Sprawdź się
Powyższy wykres przedstawia zmiany uśrednionego tempa metabolizmu zwierząt żyjących w oceanach w zależności od temperatury, stopnia niedoboru tlenu oraz poziomu pH. Zielona linia obrazuje zmiany metabolizmu u zwierząt żyjących w wodach odpowiednio natlenowanych i o odpowiednim pH. Linia niebieska – w wodach o zbyt niskim stężeniu tlenu, a czerwona – o zbyt niskim stężeniu tlenu i niskim pH.
Wybierz i zaznacz wszystkie poprawne wnioski, jakie można wyciągnąć na podstawie powyższego tekstu, wykresu i własnej wiedzy.
- Optymalna temperatura dla życia badanych zwierząt zmienia się wraz ze stopniem natlenowania wód oceanicznych.
- Anoksja wód oceanicznych prowadzi do zawężenia zakresu temperatur, w których mogą funkcjonować badane zwierzęta.
- Zarówno anoksja wód oceanicznych, jak i niskie pH obniżają aktywność metaboliczną badanych zwierząt w danej temperaturze.
- Ciśnienie parcjalne tlenu w wodach oceanicznych nie ma wpływu na zakres temperatur, w jakich mogą funkcjonować badane zwierzęta.
Na podstawie własnej wiedzy i tekstu do ćwiczenia nr 1 uzupełnij poniższy tekst, tak aby zawierał poprawne informacje. W każdym przypadku zaznacz odpowiednie określenie.
Obniżenie pH wód oceanicznych może być skutkiem {#nadmiaru}{niedoboru} dwutlenku węgla będącego produktem oddychania organizmów. Niedobory tlenu są szczególnie częste w {górnych}{#dolnych} warstwach wód oceanów i mogą prowadzić do {#hipoksji}{anoksji} w tkankach żyjących tam organizmów. Obniżenie pH wód oceanicznych {musi}{#nie musi} iść w parze z niedoborem tlenu.
W styczniu 2019 roku opublikowano wyniki badań klinicznych (trwających od 2012 roku) dotyczących dozowania acetazolamidu w zapobieganiu chorobie wysokościowej. Choroba wysokościowa to zespół objawów pojawiających się na skutek hipoksji w warunkach wysokogórskich (zazwyczaj powyżej 2500 m n.p.m.). Wywołuje je zmniejszające się wraz z wysokością ciśnienie parcjalne tlenu atmosferycznego, co utrudnia wymianę gazową.
Działanie acetazolamidu polega na „oszukaniu” organizmu w kwestii stężenia dwutlenku węgla we krwi. Acetazolamid zwiększa wydalanie jonów HCOIndeks dolny 3−3− (anionów wodorowęglanowych) przez nerki, dzięki czemu zaburzona zostaje równowaga COIndeks dolny 22/HCOIndeks dolny 3−3−. Innymi słowy organizmowi „wydaje się”, że ciśnienie parcjalne COIndeks dolny 22 w jego krwi jest zbyt duże. W celu wydalenia „nadmiaru” COIndeks dolny 22 dochodzi do pogłębienia i przyspieszenia oddechów. Acetazolamid jest też inhibitorem anhydrazy węglanowej – enzymu katalizującego przekształcenie dwutlenku węgla w aniony wodorowęglanowe i kationy HIndeks górny ++.
Indeks dolny Na podstawie: S. McIntosh, Acetazolamide for the Prevention of High Altitude Illness: a Comparison of Dosing, ClinicalTrials.gov, 2019. Indeks dolny koniecNa podstawie: S. McIntosh, Acetazolamide for the Prevention of High Altitude Illness: a Comparison of Dosing, ClinicalTrials.gov, 2019.
Na podstawie powyższego tekstu i własnej wiedzy wybierz spośród poniższych zdania zawierające nieprawdziwą informację.
- Acetazolamid jest substancją, która można skutecznie leczyć objawy choroby wysokościowej.
- Molekularny mechanizm działania acetazolamidu nie polega na zwiększeniu uwalniania tlenu z hemoglobiny w tkankach organizmu.
