Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Współczesność – powtórzenie wiadomości cz. 2

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • wymienisz najważniejszych przedstawicieli światowej literatury współczesnej;

  • scharakteryzuje współczesną prozę i poezję polską;

  • poda przykłady dzieł reprezentatywnych dla światowej i polskiej literatury współczesnej.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem e‑podręcznika;

  • z użyciem komputera;

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • e‑podręcznik;

  • tablica interaktywna lub rzutnik;

  • komputery z dostępem do internetu dla uczniów;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel prosi, aby uczniowie opowiedzieli o wydarzeniach historycznych związanych z epoką współczesności (nawiązują tym samym do powtórzenia współczesności - cz. 1 lekcji). Następnie indywidualnie czytają informacje w sekcji „Wprowadzenie” oraz „Przeczytaj”.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel prezentuje za pomocą rzutnika mapę myśli z e‑materiału. Uczniowie w parach, bazując na tych informacjach, charakteryzują ogólnie literaturę współczesną. Uzupełniają też mapy myśli o przykłady dzieł poszczególnych autorów.

  2. Uczniowie zapoznają się z galerią polskich prozaików i dramatopisarzy współczesnych. Określają gatunki literackie oraz tematy, jakie podejmowali w swoich dziełach. Opisują także, jak przejawiał się postmodernizm w literaturze współczesnej. Mogą również korzystać dodatkowo z telefonu z dostępem do internetu.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie tworzą mapę myśli związaną z powtórzeniem wiadomości o współczesności. Umieszczają na niej odniesienia do literatury współczesnej. Następnie wykonują ćwiczenia zamieszczone w sekcji „Galeria interaktywna”.

Praca domowa:

  1. Jak można opisać polską prozę i poezję współczesną i jakie znaczenie ma tu kontekst historyczny? Zredaguj wypowiedź na co najmniej 200 słów.

Materiały pomocnicze:

  • Błoński J. Autoportret Polaka w literaturze XX wieku, 1979.

  • P. Czapliński, P. Śliwiński, Literatura polska 1976–1998, Kraków 1999.

Wskazówki metodyczne

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” do podsumowania lekcji.

Galeria zdjęć interaktywnych