Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Socjaldemokracja, chrześcijańska demokracja, nacjonalizm

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, jak narodziła się socjaldemokracja i czym różni się od socjalizmu oraz komunizmu;

• opisuje założenia polityczne nacjonalistów i chadeków;

• tłumaczy, dlaczego Kościół katolicki postanowił włączyć się w walkę o prawa robotników.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Socjaldemokracja, chrześcijańska demokracja, nacjonalizm”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film edukacyjny” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotowanie prezentacji na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj” oraz filmach.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji, określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu.

2. Raport z przygotowań. Zalogowany na platformie nauczyciel przy użyciu raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji: weryfikuje, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca, aby uczniowie w parach opracowali mapy myśli związane z tematem. Wybrana osoba z danej pary przedstawia przygotowane propozycje, a ochotnik zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie się do nich odnoszą i uzupełniają je o swoje propozycje.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko o niej dyskutują, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje, udziela też uczniom informacji zwrotnej odnośnie do przedstawionej pracy.

2. Praca z pierwszym multimedium („Film edukacyjny”). Prowadzący przypomina, że uczniowie mieli zapoznać się z materiałami filmowymi przed zajęciami. Prosi wybraną osobę albo ochotnika o przeczytanie polecenia 2: „Wymień postulaty, które miały poprawić życie robotników. Odpowiedz na pytanie: które z nich udało się demokratom osiągnąć?”. Uczniowie pracują w parach: analizują treść polecenia, dyskutują, a następnie zapisują wnioski. Wybrane dwójki uczniowskie omawiają swoje rozwiązania i spostrzeżenia na forum klasy. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 5: podają genezę nacjonalizmu w Europie końca XIX wieku.

3. Praca z drugim multimedium („Audiobook + Sprawdź się”). Nauczyciel czyta polecenie 3: „Scharakteryzuj stanowisko papieża wobec stowarzyszeń robotniczych” oraz polecenie 4: „Odpowiedz na pytanie: jakie były zalecenia Leona XIII dla pracodawców dotyczące traktowania pracowników?”. Prosi uczniów, aby indywidualnie wykonali polecenia na podstawie nagrania, które zaraz zostanie odtworzone. Uczniowie notują najważniejsze informacje, a po ustalonym czasie wskazane osoby (albo ochotnicy) przedstawiają rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów. Ocenia pracę uczniów, w tym również przedstawioną na początku lekcji prezentację uczniowską.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 1, 4 i 5 z sekcji „Audiobook + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Wybór tekstów źródłowych z historii doktryn polityczno‑prawnych, oprac. J. Justyński, Toruń 2004.

Historia idei politycznych. Wybór tekstów, t. 2, oprac. S. Filipowicz, A. Mielczarek, K. Pieliński, M. Tański, Warszawa 2002.

Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie na podstawie materiałów filmowych oraz audiobooka mogą opracować krótkie notatki opisujące omawiane ideologie: socjaldemokrację, nacjonalizm i chrześcijańską demokrację.