Galeria zdjęć interaktywnych
Polecenie 1
Zapoznaj się z galerią polskich prozaików i dramatopisarzy współczesnych. Określ gatunki literackie oraz tematy, jakie podejmowali oni w swoich dziełach.
Zdjęcie interaktywne przedstawia twarz mężczyzny w sile wieku. Postać ukazuje trzy czwarte pociągłej twarzy. Zwraca ją w swoją prawą stronę. Mężczyzna ma gładkie, wysokie czoło. Pisarz ma prosty i długi nos. Opierają się o nie okulary z szerokimi oprawkami i małymi okrągłymi szkłami. Jego usta są wydatne. Mężczyzna ubrany jest w koszulę i marynarkę. Opis punktów znajdujących się na fotografii: 1. Jerzy Andrzejewski
(1909–1983) Debiutował w latach 30., rozgłos zyskał powieścią Ład serca (1938), porównywaną do francuskich powieści katolickich. W czasie wojny powstał zbiór opowiadań Noc o heroizmie wierności sobie i wartościom. Powojenną popularność zapewniła pisarzowi powieść współczesna o ideowych dylematach ocalonych z pokolenia Kolumbów Popiół i diament (1948)., 2. Jerzy Andrzejewski
(1909–1983) W czasach socrealizmu publikował artykuły i utwory głoszące hasła marksistowskie. Powieści z lat 50. wyrażają natomiast pesymistyczny pogląd na istotę ideologii, posługujących się kłamstwem i wykorzystujących naiwność i żarliwość młodych (Ciemności kryją ziemię, Bramy raju). Ważną powieścią wydaną u schyłku życia Andrzejewskiego jest Miazga o postawach współczesnej polskiej inteligencji.
Zdjęcie interaktywne przedstawia twarz mężczyzny w sile wieku. Postać ukazuje trzy czwarte pociągłej twarzy. Zwraca ją w swoją prawą stronę. Mężczyzna ma gładkie, wysokie czoło. Pisarz ma prosty i długi nos. Opierają się o nie okulary z szerokimi oprawkami i małymi okrągłymi szkłami. Jego usta są wydatne. Mężczyzna ubrany jest w koszulę i marynarkę. Opis punktów znajdujących się na fotografii: 1. Jerzy Andrzejewski (1909–1983) Debiutował w latach 30., rozgłos zyskał powieścią Ład serca (1938), porównywaną do francuskich powieści katolickich. W czasie wojny powstał zbiór opowiadań Noc o heroizmie wierności sobie i wartościom. Powojenną popularność zapewniła pisarzowi powieść współczesna o ideowych dylematach ocalonych z pokolenia Kolumbów Popiół i diament (1948)., 2. Jerzy Andrzejewski
(1909–1983) W czasach socrealizmu publikował artykuły i utwory głoszące hasła marksistowskie. Powieści z lat 50. wyrażają natomiast pesymistyczny pogląd na istotę ideologii, posługujących się kłamstwem i wykorzystujących naiwność i żarliwość młodych (Ciemności kryją ziemię, Bramy raju). Ważną powieścią wydaną u schyłku życia Andrzejewskiego jest Miazga o postawach współczesnej polskiej inteligencji.
(1909–1983) Debiutował w latach 30., rozgłos zyskał powieścią Ład serca (1938), porównywaną do francuskich powieści katolickich. W czasie wojny powstał zbiór opowiadań Noc o heroizmie wierności sobie i wartościom. Powojenną popularność zapewniła pisarzowi powieść współczesna o ideowych dylematach ocalonych z pokolenia Kolumbów Popiół i diament (1948)., 2. Jerzy Andrzejewski
(1909–1983) W czasach socrealizmu publikował artykuły i utwory głoszące hasła marksistowskie. Powieści z lat 50. wyrażają natomiast pesymistyczny pogląd na istotę ideologii, posługujących się kłamstwem i wykorzystujących naiwność i żarliwość młodych (Ciemności kryją ziemię, Bramy raju). Ważną powieścią wydaną u schyłku życia Andrzejewskiego jest Miazga o postawach współczesnej polskiej inteligencji.
Jerzy Andrzejewski, 1949
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Fotografia interaktywna przedstawia rzeźbioną głowę dojrzałego mężczyzny. Postać ukazuje trzy czwarte owalnej twarzy. Zwraca ją w swoją prawą stronę. Ma proste, gęste, krótkie włosy, które sterczą ku górze. Czoło mężczyzny jest zmarszczone. Pisarz ma gęste brwi i głęboko osadzone oczy. Mężczyzna ma wydatny nos i usta. Trzyma w nich papieros. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Marek Hłasko
(1934–1969) Zadebiutował na początku lat 50., zyskując rozgłos zbiorem opowiadań Pierwszy krok w chmurach (1956). Uznano je za manifest i diagnozę nastrojów ówczesnej młodzieży. Wyłamywały się z obowiązującego w prozie socrealistycznej optymizmu. Pełne były rozpaczy, opisów wrogiego, brzydkiego i pozbawionego wartości świata, w którym przyszło żyć młodym, osamotnionym bohaterom. Szokujący mógł być też język, daleki od literackiego, czerpiący z mowy potocznej i gwar środowiskowych., 2. Marek Hłasko
(1934–1969) Wszystkie te cechy zostały wyostrzone w kolejnych utworach – mikropowieściach Ósmy dzień tygodnia, Następny do raju, Cmentarze. Przyczyniły się one do odmowy władz przedłużenia pisarzowi paszportu (w 1958 wyjechał z Polski, publikując w Paryżu), co uniemożliwiło mu powrót do kraju, w którym zresztą zakazano wydawania jego tekstów. Na emigracji opublikował m.in. Wszyscy byli odwróceni, Brudne czyny, Sowa, córka piekarza i fabularyzowane wspomnienia Piękni dwudziestoletni (1966), które utrwaliły powstałą jeszcze w Polsce legendę Hłaski.
