1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1

Uporządkuj wydarzenia w kolejności chronologicznej, zaczynając od najwcześniejszego.

R1DOk2MzevuzZ
Ułóż elementy w kolejności chronologicznej. Elementy do uszeregowania: 1. śmierć Stanisława Augusta, 2. powstanie Joachima Deniski, 3. śmierć Katarzyny II, 4. koronacja cesarska Napoleona Bonaparte, 5. zamach stanu Napoleona Bonaparte 18 brumaire'a, 6. bitwa pod Austerlitz (Sławkowem), 7. założenie Towarzystwa Przyjaciół Nauk
1
Ćwiczenie 2

Połącz wydarzenia, które miały miejsce w tym samym roku.

R1CZmhEvAEXZF
Wybierz słowo ze słownika i podaj jego znaczenie.
21
Ćwiczenie 3

Przyjrzyj się awersowi oraz rewersowi banknotu. Przeczytaj także uważnie biogram Michała Kleofasa Ogińskiego, który znajduje się w prezentacji, ponieważ na rewersie banknotu zreprodukowano nuty poloneza Pożegnanie ojczyzny. Następnie wskaż, które z poniższych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.

R1P2mktgv7K7T
Wskaż, które ze zdań jest prawdziwe: 1. Władze państwa, które wyemitowało banknot, nie uważają kultury starolitewskiej za część swojego dziedzictwa narodowego. 2. Władze państwa, które wyemitowało banknot, nie akceptują dziedzictwa kultury Rzeczpospolitej Obojga Narodów. 3. Władze państwa, które wyemitowało banknot, mogły się sugerować powiązaniem Ogińskiego z ziemiami, które obecnie wchodzą w skład terytorium tego państwa. 4. Przedstawiony banknot został wyemitowany na Białorusi.
21
Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z ilustracją i opisz, czym się kierowano w przedstawieniu dokonań księcia w widocznej kolejności. Zapisz swoje wnioski i przedyskutuj je w klasie.

RQtHRPNc3oljE
Tablica ku czci Adama Jerzego Czartoryskiego na gmachu pałacu Błękitnego (pałacu Zamoyskich) w Warszawie.
Źródło: Mateusz Opasiński, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
R26cwTTVMMvRJ
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 5

Rozstrzygnij, który fragment wspomnień Henriety Błędowskiej opisuje wydarzenia wcześniejsze. Przedstaw argumentację.

Tekst A

Henrieta z Działyńskich Błędowska Pamiątka przeszłości. Wspomnienia z lat 1794–1832

W Warszawie oddałyśmy się odwiedzaniom znajomych, jako i dawnych pamiątek. Byłyśmy w zamku królewskim, w którym jeszcze nic nie było zmienionego, pomimo że zewnątrz wszystko miało inną postać, a szyldwach Prusak u bramy: „Wer da?” (Kto to?) krzyczał. Obeszłyśmy wszystkie sale, tłumaczyła nam matka przeznaczenie każdej. W tronowej stał jeszcze tron niby nienaruszony. Portrety sławnych mężów, wojowników i zasłużonych ojczyźnie wskazała nam. Między tymi było dwóch Działyńskich, jeden Paweł, drugi Zygmunt. W Łazienkach, gabinet Stanisława Poniatowskiego, ostatniego króla, był także nietykalny, papiery rozrucone, pióro w tym samym było miejscu, jak go zostawił. W Wilanowie przyjęli nas państwo Stanisławowie Potoccy. Nasyciłyśmy oczy pamiątkami po królu Sobieskim, ów przepyszny namiot wielkiego wezyra zdobyty pod Wiedniem, rozmaite bronie, rzędy i mnóstwo innych kosztowności dodawały jeszcze uroku ślicznemu Wilanowu. Na posiedzenie Towarzystwa Przyjaciół Nauk zawsześmy bywały, gdzie mowy Niemcewicza bardzo mnie zajmowały, a Stanisława Potockiego, księdza Staszyca, zachwalane były przez wszystkich uczonych, ale ja na nich ziewałam.

wspomnienia Źródło: Henrieta z Działyńskich Błędowska, Pamiątka przeszłości. Wspomnienia z lat 1794–1832, Warszawa 1960.

Tekst B

Henrieta z Działyńskich Błędowska Pamiątka przeszłości. Wspomnienia z lat 1794–1832

Listów kilka znalazłam, gdzie moja matka, pisząc do swych oficjalistów lub plenipotentów, zaczynała: „Obywatelka Działyńska prosi obywatela N.”. I tak dalej. Babka moja nie przyjęła tej formuły, ale matka z całym zapałem młodocianym oddała się nowym wyobrażeniom równości.

wspomnienia Źródło: Henrieta z Działyńskich Błędowska, Pamiątka przeszłości. Wspomnienia z lat 1794–1832, Warszawa 1960.
R17AY5ZQuuPka
Wykonaj ćwiczenie zgodnie z poleceniem. Wcześniejsze wydarzenia przedstawia: (Wybierz: źródło 1, źródło 2) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 6

Magdalena Górowska, badaczka historii kultury polskiej, napisała, że przez dziesięciolecia istniało krzywdzące przekonanie, że po upadku Rzeczypospolitej wśród poetów zapanowało całkowite milczenie. Na podstawie przytoczonego fragmentu opracowania oraz wiedzy z tej lekcji rozstrzygnij, czy opinię badaczki można odnieść do wszystkich ludzi kultury. Wyjaśnij swoje stanowisko.