- Narządem, na który acetazolamid ma bezpośredni wpływ, są ludzkie płuca.
- Hipoksja na wysokości powyżej 2500 m n.p.m. wynika z mniejszej niż normalna zawartości tlenu w powietrzu.
Na podstawie tekstu do ćwiczenia nr 3 i własnej wiedzy wybierz odpowiednie części zdania opisującego działanie acetazolamidu i jego konsekwencje. W każdej kolumnie zaznacz odpowiednią komórkę.
| Acetazolamid zwiększa ciśnienie parcjalne CO2 w osoczu krwi □ | przez zahamowanie procesu przekształcenia CO2 w aniony wodorowęglanowe, □ | co skutkuje zwiększeniem częstotliwości skurczów przepony. □ |
| Acetazolamid zwiększa stosunek CO2 do HCO3- w osoczu krwi □ | przez przekształcenie anionów wodorowęglanowych w CO2, □ | co skutkuje zwiększoną objętością płuc. □ |
Postępy w leczeniu oraz rokowania w przypadku pewnych ciężkich stanów chorobowych można mierzyć, badając zmiany w czasie stężeń kwasu mlekowego we krwi chorego. Przeanalizowano wyniki 96 badań dotyczących osób chorujących na sepsę, po zawale serca lub z niewydolnością oddechową. W trakcie leczenia i rehabilitacji wszystkich pacjentów co pewien czas dokonywano pomiaru stężenia kwasu mlekowego we krwi. Zaobserwowano korelację pomiędzy zmianami stężenia kwasu mlekowego w czasie terapii a postępami tego leczenia. Kolor zielony oznacza stężenie poniżej 1,3 mmol/l, żółty – ok. 2 mmol/l, natomiast czerwony symbolizuje stężenie przekraczające 5 mmol/l.
Indeks dolny Na podstawie: J.L. Vincent i wsp., The value of blood lactate kinetics in critically ill patients: a systematic review, Critical Care, 2016. Indeks dolny koniecNa podstawie: J.L. Vincent i wsp., The value of blood lactate kinetics in critically ill patients: a systematic review, Critical Care, 2016.
Na postawie powyższego tekstu i analizy wykresu wskaż wszystkie oznaczenia liczbowe odpowiadające zmianom stężenia kwasu mlekowego, przy których medycy powinni zastanowić się nad zmianami w sposobie prowadzenia terapii w celu jej usprawnienia.
- 1
- 2
- 3
Na podstawie tekstu do ćwiczenia nr 5 i własnej wiedzy oznacz poniższe zdania jako prawdziwe lub fałszywe.
| Prawda | Fałsz | |
| Z badań wynika, że zwiększone stężenie kwasu mlekowego we krwi pacjentów wpływa negatywnie na ich proces leczenia. | □ | □ |
| Kwas mlekowy zakwasza osocze krwi, co powoduje w konsekwencji anoksję organizmu pacjenta. | □ | □ |
| Zmniejszenie stężenia kwasu mlekowego w osoczu chorych może być konsekwencją stosowania antybiotyków zabijających bakterie fermentacji mlekowej w organizmie pacjenta. | □ | □ |
| W organizmach pacjentów kwas mlekowy powstaje głównie w mięśniach poprzecznie prążkowanych. | □ | □ |
Na postawie informacji do ćwiczenia nr 5 i własnej wiedzy wyjaśnij, dlaczego postępy w leczeniu pacjentów z niewydolnym układem oddechowym mogą być skutecznie monitorowane za pomocą pomiaru stężenia kwasu mlekowego w osoczu ich krwi. W odpowiedzi zawrzyj proces metaboliczny, w jakim powstaje kwas mlekowy.
Eutrofizacja (zakwit wód) to proces wzbogacenia wód w związki azotu i fosforu skutkujący nadmiernym rozwojem drobnych organizmów fotosyntezujących w powierzchniowych warstwach zbiornika wodnego.
Wyjaśnij, dlaczego eutrofizacja może doprowadzić do wymierania roślin i ryb żyjących w zbiornikach wodnych, których ten proces dotyczy. W odpowiedzi uwzględnij stan anoksji mogący towarzyszyć eutrofizacji.