Fotografia interaktywna przedstawia rzeźbioną głowę dojrzałego mężczyzny. Postać ukazuje trzy czwarte owalnej twarzy. Zwraca ją w swoją prawą stronę. Ma proste, gęste, krótkie włosy, które sterczą ku górze. Czoło mężczyzny jest zmarszczone. Pisarz ma gęste brwi i głęboko osadzone oczy. Mężczyzna ma wydatny nos i usta. Trzyma w nich papieros. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Marek Hłasko (1934–1969) Zadebiutował na początku lat 50., zyskując rozgłos zbiorem opowiadań Pierwszy krok w chmurach (1956). Uznano je za manifest i diagnozę nastrojów ówczesnej młodzieży. Wyłamywały się z obowiązującego w prozie socrealistycznej optymizmu. Pełne były rozpaczy, opisów wrogiego, brzydkiego i pozbawionego wartości świata, w którym przyszło żyć młodym, osamotnionym bohaterom. Szokujący mógł być też język, daleki od literackiego, czerpiący z mowy potocznej i gwar środowiskowych., 2. Marek Hłasko
(1934–1969) Wszystkie te cechy zostały wyostrzone w kolejnych utworach – mikropowieściach Ósmy dzień tygodnia, Następny do raju, Cmentarze. Przyczyniły się one do odmowy władz przedłużenia pisarzowi paszportu (w 1958 wyjechał z Polski, publikując w Paryżu), co uniemożliwiło mu powrót do kraju, w którym zresztą zakazano wydawania jego tekstów. Na emigracji opublikował m.in. Wszyscy byli odwróceni, Brudne czyny, Sowa, córka piekarza i fabularyzowane wspomnienia Piękni dwudziestoletni (1966), które utrwaliły powstałą jeszcze w Polsce legendę Hłaski.
(1934–1969) Zadebiutował na początku lat 50., zyskując rozgłos zbiorem opowiadań Pierwszy krok w chmurach (1956). Uznano je za manifest i diagnozę nastrojów ówczesnej młodzieży. Wyłamywały się z obowiązującego w prozie socrealistycznej optymizmu. Pełne były rozpaczy, opisów wrogiego, brzydkiego i pozbawionego wartości świata, w którym przyszło żyć młodym, osamotnionym bohaterom. Szokujący mógł być też język, daleki od literackiego, czerpiący z mowy potocznej i gwar środowiskowych., 2. Marek Hłasko
(1934–1969) Wszystkie te cechy zostały wyostrzone w kolejnych utworach – mikropowieściach Ósmy dzień tygodnia, Następny do raju, Cmentarze. Przyczyniły się one do odmowy władz przedłużenia pisarzowi paszportu (w 1958 wyjechał z Polski, publikując w Paryżu), co uniemożliwiło mu powrót do kraju, w którym zresztą zakazano wydawania jego tekstów. Na emigracji opublikował m.in. Wszyscy byli odwróceni, Brudne czyny, Sowa, córka piekarza i fabularyzowane wspomnienia Piękni dwudziestoletni (1966), które utrwaliły powstałą jeszcze w Polsce legendę Hłaski.
Popiersie Marka Hłaski
Źródło: Paweł Cieśla Staszek Szybki Jest, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.
Zdjęcie interaktywne przedstawia starszego, szczupłego mężczyznę w okularach. Mężczyzna siedzi przy stole i podpisuje książkę. Na stole leży róża i stoi kieliszek czerwonego wina. Opis punktów znajdujących się na fotografii: 1. Tadeusz Konwicki
(1926–2015) Prozaik i reżyser filmowy, debiutujący socrealistycznymi opowiadaniami i powieścią polityczną. W okresie odwilży mógł wydać, napisaną w 1948 r., wojenną powieść rozrachunkową Rojsty (1956). Najbardziej charakterystyczne dla pisarza i najgłośniejsze są jego powieści Sennik współczesny, Kompleks polski i Mała Apokalipsa (dwie ostatnie wydane w latach 70. poza cenzurą). Jest w nich obraz skomplikowanej, trudnej przeszłości, wciąż żywej i niemal namacalnej w życiu bohaterów, a także sprawiająca wrażenie snu, nierealna, surrealistyczna i groteskowa teraźniejszość (życie w PRL-u) oraz skrajnie pesymistyczna, katastroficzna wizja przyszłości., 2. Tadeusz Konwicki
(1926–2015) Całkiem inne – liryczne, zmysłowe, sugestywnie oddające atmosferę opisywanych miejsc – są powieści, przywołujące krainę młodości Kronika wypadków miłosnych i Bohiń. Konwicki jest także twórcą filmu autorskiego, m.in. Ostatni dzień lata,Salto, Dolina Issy (według Miłosza), Lawa (według Mickiewicza).
