Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Zasady dobrej dyskusji

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności.

Cele operacyjne. Uczeń:

• pozna zasady rządzące prawidłową dyskusją;

• wskaże reguły dobrej argumentacji;

• wyjaśni, jak ważne jest słuchanie i tolerowanie stanowisk twoich rozmówców.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel podaje uczniom zasady dobrej dyskusji.
   Mirosław Bańko
   Krótki kodeks uczestnika dyskusji
   Pamiętaj zawsze o grzeczności i szacunku dla swoich rozmówców. Wysłuchaj ich racji, nie przerywaj im i zachowaj kolejność wypowiadania się.
   Trzymaj się tematu, który jest przedmiotem dyskusji.
   Nie bądź gołosłowny, uzasadniaj każdą sformułowaną przez siebie tezę. Przytocz odpowiednie argumenty, które powinny być przekonujące.
   Dbaj o poprawność swoich wypowiedzi i o właściwy dobór środków językowych (np. w oficjalnej dyskusji unikaj wyrazów i wyrażeń potocznych, posługuj się polszczyzną ogólną).
   Wyrażaj się jasno, zwięźle i w sposób uporządkowany. Unikaj gadulstwa, rozwlekłości, chaotyczności wypowiedzi.
   Staraj się przekonać drugich, gdyż istotą dyskusji jest spór, przekonywanie do głoszonych przez siebie racji. Jeśli Ci się to nie powiedzie, uszanuj opinię innych.
   Wypowiadając swoją opinię, nie skupiaj się tylko na sądach negatywnych. Pamiętaj, że prawdziwa krytyka polega na wskazaniu zarówno tego, co złe, jak i tego, co dobre.
   Mirosław Bańko, Krótki kodeks uczestnika dyskusji, [w:] , Polszczyzna na co dzień, red. Mirosław Bańko, Warszawa 2006, s. 167.
   Może również poprosić wybranego ucznia o zapisanie zasad na tablicy, aby uczniowie podczas zajęć mieli do nich dostęp.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie w parach rozmawiają na znany im, neutralny temat (pogoda, znajomi, gry komputerowe). Zadanie polega na tym, aby podawać zdania o przeciwnej treści niż rozmówca. Następnie uczniowie indywidualnie zapoznają się z treściami w sekcji „Wprowadzenie” oraz „Przeczytaj”. Wyjaśniają, czym jest dyskusja oraz argument.

2. Uczniowie dzielą się na grupy. Każdy zespół przygotowuje zestaw słownictwa przydatnego podczas argumentowania. Mogą skorzystać z telefonów z dostępem do internetu.
   Przykładowe słownictwo:
   - Chcę zabrać głos w sprawie…
   - Nie podzielam twojej opinii…
   - Pragnę dodać…
   - Nawiązując do tego, co powiedziałaś…
   - Warto zauważyć, że…
   - Popieram zdanie kolegi….
   - Nie zgadzam się z….
   - Pragę dodać do poprzedniej wypowiedzi…
   - Jestem przeciwnego zdania...
   - Szanuję twoje zdanie, ja jednak uważam inaczej...

3. Uczniowie zapoznają się z multimedium. W parach wykonują oba zamieszczone tam polecenia.

4. Uczniowie rozpoczynają dyskusję na zadany przez nauczyciela temat (np. czy lepsza jest nauka zdalna, czy jednak na miejscu, w szkole?). Korzystają ze słownictwa przygotowanego wcześniej, zwracają również uwagę na zasady dobrej dyskusji.

5. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie w parach wykonują przydzielone im zadania. Prowadzący zajęcia wyznacza czas na ich realizację. Po zakończeniu pracy weryfikuje poprawność odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel uczniom pytania:
   - Czy dyskusja przeprowadzana podczas zajęć była prowadzona zgodnie z zasadami omówionymi na lekcji?
   - Czy uczestnicy podawali przekonujące argumenty?
   - W jakim celu prowadzi się dyskusje?

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Mirosław Bańko, Krótki kodeks uczestnika dyskusji, [w:] , Polszczyzna na co dzień, red. Mirosław Bańko, Warszawa 2006.

• Michał Kuziak, Jak mówić, rozmawiać, przemawiać?, Bielsko‑Biała 2005.

Wskazówki metodyczne

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Ilustracja interaktywna” do podsumowania lekcji.