Dla nauczyciela
Autor: Stanisław Mrozowicz
Przedmiot: Historia 2022, Historia
Temat: Socjaldemokracja, chrześcijańska demokracja, nacjonalizm
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wyjaśnia, jak narodziła się socjaldemokracja i czym różni się od socjalizmu oraz komunizmu;
opisuje założenia polityczne nacjonalistów i chadeków;
tłumaczy, dlaczego Kościół katolicki postanowił włączyć się w walkę o prawa robotników.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Socjaldemokracja, chrześcijańska demokracja, nacjonalizm”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film edukacyjny” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.
Nauczyciel poleca uczniom przygotowanie prezentacji na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj” oraz filmach.
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji, określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu.
Raport z przygotowań. Zalogowany na platformie nauczyciel przy użyciu raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji: weryfikuje, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca, aby uczniowie w parach opracowali mapy myśli związane z tematem. Wybrana osoba z danej pary przedstawia przygotowane propozycje, a ochotnik zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie się do nich odnoszą i uzupełniają je o swoje propozycje.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko o niej dyskutują, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje, udziela też uczniom informacji zwrotnej odnośnie do przedstawionej pracy.
Praca z pierwszym multimedium („Film edukacyjny”). Prowadzący przypomina, że uczniowie mieli zapoznać się z materiałami filmowymi przed zajęciami. Prosi wybraną osobę albo ochotnika o przeczytanie polecenia 2: „Wymień postulaty, które miały poprawić życie robotników. Odpowiedz na pytanie: które z nich udało się demokratom osiągnąć?”. Uczniowie pracują w parach: analizują treść polecenia, dyskutują, a następnie zapisują wnioski. Wybrane dwójki uczniowskie omawiają swoje rozwiązania i spostrzeżenia na forum klasy. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 5: podają genezę nacjonalizmu w Europie końca XIX wieku.
Praca z drugim multimedium („Audiobook + Sprawdź się”). Nauczyciel czyta polecenie 3: „Scharakteryzuj stanowisko papieża wobec stowarzyszeń robotniczych” oraz polecenie 4: „Odpowiedz na pytanie: jakie były zalecenia Leona XIII dla pracodawców dotyczące traktowania pracowników?”. Prosi uczniów, aby indywidualnie wykonali polecenia na podstawie nagrania, które zaraz zostanie odtworzone. Uczniowie notują najważniejsze informacje, a po ustalonym czasie wskazane osoby (albo ochotnicy) przedstawiają rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.
Faza podsumowująca:
Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.
Prowadzący omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów. Ocenia pracę uczniów, w tym również przedstawioną na początku lekcji prezentację uczniowską.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia 1, 4 i 5 z sekcji „Audiobook + Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Wybór tekstów źródłowych z historii doktryn polityczno‑prawnych, oprac. J. Justyński, Toruń 2004.
Historia idei politycznych. Wybór tekstów, t. 2, oprac. S. Filipowicz, A. Mielczarek, K. Pieliński, M. Tański, Warszawa 2002.
Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie na podstawie materiałów filmowych oraz audiobooka mogą opracować krótkie notatki opisujące omawiane ideologie: socjaldemokrację, nacjonalizm i chrześcijańską demokrację.