Zdjęcie interaktywne przedstawia starszego, szczupłego mężczyznę w okularach. Mężczyzna siedzi przy stole i podpisuje książkę. Na stole leży róża i stoi kieliszek czerwonego wina. Opis punktów znajdujących się na fotografii: 1. Tadeusz Konwicki (1926–2015) Prozaik i reżyser filmowy, debiutujący socrealistycznymi opowiadaniami i powieścią polityczną. W okresie odwilży mógł wydać, napisaną w 1948 r., wojenną powieść rozrachunkową Rojsty (1956). Najbardziej charakterystyczne dla pisarza i najgłośniejsze są jego powieści Sennik współczesny, Kompleks polski i Mała Apokalipsa (dwie ostatnie wydane w latach 70. poza cenzurą). Jest w nich obraz skomplikowanej, trudnej przeszłości, wciąż żywej i niemal namacalnej w życiu bohaterów, a także sprawiająca wrażenie snu, nierealna, surrealistyczna i groteskowa teraźniejszość (życie w PRL-u) oraz skrajnie pesymistyczna, katastroficzna wizja przyszłości., 2. Tadeusz Konwicki
(1926–2015) Całkiem inne – liryczne, zmysłowe, sugestywnie oddające atmosferę opisywanych miejsc – są powieści, przywołujące krainę młodości Kronika wypadków miłosnych i Bohiń. Konwicki jest także twórcą filmu autorskiego, m.in. Ostatni dzień lata,Salto, Dolina Issy (według Miłosza), Lawa (według Mickiewicza).
(1926–2015) Prozaik i reżyser filmowy, debiutujący socrealistycznymi opowiadaniami i powieścią polityczną. W okresie odwilży mógł wydać, napisaną w 1948 r., wojenną powieść rozrachunkową Rojsty (1956). Najbardziej charakterystyczne dla pisarza i najgłośniejsze są jego powieści Sennik współczesny, Kompleks polski i Mała Apokalipsa (dwie ostatnie wydane w latach 70. poza cenzurą). Jest w nich obraz skomplikowanej, trudnej przeszłości, wciąż żywej i niemal namacalnej w życiu bohaterów, a także sprawiająca wrażenie snu, nierealna, surrealistyczna i groteskowa teraźniejszość (życie w PRL-u) oraz skrajnie pesymistyczna, katastroficzna wizja przyszłości., 2. Tadeusz Konwicki
(1926–2015) Całkiem inne – liryczne, zmysłowe, sugestywnie oddające atmosferę opisywanych miejsc – są powieści, przywołujące krainę młodości Kronika wypadków miłosnych i Bohiń. Konwicki jest także twórcą filmu autorskiego, m.in. Ostatni dzień lata,Salto, Dolina Issy (według Miłosza), Lawa (według Mickiewicza).
Tadeusz Konwicki, 2005
Źródło: Mariusz Kubik, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Zdjęcie interaktywne przedstawia dojrzałego mężczyznę. Jest łysiejący. Ma krótko obcięte włosy. Nosi druciane okulary. Uśmiecha się. Siedzi i podpiera twarz prawą dłonią. Przed nim stoi model wyrzutni z rakietą kosmiczną oraz małpa w skafandrze kosmonauty. Za mężczyzną stoi duży regał wypełniony książkami. Opis punktów znajdujących się za zdjęciu: 1. Stanisław Lem
(1921–2006) Najwybitniejszy przedstawiciel polskiej fantastyki naukowej, pisarz-erudyta światowej sławy, debiutował zaraz po wojnie. Interesowały go problemy współczesnej nauki, jej możliwości i drogi przyszłego rozwoju. Najbardziej znane powieści to. Solaris, Pamiętnik znaleziony w wannie, Głos Pana oraz cykle opowiadań – Dzienniki gwiazdowe, Bajki robotów, Cyberiada, Opowieści o pilocie Pirxie. Są one świadectwem niezwykłej wiedzy i wyobraźni autora, tworzącego sugestywne, alternatywne światy, w których człowieczeństwo zostaje poddane próbie., 2. Stanisław Lem
(1921–2006) Motywem powracającym jest temat istoty ludzkiej zagrożonej przez samą siebie, a ściślej przez wytwory własnego umysłu. Rozwój cywilizacyjny i techniczny budzi niepokój, ludzka tożsamość jest w niebezpieczeństwie. Utwory Lema określa się mianem zbliżonych do „czarnej utopii”. Pisarz wydał także opowieść autobiograficzną Wysoki Zamek.
