Dla nauczyciela
Autor: Martyna Wojtowicz
Przedmiot: Historia
Temat: Walki z Austrią, Prusami i Rosją. Wielkie Cesarstwo
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wyjaśnia, jak Napoleon doszedł do władzy cesarskiej;
wymienia przyczyny wprowadzenia blokady kontynentalnej;
opisuje sytuację w Europie po zwycięskiej kampanii Napoleona z 1807 roku.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Przybliżenie przez nauczyciela wyświetlonych na tablicy: tematu i celów lekcji. Omówienie planowanego przebiegu zajęć.
Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej? Uczniowie powinni przypomnieć wydarzenia rewolucji francuskiej, tworzenie się dwóch koalicji antyfrancuskich, a także sukcesy wojenne i polityczne Napoleona Bonapartego.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Nauczyciel dzieli uczniów na 5‑osobowe grupy, które losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.
Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Uczniowie w zespołach dwuosobowych zapoznają się z treścią materiału oraz poleceniem nr 2 - „Przedstaw zasięg podbojów i zasięg wpływów francuskich w Europie do 1812 roku” i wspólnie rozwiązują zadanie. Po ustalonym czasie przedstawiciel wybranej pary prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie mogą ją uzupełniać. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie nr 3.
Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie dwa ćwiczenia (2 i 3) z sekcji „Film + Sprawdź się”. Wspólnie weryfikują odpowiedzi.
Nauczyciel wyświetla ćwiczenie 1 i prosi, aby uczniowie wykonali je w parach. Uczniowie dyskutują, w jakim stopniu Napoleon jako władca był tworem rewolucji, a w jakim reprezentował odejście od jej głównych założeń. Wybrani uczniowie przedstawiają swoje odpowiedzi wraz z argumentacją, nauczyciel może zorganizować wśród uczniów głosowanie.
Faza podsumowująca:
Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się/nauczyłam się…
Prowadzący omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa:
Zapoznaj się z filmami z sekcji „Film + Sprawdź się” i wykonaj dołączone do nich polecenia.
Materiały pomocnicze:
R. Bielecki, Encyklopedia wojen napoleońskich, Warszawa 2001.
Europa i świat w epoce napoleońskiej, red. Monika Senkowska‑Gluck, Warszawa 1988.
A. Zahorski, Napoleon, Warszawa 1985.
Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.
Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami zawartymi w mapie interaktywnej oraz filmie, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.