Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Hipoksja i anoksja

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, na czym polega hipoksja.

• Omówisz przyczyny niedotlenienia organizmu.

• Rozróżnisz objawy łagodnej i ostrej hipoksji.

• Wymienisz jednostki chorobowe spowodowane hipoksją o różnej etiologii.

• Podasz przykłady anoksji występującej w ekosystemach wodnych i lądowych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• praca z audiobookiem;

• gwiazda pytań;

• analiza tekstu źródłowego.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla cele zajęć z sekcji „Wprowadzenie”, a następnie wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Uczniowie odczytują podpis do ilustracji okładkowej i wskazują na jej powiązania z tematem.

Faza realizacyjna:

1. Praca z animacją pt. „Hipoksja i anoksja”. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium. Uczniowie notują najważniejsze informacje.

2. Gwiazda pytań. Nauczyciel dzieli uczniów na 4‑osobowe grupy, a następnie prezentuje na tablicy interaktywnej schemat „gwiazdy pytań” (zob. materiały pomocnicze). Objaśnia uczniom, w jaki sposób powinni pracować ze schematem: na podstawie e‑materiału oraz innych źródeł mają opracować zagadnienie hipoksji i anoksji, odpowiadając na pytania widniejące na schemacie.
   Wybrani przez nauczyciela uczniowie kolejno prezentują wyniki prac swojego zespołu.

3. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie nr 5 (w którym na postawie fragmentu tekstu oraz analizy wykresu mają za zadanie wskazać wszystkie oznaczenia liczbowe odpowiadające opisanym zmianom stężenia kwasu mlekowego) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie w 4‑osobowych grupach omawiają prawidłowe rozwiązanie. Po upływie wyznaczonego czasu wskazany przez nauczyciela przedstawiciel grupy prezentuje odpowiedź wraz z jej uzasadnieniem. Klasa ustosunkowuje się do niej. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

4. Uczniowie rozwiązują w grupach 4‑osobowych ćwiczenie nr 7 (w którym na postawie informacji do ćwiczenia nr 5 i własnej wiedzy mają za zadanie wyjaśnić, dlaczego postępy w leczeniu pacjentów z niewydolnym układem oddechowym mogą być skutecznie monitorowane za pomocą pomiaru stężenia kwasu mlekowego w osoczu ich krwi), wyświetlone przez nauczyciela na tablicy. Po jego wykonaniu następuje omówienie rezultatów na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie nr 6 (typu „prawda/fałsz”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie przygotowują podobne zadanie dla osoby z pary: tworzą trzy prawdziwe lub fałszywe zdania dotyczące tematu lekcji. Uczniowie wykonują ćwiczenie otrzymane od kolegi lub koleżanki.

2. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, w tym kontekście podsumowuje pracę uczniów na zajęciach.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 4 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z animacją, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębić swoją wiedzę.