Zdjęcie interaktywne przedstawia dojrzałego mężczyznę. Jest łysiejący. Ma krótko obcięte włosy. Nosi druciane okulary. Uśmiecha się. Siedzi i podpiera twarz prawą dłonią. Przed nim stoi model wyrzutni z rakietą kosmiczną oraz małpa w skafandrze kosmonauty. Za mężczyzną stoi duży regał wypełniony książkami. Opis punktów znajdujących się za zdjęciu: 1. Stanisław Lem (1921–2006) Najwybitniejszy przedstawiciel polskiej fantastyki naukowej, pisarz-erudyta światowej sławy, debiutował zaraz po wojnie. Interesowały go problemy współczesnej nauki, jej możliwości i drogi przyszłego rozwoju. Najbardziej znane powieści to. Solaris, Pamiętnik znaleziony w wannie, Głos Pana oraz cykle opowiadań – Dzienniki gwiazdowe, Bajki robotów, Cyberiada, Opowieści o pilocie Pirxie. Są one świadectwem niezwykłej wiedzy i wyobraźni autora, tworzącego sugestywne, alternatywne światy, w których człowieczeństwo zostaje poddane próbie., 2. Stanisław Lem
(1921–2006) Motywem powracającym jest temat istoty ludzkiej zagrożonej przez samą siebie, a ściślej przez wytwory własnego umysłu. Rozwój cywilizacyjny i techniczny budzi niepokój, ludzka tożsamość jest w niebezpieczeństwie. Utwory Lema określa się mianem zbliżonych do „czarnej utopii”. Pisarz wydał także opowieść autobiograficzną Wysoki Zamek.
(1921–2006) Najwybitniejszy przedstawiciel polskiej fantastyki naukowej, pisarz-erudyta światowej sławy, debiutował zaraz po wojnie. Interesowały go problemy współczesnej nauki, jej możliwości i drogi przyszłego rozwoju. Najbardziej znane powieści to. Solaris, Pamiętnik znaleziony w wannie, Głos Pana oraz cykle opowiadań – Dzienniki gwiazdowe, Bajki robotów, Cyberiada, Opowieści o pilocie Pirxie. Są one świadectwem niezwykłej wiedzy i wyobraźni autora, tworzącego sugestywne, alternatywne światy, w których człowieczeństwo zostaje poddane próbie., 2. Stanisław Lem
(1921–2006) Motywem powracającym jest temat istoty ludzkiej zagrożonej przez samą siebie, a ściślej przez wytwory własnego umysłu. Rozwój cywilizacyjny i techniczny budzi niepokój, ludzka tożsamość jest w niebezpieczeństwie. Utwory Lema określa się mianem zbliżonych do „czarnej utopii”. Pisarz wydał także opowieść autobiograficzną Wysoki Zamek.
Stanisław Lem, 1966
Źródło: Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ilustracja interaktywna przedstawia popiersie dojrzałego mężczyzny w garniturze. Postać ukazuje całą twarz, jest owalna. Mężczyzna ma wysokie czoło, łysieje. Jego brwi są ciemne, a oczy duże. Ma prosty nos i szerokie usta. Uśmiecha się. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Ryszard Kapuściński
(1932–2007) Zwany „cesarzem reportażu”, światowej sławy reporter i publicysta, od 1962 r. korespondent zagraniczny PAP w Afryce, Azji, Ameryce Łacińskiej, na ogół w rejonach konfliktów, wojen, przewrotów. Pierwszy głośny zbiór reportaży poświęcił azjatyckim republikom radzieckim i zmianom, jakie w nich następowały (Kirgiz schodzi z konia). Do problemów naszego wschodniego sąsiada powracał jeszcze w reportażach z Gruzji i we wnikliwej książce o ZSRR okresu rozpadu pt. Imperium., 2. Ryszard Kapuściński
(1932–2007) Najsławniejszym dziełem pisarza jest Cesarz – o przewrocie w Etiopii za czasów Hajle Sellasje, a właściwie – jak pisze autor – „o mechanizmach władzy dyktatorskiej, (...) o tym, jak udział we władzy demoralizuje, deprawuje i wykrzywia”. W zamierzeniu książka o wymowie uniwersalnej, w realiach PRL-u lat 70. była odczytywana jako opis otoczenia ówczesnego przywódcy PZPR Edwarda Gierka. Podobnie było z obrazem rewolucji irańskiej w Szachinszachu. Reportaże autora Cesarza są dokumentem XX-wiecznych przeobrażeń politycznych, a zarazem zawierają bardziej ogólną refleksję historiozoficzną., 3. Ryszard Kapuściński
(1932–2007) Kapuściński jest także autorem zbioru wierszy Notes i Prawa natury oraz tomów eseistycznych Lapidarium. Jego ostatnie książki to Podróże z Herodotem – szczególny zapis „pracy odkrywcy ludzi i kultur” (Jarosław Mikołajewski) w zderzeniu z dziełem starożytnego historyka oraz Ten Inny – zbiór wykładów dotyczących spotkania z „Innym” na początku XXI w.
