczone z jadłospisu, jak długo się stosuje dietę).

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozpoczyna burzę mózgów, mówiąc: „Tysiące lat temu otyłość była symbolem płodności i świadczyła o wysokim statusie materialnym, a nawet stała się kanonem piękna. Świadectwem tego są liczne dzieła malarskie przedstawiające ludzi o rubensowskich kształtach. Obecnie wiadomo, że otyłość prowadzi do wielu chorób. Jedną z przyczyn nadmiernego odkładania się tkanki tłuszczowej jest nieprawidłowe odżywianie. Dlatego od XX w. zaczęto opracowywać i reklamować wiele różnych diet. Jakie diety są wam znane z telewizji, radia czy gazet? Na czym one polegają?”.

2. Nauczyciel przedstawia uczniom temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wiesza przygotowane wcześniej drzewo decyzyjne na temat: „Czy warto stosować diety reklamowane w mass mediach?”. Uczniowie wspólnie uzupełniają drzewo decyzyjne. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi, udziela podpowiedzi oraz koryguje ewentualne błędy. Na koniec zadaje pytanie: „W jaki inny sposób możemy kontrolować wygląd naszej sylwetki?”.

2. Nauczyciel wskazuje rodzaj diety i aktywność fizyczną jako czynniki wpływające na sylwetkę, które mogą być kontrolowane przez człowieka. Wyjaśnia, że otyłość spowodowana jest zwolnionym tempem metabolizmu, na który wpływ mają również inne, niezależne od człowieka czynniki.

3. Uczniowie oglądają symulację interaktywną dotyczącą wpływu hormonów tarczycy na metabolizm, a następnie rozwiązują polecenia 1 i 2. Następnie zapoznają się z materiałem źródłowym zamieszczonym w sekcji „Przeczytaj”. Na jego podstawie wspólnie tworzą mapę myśli, rozpoczynając od hasła „Tempo przemiany materii”.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie samodzielnie rozwiązują interaktywne ćwiczenia wskazane przez nauczyciela.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8 zawarte w e‑materiale. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania symulacji interaktywnej:

Symulacja interaktywna może również zostać wykorzystana na lekcji dotyczącej roli hormonów.