SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Maciej Kałaska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Problemy współczesnego człowieka

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV/V

Podstawa programowa

XXIII. Problemy gospodarcze współczesnego świata: dysproporcje w rozwoju krajów i ich skutki, wpływ korporacji transnarodowych na społeczeństwo i gospodarkę w skali lokalnej i regionalnej, problem zadłużenia krajów świata i obywateli.

Uczeń:

6) poddaje refleksji problem wpływu konsumpcjonizmu, pracoholizmu i presji gospodarczej związanej z maksymalizacją zysków na zdrowie i życie człowieka oraz jego więzi rodzinne.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia wpływ konsumpcjonizmu i pracoholizmu na zdrowie i życie człowieka,

• przedstawia sytuację globalną związaną z zaburzeniami psychicznymi i ocenia ich wpływ na gospodarkę i społeczeństwo,

• wskazuje czynniki, które mają wpływ na poziom szczęścia na świecie oraz omawia procesy i zjawiska, które wpływają na spadek zadowolenia z życia,

• ocenia wpływ presji gospodarczej związanej z maksymalizacją zysków na zdrowie i życie człowieka.

Strategie nauczania: odwrócona klasa

Metody nauczania: dyskusja, pogadanka, praca z e‑materiałem, mapa myśli

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do Internetu), zeszyt przedmiotowy, mapa świata, atlasy geograficzne

Materiały pomocnicze

WHO, Depression and Other Common Mental Disorders: Global Health Estimates (dostęp 10.03.2021).

World Happiness Report, 2020 (dostęp 10.03.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie się do tematu. Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” e‑materiału.

Faza wprowadzająca

• Wprowadzenie do tematu zajęć. Uczniowie podają swoje skojarzenia do zagadnienia „Problemy współczesnego człowieka”. Nauczyciel w razie potrzeby naprowadza na kwestie, które będą przedmiotem zajęć.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie realizują pierwszy cel lekcji. Wspólnie tworzą definicję konsumpcjonizmu i pracoholizmu, a następnie kontrastują wyniki zbiorczej pracy z definicjami znajdującymi się w słowniku (w części „Przeczytaj”). Następnie pogadanka moderowana przez nauczyciela. Chętni uczniowie wyrażają swój pogląd na temat wpływu konsumpcjonizmu i pracoholizmu na zdrowie i życie człowieka. Opinie są zapisywane na tablicy. Później uczniowie wykonują całą klasą ćwiczenie 8. z sekcji „Sprawdź się”.

• Uczniowie realizują drugi cel lekcji. Nauczyciel prosi o krótkie przypomnienie materiału z sekcji „Przeczytaj”. Wspólna analiza i interpretacja mapy „Odsetek ludzi cierpiacych na depresję” – uczniowie są proszeni o wskazanie możliwych związków między sytuacją ekonomiczną, społeczną itp. państw a odsetkiem ludzi cierpiących na depresję. Uczniowie mogą posiłkować się atlasami geograficznymi. Weryfikują swoją wiedzę, rozwiązując indywidualnie 1., 2. i 3. ćwiczenie z sekcji „Sprawdź się”.

• Uczniowie realizują trzeci cel lekcji. W pierwszej kolejności wyznaczony przez nauczyciela uczeń czyta polecenie do filmu edukacyjnego. Następnie wszyscy oglądają film i wykonują polecenie w parach. Wyniki prezentowane są przez chętnych uczniów, a odpowiedzi – komentowane przez nauczyciela. Następnie uczniowie – w większych grupach (kilkuosobowych) – rozwiązują 4., 5., 6. i 7. ćwiczenie z sekcji „Sprawdź się”.

• Realizacja czwartego celu lekcji. Ze względu na ograniczony czas lekcyjny, uczniowie tylko dyskutują na temat wpływu presji gospodarczej związanej z maksymalizacją zysków na zdrowie i życie człowieka. Cenne myśli i uwagi – własne oraz koleżanek/kolegów z klasy – zapisują w zeszycie przedmiotowym. Będą one podstawą do wykonania pracy domowej.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie; przypomina cele zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Dla wszystkich: rozprawka na temat „Maksymalizacja zysków a zdrowie i życie człowieka”. Uczniowie korzystają z wyników dyskusji przeprowadzonej pod koniec lekcji, jak również z dostępnych źródeł informacji.

• Dla chętnych: esej na temat „Dlaczego Skandynawowie są najszczęśliwszymi ludźmi na świecie?”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny można wykorzystać na lekcjach dotyczących problemów społecznych współczesnego świata (zakres rozszerzony: XXI), a zwłaszcza na lekcji powtórzeniowej z całego działu XXI.