Ilustracja interaktywna przedstawia popiersie dojrzałego mężczyzny w garniturze. Postać ukazuje całą twarz, jest owalna. Mężczyzna ma wysokie czoło, łysieje. Jego brwi są ciemne, a oczy duże. Ma prosty nos i szerokie usta. Uśmiecha się. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Ryszard Kapuściński (1932–2007) Zwany „cesarzem reportażu”, światowej sławy reporter i publicysta, od 1962 r. korespondent zagraniczny PAP w Afryce, Azji, Ameryce Łacińskiej, na ogół w rejonach konfliktów, wojen, przewrotów. Pierwszy głośny zbiór reportaży poświęcił azjatyckim republikom radzieckim i zmianom, jakie w nich następowały (Kirgiz schodzi z konia). Do problemów naszego wschodniego sąsiada powracał jeszcze w reportażach z Gruzji i we wnikliwej książce o ZSRR okresu rozpadu pt. Imperium., 2. Ryszard Kapuściński
(1932–2007) Najsławniejszym dziełem pisarza jest Cesarz – o przewrocie w Etiopii za czasów Hajle Sellasje, a właściwie – jak pisze autor – „o mechanizmach władzy dyktatorskiej, (...) o tym, jak udział we władzy demoralizuje, deprawuje i wykrzywia”. W zamierzeniu książka o wymowie uniwersalnej, w realiach PRL-u lat 70. była odczytywana jako opis otoczenia ówczesnego przywódcy PZPR Edwarda Gierka. Podobnie było z obrazem rewolucji irańskiej w Szachinszachu. Reportaże autora Cesarza są dokumentem XX-wiecznych przeobrażeń politycznych, a zarazem zawierają bardziej ogólną refleksję historiozoficzną., 3. Ryszard Kapuściński
(1932–2007) Kapuściński jest także autorem zbioru wierszy Notes i Prawa natury oraz tomów eseistycznych Lapidarium. Jego ostatnie książki to Podróże z Herodotem – szczególny zapis „pracy odkrywcy ludzi i kultur” (Jarosław Mikołajewski) w zderzeniu z dziełem starożytnego historyka oraz Ten Inny – zbiór wykładów dotyczących spotkania z „Innym” na początku XXI w.
(1932–2007) Zwany „cesarzem reportażu”, światowej sławy reporter i publicysta, od 1962 r. korespondent zagraniczny PAP w Afryce, Azji, Ameryce Łacińskiej, na ogół w rejonach konfliktów, wojen, przewrotów. Pierwszy głośny zbiór reportaży poświęcił azjatyckim republikom radzieckim i zmianom, jakie w nich następowały (Kirgiz schodzi z konia). Do problemów naszego wschodniego sąsiada powracał jeszcze w reportażach z Gruzji i we wnikliwej książce o ZSRR okresu rozpadu pt. Imperium., 2. Ryszard Kapuściński
(1932–2007) Najsławniejszym dziełem pisarza jest Cesarz – o przewrocie w Etiopii za czasów Hajle Sellasje, a właściwie – jak pisze autor – „o mechanizmach władzy dyktatorskiej, (...) o tym, jak udział we władzy demoralizuje, deprawuje i wykrzywia”. W zamierzeniu książka o wymowie uniwersalnej, w realiach PRL-u lat 70. była odczytywana jako opis otoczenia ówczesnego przywódcy PZPR Edwarda Gierka. Podobnie było z obrazem rewolucji irańskiej w Szachinszachu. Reportaże autora Cesarza są dokumentem XX-wiecznych przeobrażeń politycznych, a zarazem zawierają bardziej ogólną refleksję historiozoficzną., 3. Ryszard Kapuściński
(1932–2007) Kapuściński jest także autorem zbioru wierszy Notes i Prawa natury oraz tomów eseistycznych Lapidarium. Jego ostatnie książki to Podróże z Herodotem – szczególny zapis „pracy odkrywcy ludzi i kultur” (Jarosław Mikołajewski) w zderzeniu z dziełem starożytnego historyka oraz Ten Inny – zbiór wykładów dotyczących spotkania z „Innym” na początku XXI w.
Ryszard Kapuściński
Źródło: Edward Knapczyk, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.
Ilustracja interaktywna przedstawia dojrzałego mężczyznę. Jest ukazany od piersi w górę. Jego twarz jest owalna, czoło wysokie. Mężczyzna ma bardzo krótkie siwe włosy. Postać mruży oczy. Mężczyzna ma szeroki nos. Trzyma w ustach fajkę. Jego włosy są ciemne. Ubrany jest w koszulę. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Jerzy Szaniawski
(1886–1970) W okresie międzywojennym współpracował z Juliuszem Osterwą i jego Redutą. W tym czasie napisał m.in. sztuki: Papierowy kochanek, Ptak i szczególnie dobrze przyjętą Adwokat i róże. Podejmował w nich problem trudności oceny człowieka i jego działań, wagi marzeń i ideałów w życiu. Szaniawski był także jednym z pierwszych autorów słuchowisk radiowych, wyznaczającym ich obowiązujące później zasady., 2. Jerzy Szaniawski
(1886–1970) Po wojnie kontynuował swoją koncepcję dramatu i teatru w głośnej sztuce Dwa teatry (1946), w której rozwinął zagadnienia realizmu, poetyckiej fantazji, wizyjności i niedopowiedzenia w sztuce. Sukces przedstawienia u publiczności i części krytyki szedł w parze z ostrym atakiem ideologicznym (zarzut irracjonalizmu), którego skutkiem był zakaz wystawiania sztuk autora, obowiązujący w latach 1949–1954. W tym czasie Szaniawski tworzył opowiadania o profesorze Tutce (zrealizowane prze TVP z tytułową rolą Gustawa Holoubka) i eseje o teatrze.
