Autor: Martyna Wojtowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Walki z Austrią, Prusami i Rosją. Wielkie Cesarstwo

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
XXIX. Epoka napoleońska. Uczeń:
1) charakteryzuje walkę Francji o dominację w Europie;
5) ocenia znaczenie epoki napoleońskiej dla losów Francji i Europy.
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XXIX. Epoka napoleońska. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
1) wyodrębnia etapy ekspansji Francji i omawia proces tworzenia kolejnych antynapoleońskich koalicji;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wyjaśnia, jak Napoleon doszedł do władzy cesarskiej;

  • wymienia przyczyny wprowadzenia blokady kontynentalnej;

  • opisuje sytuację w Europie po zwycięskiej kampanii Napoleona z 1807 roku.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

  • analiza materiału źródłowego (porównawcza);

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Przybliżenie przez nauczyciela wyświetlonych na tablicy: tematu i celów lekcji. Omówienie planowanego przebiegu zajęć.

  2. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej? Uczniowie powinni przypomnieć wydarzenia rewolucji francuskiej, tworzenie się dwóch koalicji antyfrancuskich, a także sukcesy wojenne i polityczne Napoleona Bonapartego.

Faza realizacyjna:

  1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Nauczyciel dzieli uczniów na 5‑osobowe grupy, które losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

  2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Uczniowie w zespołach dwuosobowych zapoznają się z treścią materiału oraz poleceniem nr 2 - „Przedstaw zasięg podbojów i zasięg wpływów francuskich w Europie do 1812 roku” i wspólnie rozwiązują zadanie. Po ustalonym czasie przedstawiciel wybranej pary prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie mogą ją uzupełniać. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie nr 3.

  3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie dwa ćwiczenia (2 i 3) z sekcji „Film + Sprawdź się”. Wspólnie weryfikują odpowiedzi.

  4. Nauczyciel wyświetla ćwiczenie 1 i prosi, aby uczniowie wykonali je w parach. Uczniowie dyskutują, w jakim stopniu Napoleon jako władca był tworem rewolucji, a w jakim reprezentował odejście od jej głównych założeń. Wybrani uczniowie przedstawiają swoje odpowiedzi wraz z argumentacją, nauczyciel może zorganizować wśród uczniów głosowanie.

Faza podsumowująca:

  1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się/nauczyłam się…

  2. Prowadzący omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

  1. Zapoznaj się z filmami z sekcji „Film + Sprawdź się” i wykonaj dołączone do nich polecenia.

Materiały pomocnicze:

R. Bielecki, Encyklopedia wojen napoleońskich, Warszawa 2001.

Europa i świat w epoce napoleońskiej, red. Monika Senkowska‑Gluck, Warszawa 1988.

A. Zahorski, Napoleon, Warszawa 1985.

Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami zawartymi w mapie interaktywnej oraz filmie, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.