Imię i nazwisko autora:

Krystyna Wosińska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Jak definiuje się układ termodynamiczny?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.

Zakres rozszerzony

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:

19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu;

VI. Termodynamika. Uczeń:

4) opisuje przykłady współistnienia substancji w różnych fazach w stanie równowagi termodynamicznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. definiuje układ termodynamiczny,

2. wymienia rodzaje układów termodynamicznych,

3. określa stan układu,

4. wyjaśnia, czym różnią się parametry intensywne od ekstensywnych,

5. stosuje wiedzę o układach termodynamicznych do analizy zjawisk zachodzących w układzie izolowanym.

Strategie nauczania:

strategia eksperymentalno‑obserwacyjna (dostrzeganie i definiowanie problemów)

Metody nauczania:

wykład informacyjny, pokaz multimedialny, analiza pomysłów

Formy zajęć:

praca w grupach, praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia.

Materiały pomocnicze:

e‑materiały: „Na czym polega stan równowagi termodynamicznej?”, „Warunki równowagi układu termodynamicznego”.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Zgodnie z treścią „Wprowadzenia”.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel podaje definicję układu termodynamicznego i wprowadza pojęcia układu otwartego, zamkniętego i izolowanego. Uczniowie w grupach proponują przykłady różnych typów układów występujących w przyrodzie i życiu codziennym. Następnie nauczyciel omawia parametry opisujące układ, rozróżniając parametry intensywne i ekstensywne. W grupach uczniowie proponują przykłady parametrów intensywnych i ekstensywnych, a następnie rozwiązują zadanie 7 z zestawu ćwiczeń, samodzielnie dochodząc do reguły zmiany parametrów podczas łączenia jednakowych układów. Uczniowie oglądają film‑samouczek i wykonują powiązane z nim polecenia.

Faza podsumowująca:

Uczniowie rozwiązują zadanie 8 z części „Sprawdź się”. W razie potrzeby nauczyciel pomaga uczniom.

Praca domowa:

Zadania z zestawu ćwiczeń: 1 i 2 obowiązkowo, do wyboru jedno z zadań 3 - 6.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Film samouczek można wykorzystać na lekcji. Może też być wykorzystany przez uczniów po lekcji do powtórzenia i utrwalenia materiału.