Ilustracja interaktywna przedstawia dojrzałego mężczyznę. Jest ukazany od piersi w górę. Jego twarz jest owalna, czoło wysokie. Mężczyzna ma bardzo krótkie siwe włosy. Postać mruży oczy. Mężczyzna ma szeroki nos. Trzyma w ustach fajkę. Jego włosy są ciemne. Ubrany jest w koszulę. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Jerzy Szaniawski (1886–1970) W okresie międzywojennym współpracował z Juliuszem Osterwą i jego Redutą. W tym czasie napisał m.in. sztuki: Papierowy kochanek, Ptak i szczególnie dobrze przyjętą Adwokat i róże. Podejmował w nich problem trudności oceny człowieka i jego działań, wagi marzeń i ideałów w życiu. Szaniawski był także jednym z pierwszych autorów słuchowisk radiowych, wyznaczającym ich obowiązujące później zasady., 2. Jerzy Szaniawski
(1886–1970) Po wojnie kontynuował swoją koncepcję dramatu i teatru w głośnej sztuce Dwa teatry (1946), w której rozwinął zagadnienia realizmu, poetyckiej fantazji, wizyjności i niedopowiedzenia w sztuce. Sukces przedstawienia u publiczności i części krytyki szedł w parze z ostrym atakiem ideologicznym (zarzut irracjonalizmu), którego skutkiem był zakaz wystawiania sztuk autora, obowiązujący w latach 1949–1954. W tym czasie Szaniawski tworzył opowiadania o profesorze Tutce (zrealizowane prze TVP z tytułową rolą Gustawa Holoubka) i eseje o teatrze.
(1886–1970) W okresie międzywojennym współpracował z Juliuszem Osterwą i jego Redutą. W tym czasie napisał m.in. sztuki: Papierowy kochanek, Ptak i szczególnie dobrze przyjętą Adwokat i róże. Podejmował w nich problem trudności oceny człowieka i jego działań, wagi marzeń i ideałów w życiu. Szaniawski był także jednym z pierwszych autorów słuchowisk radiowych, wyznaczającym ich obowiązujące później zasady., 2. Jerzy Szaniawski
(1886–1970) Po wojnie kontynuował swoją koncepcję dramatu i teatru w głośnej sztuce Dwa teatry (1946), w której rozwinął zagadnienia realizmu, poetyckiej fantazji, wizyjności i niedopowiedzenia w sztuce. Sukces przedstawienia u publiczności i części krytyki szedł w parze z ostrym atakiem ideologicznym (zarzut irracjonalizmu), którego skutkiem był zakaz wystawiania sztuk autora, obowiązujący w latach 1949–1954. W tym czasie Szaniawski tworzył opowiadania o profesorze Tutce (zrealizowane prze TVP z tytułową rolą Gustawa Holoubka) i eseje o teatrze.
Jerzy Szaniawski, 1950
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia lewy profil głowy mężczyzny. To dojrzały człowiek. Jego twarz jest owalna, pomarszczona. Mężczyzna ma lekką łysinę i krótkie włosy. Ma ciemne brwi i opuchliznę pod oczami. Jego nos jest długi i prosty. Ma lekko skrzywione usta. Policzki i podbródek mężczyzny są gładko ogolone. Pod szyją widoczny ukazany jest kołnierz koszuli. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Witold Gombrowicz
(1904–1969) Powieściopisarz, dramaturg i eseista, pochodził z rodziny szlacheckiej, ziemiańskiej, ale jego rodzice przenieśli się do Warszawy, kiedy chłopiec miał siedem lat. W stolicy zatem uczęszczał do gimnazjum i studiował prawo, a później w Paryżu filozofię i ekonomię. Niedługo uprawiał wyuczony zawód, bo szybko zdecydował się poświęcić całkowicie literaturze., 2. Witold Gombrowicz
(1904–1969) Debiutował w latach 30. opowiadaniami, ale rozgłos przyniosła mu dopiero pierwsza powieść – Ferdydurke (1937). W Dwudziestoleciu zdążył jeszcze napisać sztukę Iwona, księżniczka Burgunda i nieskończoną powieść sensacyjną Opętani. W sierpniu 1939 r. wypłynął do Argentyny i tam zastał go wybuch wojny. Po wojnie pracował w banku w Buenos Aires i kontynuował pisanie, nie znajdując jednak na ogół zrozumienia. Dopiero lata 60. przyniosły Gombrowiczowi popularność na Zachodzie Europy, co pozwoliło mu wyjechać najpierw na stypendium do Niemiec Zachodnich, a później przenieść się do Francji, gdzie mieszkał do końca życia. W okresie argentyńskim powstał dramat Ślub (rodzaj parodii tragedii szekspirowskiej; skupia się na relacjach między ludźmi, a także problematyce ojczystej tradycji) oraz powieści Trans-Atlantyk i Pornografia. W 1965 r., już w czasie, gdy pisarz mieszkał pod Paryżem, ukazała się kolejna powieść Kosmos. Kilka lat wcześniej Gombrowicz zaczął wydawać osobisty i filozoficzny Dziennik, do którego dołączył dramat groteskowo-historiozoficzny Operetka., 3. Witold Gombrowicz
(1904–1969) Gombrowicz jest niewątpliwie jednym z nielicznych polskich pisarzy o światowej sławie. Tematy, które podejmował, nie ograniczają się do kwestii wyłącznie polskich. Najczęstsze motywy jego twórczości to niedojrzałość i forma (maska, konwenans, schemat), wolność i źródło form. Człowiek, aby być wolnym, musi walczyć z formą stale się zmieniając, nie przystając ani na chwilę w zmienianiu kolejnych wcieleń. Autor Ferdydurke był mistrzem parodii i groteski, jego postawę natomiast można określić jako bliski egzystencjalizmowi sceptycyzm.