Stanisław Grodziski, Eligiusz Kozłowski Polska zniewolona 1795–1806

W oświeconych kręgach społeczeństwa polskiego przeważały zrazu nastroje katastroficzne. Klęskę państwa uważano za równoznaczną z klęską i unicestwieniem narodu. Mnożyły się porównania upadku Polski do upadku Troi, zburzenia Kartaginy czy Jerozolimy, na której ruinach – wzorem Jeremiasza – snuto niewesołe „żale Sarmaty nad utraconą ojczyzną”. Muzeum, jakie organizowali książęta Czartoryscy w Puławach, miało być „Świątynią pamięci” minionej Polski. Michał Ogiński, komponując swoje polonezy, jeden z nich zatytułował „Pożegnanie z ojczyzną”. Tadeusz Czacki znakomite swoje dzieło „O litewskich i polskich prawach” rozpoczynał od słów:

„Już Polska wymazana jest liczby narodów. W mieszkaniach królów, w siedliskach władzy rządowej, wije pająk pajęczynę, a puszczyk bezpiecznie na wieży gmachów spoczywając, wydaje głos ostrzeżenia”.

I dodał, że tę samą myśl wyraził sułtan Mehmed II, kiedy po zdobyciu Konstantynopola wszedł do pałacu cesarzy bizantyńskich. Jan Paweł Woronicz, aby ratować skazaną na zagładę tradycję narodową, snuł pomysł zbierania pieśni polskich, z czego zresztą później powstały „Śpiewy Historyczne” Juliana Ursyna Niemcewicza. Samuel Bogumił Linde, podejmując ogromną pracę nad Słownikiem Języka Polskiego, chciał ów język ocalić od zapomnienia. Zapewne taki był też nastrój Tadeusza Kościuszki, gdy – uwalniany z więzienia przez cara Pawła I – przyjmował odeń podarunki i w zamian za zwolnienie więzionych czy zesłanych towarzyszy broni, składał mu przysięgę na wierność.

kręgi Źródło: Stanisław Grodziski, Eligiusz Kozłowski, Polska zniewolona 1795–1806, Warszawa 1987.
R12IOGGCRmRQ0
Wykonaj ćwiczenie zgodnie z poleceniem. Opinię badaczki można odnieść do wszystkich ludzi kultury: (Wybierz: tak, nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z obrazem poniżej, a następnie wykonaj polecenia.

Row9WlDM87f4B
Jan Czesław Moniuszko, Król Stanisław August Poniatowski w Petersburgu
Źródło: Muzeum Narodowe w Warszawie, domena publiczna.
RtGQAk74DoK1X
Obraz „Stanisław August w Petersburgu” wyraża opinię autora dzieła o nastroju i okolicznościach politycznych ostatnich lat życia króla. Znajdź element zreprodukowanego obrazu, który potwierdza powyższe zdanie (Uzupełnij) Wyjaśnij wymowę obrazu interpretując elementy graficzne (Uzupełnij).
Rbk5MLzd1MkaK
Wyjaśnij kim był Franciszek Gorzkowski? (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z mapą poniżej, a następnie wykonaj polecenia.

R1d7dsRjwJ7Oz
Źródło: Krystian Chariza i zespół, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1Twci1Qzxs85
Podaj daty wszystkich trzech rozbiorów Polski.
Dla zainteresowanych
31
Ćwiczenie 9

Na podstawie książki Wybitni Polacy XIX wieku. Leksykon biograficzny (Kraków 1998) lub encyklopedii przygotuj dziewięć pytań testowych o wybitnych Polakach XIX w., zawierający informację o ich losach w latach 1795–1807. Każde pytanie powinno zawierać:

  • zwięzłą charakterystykę postaci uwzględniającą największe dokonania;

  • informacje o losach danej postaci w latach 1795‑1807;

  • cztery propozycje identyfikacji postaci wybrane odpowiednio spośród osób występujących na poniższej liście.

Józef Bem

Dezydery Adam Chłapowski

Adam Jerzy Czartoryski

Jan Henryk Dąbrowski

Joachim Lelewel

Franciszek Ksawery Drucki‑Lubecki

Walerian Łukasiński

Julian Ursyn Niemcewicz

Józef Poniatowski