Autorka: Marzenna Śliwka

Temat: Znaleźć sposób, by mówić o cierpieniu i bohaterstwie…. Lista Schindlera reż. Steven Spielberg

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele lekcji. Uczeń:

• poznaje sylwetkę Oskara Schindlera na podstawie filmu Stevena Spielberga,

• analizuje środki wyrazu filmowego zastosowane przez reżysera w charakterystyce bohaterów filmu,

• charakteryzuje Oskara Schindlera i Amona Gӧtha, analizując wybrane fragmenty filmu,

• wyjaśnia, jakie znaczenie dla wymowy filmu ma operowanie kolorem, kontrastem, światłem i dźwiękiem.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem e‑podręcznika;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Poniższa propozycja może być zrealizowana podczas dwóch lekcji (90 minut).

2. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Znaleźć sposób, by mówić o cierpieniu i bohaterstwie… Lista Schindlera, reż. Steven Spielberg”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i z „Multimedium” oraz wykonanie ćwiczeń nr 1 i 2 w sekcji „Sprawdź się”.
   Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie dodatkowych materiałów na temat Oskara Schindlera i Amona Gӧtha (z zaznaczeniem źródła informacji).
   Prowadzący przygotowuje dla uczniów po 3 karty w 3 kolorach oraz 3 arkusze szarego papieru zatytułowane: Bohater, Film, Życie a film. Arkusze umieszcza w różnych miejscach klasy.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat i cele zajęć.
   Prowadzący rozdaje uczniom przygotowane wcześniej karty w 3 kolorach. Wyjaśnia, że po każdej części lekcji powinni na każdej z nich zanotować swoje refleksje.

Faza realizacyjna:

1. Lekcja dzieli się na 3 etapy. Każdy z nich dotyczy innego zagadnienia.
   Część 1 – fakty z życia Schindlera i Gӧtha.
   Część 2 – kreacja postaci filmowych.
   Część 3 – filmowy obraz cierpienia ludności żydowskiej.
   Część 1. Praca w grupach. Nauczyciel dzieli klasę na kilkuosobowe grupy. Na podstawie filmu, przeczytanych tekstów i zebranych informacji poszczególne grupy tworzą CV bohaterów filmu – Oskara Schindlera i Amona Gӧtha. Po określonym czasie przedstawiciele grup prezentują efekty swojej pracy, dzieląc się wnioskami z pracy. Nauczyciel podsumowuje prezentacje. Uczniowie notują swoje refleksje na karcie nr 1.
   Część 2. Praca w parach. Uczniowie wykonują polecenia 1–4 z sekcji „Multimedium”, następnie łączą się w czwórki i dzielą się wynikami pracy. Zapisują swoje spostrzeżenia na karcie nr 2.
   Część 3. Praca w zespole klasowym.
   a) Nauczyciel proponuje uczniom, aby podzielili się wiedzą na temat sytuacji ludności żydowskiej podczas wojny. Przykładowe pytania: Co wiecie na temat sytuacji Żydów podczas okupacji? Jakie zasady wprowadzili Niemcy? Co robili Żydzi, aby uniknąć śmierci?
   b) Nauczyciel odwołuje się do zadania domowego – wypowiadają się chętni uczniowie. W dalszej części lekcji prowadzący wyświetla kadry z filmu (ćwiczenie 5, sekcja „Sprawdź się”), następuje omówienie poszczególnych obrazów. Nauczyciel pyta: W jaki sposób reżyser pokazuje los Żydów? Jakimi środkami się posługuje, aby wpłynąć na reakcję widza? Co sądzicie na temat wskazanych scen? Które ze scen uważacie za szczególnie wzruszające? Jaką funkcję pełni muzyka?
   c) Nauczyciel wyświetla fragment filmu Lista Schindlera – Dziewczynka w czerwonym płaszczyku [01:05:19–01:07:54]. Prosi uczniów o swobodne wypowiedzi na temat tych ujęć, a następnie o wykonanie ćwiczeń 5 i 6 z sekcji „Sprawdź się”.
   Uczniowie zapisują swoje spostrzeżenia na karcie nr 3.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów o umieszczenie swoich kart na określonym arkuszu (karta nr 1– „Bohater”, karta nr 2 – „Film”, karta nr 3 – „Życie a film”).
   Uczniowie w ciszy przemieszczają się po klasie, zapoznając się z materiałem zgromadzonym na arkuszach. Nauczyciel może w tym czasie odtworzyć fragment ścieżki muzycznej z filmu Lista Schindlera.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenie 10 z sekcji „Sprawdź się”. Zapisz swoje wnioski.

Materiały pomocnicze:

• Spielberg, reż. Susan Lacy, 2017.

• To był Schindler, audycja Agnieszki Maciejowskiej, Polskie Radio, 28.05.1994.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą wykorzystać informacje i refleksje z lekcji do realizacji prezentacji multimedialnej na temat różnych postaw w czasie okupacji i zagrożenia śmiercią.
  Problem tożsamości może być poruszony na kolejnej lekcji. Warto porozmawiać z uczniami na temat tego, czy dumni są ze swojego pochodzenia, czy historia narodu budzi w nich jakieś emocje i refleksje. Inspiracją do dyskusji może być wypowiedź reżysera zamieszczona w sekcji „Przeczytaj”.