Ilustracja interaktywna przedstawia lewy profil głowy mężczyzny. To dojrzały człowiek. Jego twarz jest owalna, pomarszczona. Mężczyzna ma lekką łysinę i krótkie włosy. Ma ciemne brwi i opuchliznę pod oczami. Jego nos jest długi i prosty. Ma lekko skrzywione usta. Policzki i podbródek mężczyzny są gładko ogolone. Pod szyją widoczny ukazany jest kołnierz koszuli. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Witold Gombrowicz (1904–1969) Powieściopisarz, dramaturg i eseista, pochodził z rodziny szlacheckiej, ziemiańskiej, ale jego rodzice przenieśli się do Warszawy, kiedy chłopiec miał siedem lat. W stolicy zatem uczęszczał do gimnazjum i studiował prawo, a później w Paryżu filozofię i ekonomię. Niedługo uprawiał wyuczony zawód, bo szybko zdecydował się poświęcić całkowicie literaturze., 2. Witold Gombrowicz
(1904–1969) Debiutował w latach 30. opowiadaniami, ale rozgłos przyniosła mu dopiero pierwsza powieść – Ferdydurke (1937). W Dwudziestoleciu zdążył jeszcze napisać sztukę Iwona, księżniczka Burgunda i nieskończoną powieść sensacyjną Opętani. W sierpniu 1939 r. wypłynął do Argentyny i tam zastał go wybuch wojny. Po wojnie pracował w banku w Buenos Aires i kontynuował pisanie, nie znajdując jednak na ogół zrozumienia. Dopiero lata 60. przyniosły Gombrowiczowi popularność na Zachodzie Europy, co pozwoliło mu wyjechać najpierw na stypendium do Niemiec Zachodnich, a później przenieść się do Francji, gdzie mieszkał do końca życia. W okresie argentyńskim powstał dramat Ślub (rodzaj parodii tragedii szekspirowskiej; skupia się na relacjach między ludźmi, a także problematyce ojczystej tradycji) oraz powieści Trans-Atlantyk i Pornografia. W 1965 r., już w czasie, gdy pisarz mieszkał pod Paryżem, ukazała się kolejna powieść Kosmos. Kilka lat wcześniej Gombrowicz zaczął wydawać osobisty i filozoficzny Dziennik, do którego dołączył dramat groteskowo-historiozoficzny Operetka., 3. Witold Gombrowicz
(1904–1969) Gombrowicz jest niewątpliwie jednym z nielicznych polskich pisarzy o światowej sławie. Tematy, które podejmował, nie ograniczają się do kwestii wyłącznie polskich. Najczęstsze motywy jego twórczości to niedojrzałość i forma (maska, konwenans, schemat), wolność i źródło form. Człowiek, aby być wolnym, musi walczyć z formą stale się zmieniając, nie przystając ani na chwilę w zmienianiu kolejnych wcieleń. Autor Ferdydurke był mistrzem parodii i groteski, jego postawę natomiast można określić jako bliski egzystencjalizmowi sceptycyzm.
