SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Charakterystyka typów genetycznych jezior na poszczególnych kontynentach

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

IV. Dynamika procesów hydrologicznych: ruchy wody morskiej, wody podziemne i źródła, ustroje rzeczne, typy jezior.

Uczeń:

5) wyjaśnia powstawanie różnych typów jezior na Ziemi.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• poznaje wybrane typy genetyczne jezior,

• analizuje występowanie różnych typów genetycznych jezior na poszczególnych kontynentach,

• charakteryzuje warunki występowania różnych typów genetycznych jezior.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody nauczania: blended learning, IBSE, metoda projektu

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, atlas geograficzny

Materiały pomocnicze

Bajkiewicz‑Grabowska E., Mikulski Z., Hydrologia ogólna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.

Górniak A., Kajak Z., Hydrobiologia. Limnologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Sprawdzenie zadania domowego.

• Przedstawienie celów lekcji.

• Krótkie omówienie (przypomnienie) procesów geologicznych i morfologicznych decydujących o genezie jezior – pogadanka, pytania nauczyciela, odpowiedzi uczniów.

Faza realizacyjna

• Podział uczniów na grupy (liczebność określa nauczyciel), omówienie zasad wykonania zadania; praca z atlasem – zadaniem uczniów jest określenie występowania jezior o różnej genezie na poszczególnych kontynentach. Nauczyciel przydziela grupom kontynenty.

• Burza mózgów z udziałem wszystkich uczniów, służąca określeniu zestawu map i doboru kryteriów ich analizy (zasięg zlodowaceń, występowanie rowów i niecek tektonicznych, obszarów wulkanicznych, krasowych itp.) umożliwiających wskazanie rejonów występowania jezior o określonej genezie; dyskusja, podczas której uczniowie wspólnie z nauczycielem wybierają najtrafniejsze kryteria i uzasadniają swoje stanowisko.

• Kilkuminutowa dyskusja w grupach uczniów, podczas której wykorzystane zostaną mapy z atlasu, informacje, schematy, ilustracje zawarte w e‑materiale – każda grupa analizuje mapy wskazanego przez nauczyciela kontynentu, stosując określone wcześniej kryteria i wskazując potencjalne rejony występowania jezior o określonej genezie.

• Prezentacja przy tablicy przez poszczególne grupy uczniów spostrzeżeń i wniosków – po każdej prezentacji dyskusja z udziałem wszystkich uczniów.

• Wyświetlenie grafiki interaktywnej i omówienie genezy prezentowanych przypadków jezior z uwzględnieniem decydujących o niej czynników.

• Podsumowanie prezentowanych w dyskusji i prezentacji treści mające na celu wskazanie ogólnych prawidłowości i relacji między występowaniem jezior o różnej genezie a warunkującymi je czynnikami.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i prezentacji.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie rezultatów pracy.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Praca pisemna dotycząca przyczyn zróżnicowania gęstości jezior (jeziorności) na kuli ziemskiej, z wykazaniem związków przyczynowo‑skutkowych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może być wykorzystana przez ucznia w fazie przygotowania do lekcji – uczeń samodzielnie analizuje gęstość jezior na kuli ziemskiej i wskazuje możliwe przyczyny tego stanu, starając się jednocześnie określić genezę jezior w poszczególnych rejonach świata. Podczas lekcji, w fazie realizacyjnej, uczniowie prezentują wyniki swojej analizy i nad nimi dyskutują.

Grafika interaktywna znajdzie zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego hydrosfery (zakres rozszerzony: IV).