Dla nauczyciela

Autor: Tytus Izdebski

Przedmiot: historia

Temat: Rozpacz i nadzieje. Ziemie polskie i Polacy po III rozbiorze.

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
XXIX. Epoka napoleońska. Uczeń:
3) przedstawia przykłady zaangażowania się Polaków po stronie Napoleona, z uwzględnieniem Legionów Polskich we Włoszech;
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
XXVII. Upadek Rzeczypospolitej (wojna z Rosją i powstanie kościuszkowskie). Uczeń:
5) charakteryzuje skutki zniszczenia Rzeczypospolitej dla kultury politycznej europejskiej oraz dla międzynarodowego ładu politycznego i gospodarczego w Europie;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • poznaje sylwetki Polaków żyjących w czasach III rozbioru i ich poglądy na temat sytuacji kraju

  • wyjaśnia różnorodne postawy ludzkie występujące w tych czasach.

  • zapoznaje się z polityką zaborców wobec ziem dawnej Rzeczypospolitej

  • omawia skutki III rozbioru dla gospodarki ziem polskich

  • poznaje różnorodne źródła historyczne i ich interpretacje

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

  • analiza materiału źródłowego (porównawcza);

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Podczas poprzednich zajęć nauczyciel prosi uczniów, aby zapoznali się z prezentacją i tekstem lekcji.

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel poleca uczniom, aby przypomnieli podstawowe fakty dotyczących III rozbioru Polski.

  2. W kolejnym kroku następuje przedstawienie przez nauczyciela tematu oraz celów lekcji, a także ustalenie kryteriów sukcesu.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel poleca uczniom, aby podzielili się na cztery grupy. Każda z grup ma wybrać po dwie postać, których wypowiedzi znajdują się w prezentacji multimedialnej (albo teksty - jeśli nie jest podana konkretna postać). Pracując w grupach, mają przygotować krótką notatkę na temat daneych postaw.

  2. Po określonym przez nauczyciela czasie przedstawiciele każdej z grup referują swoje wnioski na forum klasy.

  3. Na podstawie przeprowadzonej pracy z multimedium nauczyciel inicjuje krótką debatę na temat oceny postaw Polaków po III rozbiorze, kładąc nacisk na zrozumienie postaw. Uczniowie przedstawiają swoje argumenty, nauczyciel udziela informacji zwrotnej.

  4. Nauczyciel inicjuje dyskusję na temat losów miejscowości, w której znajduje się szkoła, po III rozbiorze. Zadaje pytania: W jakim zaborze się znajdowała? Czy któraś z postaci omawianych podczas lekcji mieszkała w okolicy? Czy są obiekty, które istniały już 200 lat temu? Jak myślicie, jak ówczesni mieszkańcy przyjęli włączenie tych ziem do określonego zaboru? Uczniowie zgłaszają swoje propozycje.

  5. Klasa zostaje podzielona na grupy. Każda z grup wykonuje jedno z 8 zadań Reprezentanci grup referują treść i rozwiązanie zadań.

Faza podsumowująca:

  1. Omówienie wykonanych ćwiczeń.

  2. Prowadzący poleca jednej osobie (ochotnikowi lub wskazanemu uczniowi czy uczennicy) podsumowanie lekcji, udziela uczniom informacji zwrotnej.

Praca domowa:

Obejrzyj rekonstrukcję cyfrową polskiego krajobrazu kulturowego w północnej części Małopolski sprzed 200 lat. Określ, z czego składa się krajobraz kulturowy. Spróbuj zrekonstruować krajobraz Twoich okolic 200 lat temu.

Źródło:

https://nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/encek-radio/aktualnosci/rekonstrukcja-cyfrowa-lysogory-200-lat-temu-w-technologii-3d

Materiały pomocnicze:

Baczkowski M., W służbie Habsburgów: polscy ochotnicy w austriackich służbach zbrojnych 1772‑1815, Kraków 1998.

Chwalba A., Historia Polski 1795‑1918, Kraków, 2000.

Czubaty J., Zasada dwóch sumień. Normy postępowania i granice kompromisu polityczne Polaków w sytuacji wyboru 1795‑1815, Warszawa 2008.

Grodziski S., E. Kozłowski, Polska zniewolona 1795‑1807, Warszawa, 1987, Wrocław‑Warszawa‑Kraków, 2004.

Jedynak B., Obyczaje domu polskiego w czasach niewoli 1795‑1918, Lublin 1996.

Skowronek J., A. J. Czartoryski, 1770‑1861, Warszawa 1994.

Wybitni Polacy XIX wieku. Leksykon biograficzny, Kraków 1998

Wskazówki metodyczne:

  • Informacje z sekcji „Prezentacja multimedialna” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie. Cały materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.

Sprawdź się