(1904–1969) Powieściopisarz, dramaturg i eseista, pochodził z rodziny szlacheckiej, ziemiańskiej, ale jego rodzice przenieśli się do Warszawy, kiedy chłopiec miał siedem lat. W stolicy zatem uczęszczał do gimnazjum i studiował prawo, a później w Paryżu filozofię i ekonomię. Niedługo uprawiał wyuczony zawód, bo szybko zdecydował się poświęcić całkowicie literaturze., 2. Witold Gombrowicz
(1904–1969) Debiutował w latach 30. opowiadaniami, ale rozgłos przyniosła mu dopiero pierwsza powieść – Ferdydurke (1937). W Dwudziestoleciu zdążył jeszcze napisać sztukę Iwona, księżniczka Burgunda i nieskończoną powieść sensacyjną Opętani. W sierpniu 1939 r. wypłynął do Argentyny i tam zastał go wybuch wojny. Po wojnie pracował w banku w Buenos Aires i kontynuował pisanie, nie znajdując jednak na ogół zrozumienia. Dopiero lata 60. przyniosły Gombrowiczowi popularność na Zachodzie Europy, co pozwoliło mu wyjechać najpierw na stypendium do Niemiec Zachodnich, a później przenieść się do Francji, gdzie mieszkał do końca życia. W okresie argentyńskim powstał dramat Ślub (rodzaj parodii tragedii szekspirowskiej; skupia się na relacjach między ludźmi, a także problematyce ojczystej tradycji) oraz powieści Trans-Atlantyk i Pornografia. W 1965 r., już w czasie, gdy pisarz mieszkał pod Paryżem, ukazała się kolejna powieść Kosmos. Kilka lat wcześniej Gombrowicz zaczął wydawać osobisty i filozoficzny Dziennik, do którego dołączył dramat groteskowo-historiozoficzny Operetka., 3. Witold Gombrowicz
(1904–1969) Gombrowicz jest niewątpliwie jednym z nielicznych polskich pisarzy o światowej sławie. Tematy, które podejmował, nie ograniczają się do kwestii wyłącznie polskich. Najczęstsze motywy jego twórczości to niedojrzałość i forma (maska, konwenans, schemat), wolność i źródło form. Człowiek, aby być wolnym, musi walczyć z formą stale się zmieniając, nie przystając ani na chwilę w zmienianiu kolejnych wcieleń. Autor Ferdydurke był mistrzem parodii i groteski, jego postawę natomiast można określić jako bliski egzystencjalizmowi sceptycyzm.
Witold Gombrowicz
Źródło: Edward Knapczyk, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.
Polecenie 2
Wyjaśnij, jak przejawiał się postmodernizm w literaturze współczesnej.
Ćwiczenie 1
Dopasuj do poszczególnych grup literatury współczesnej ich charakterystyczne elementy. Pokolenie „bruLionu” Możliwe odpowiedzi: 1. trauma, upadek wartości, 2. katastrofizm, 3. podważanie autorytetów, 4. antyestetyzm, 5. wiersz agitacyjny, 6. bunt wobec rzeczywistości PRL-u, 7. tendencje postmodernistyczne, 8. nawiązywanie do nowych nurtów, 9. propaganda i indoktrynacja, 10. ironia, 11. krytyka nowomowy Literatura wojenna i łagrowa Możliwe odpowiedzi: 1. trauma, upadek wartości, 2. katastrofizm, 3. podważanie autorytetów, 4. antyestetyzm, 5. wiersz agitacyjny, 6. bunt wobec rzeczywistości PRL-u, 7. tendencje postmodernistyczne, 8. nawiązywanie do nowych nurtów, 9. propaganda i indoktrynacja, 10. ironia, 11. krytyka nowomowy Socrealizm Możliwe odpowiedzi: 1. trauma, upadek wartości, 2. katastrofizm, 3. podważanie autorytetów, 4. antyestetyzm, 5. wiersz agitacyjny, 6. bunt wobec rzeczywistości PRL-u, 7. tendencje postmodernistyczne, 8. nawiązywanie do nowych nurtów, 9. propaganda i indoktrynacja, 10. ironia, 11. krytyka nowomowy Literatura emigracyjna Możliwe odpowiedzi: 1. trauma, upadek wartości, 2. katastrofizm, 3. podważanie autorytetów, 4. antyestetyzm, 5. wiersz agitacyjny, 6. bunt wobec rzeczywistości PRL-u, 7. tendencje postmodernistyczne, 8. nawiązywanie do nowych nurtów, 9. propaganda i indoktrynacja, 10. ironia, 11. krytyka nowomowy Literatura po 1965 Możliwe odpowiedzi: 1. trauma, upadek wartości, 2. katastrofizm, 3. podważanie autorytetów, 4. antyestetyzm, 5. wiersz agitacyjny, 6. bunt wobec rzeczywistości PRL-u, 7. tendencje postmodernistyczne, 8. nawiązywanie do nowych nurtów, 9. propaganda i indoktrynacja, 10. ironia, 11. krytyka nowomowy Nowa Fala Możliwe odpowiedzi: 1. trauma, upadek wartości, 2. katastrofizm, 3. podważanie autorytetów, 4. antyestetyzm, 5. wiersz agitacyjny, 6. bunt wobec rzeczywistości PRL-u, 7. tendencje postmodernistyczne, 8. nawiązywanie do nowych nurtów, 9. propaganda i indoktrynacja, 10. ironia, 11. krytyka nowomowy
Dopasuj do poszczególnych grup literatury współczesnej ich charakterystyczne elementy. Pokolenie „bruLionu” Możliwe odpowiedzi: 1. trauma, upadek wartości, 2. katastrofizm, 3. podważanie autorytetów, 4. antyestetyzm, 5. wiersz agitacyjny, 6. bunt wobec rzeczywistości PRL-u, 7. tendencje postmodernistyczne, 8. nawiązywanie do nowych nurtów, 9. propaganda i indoktrynacja, 10. ironia, 11. krytyka nowomowy Literatura wojenna i łagrowa Możliwe odpowiedzi: 1. trauma, upadek wartości, 2. katastrofizm, 3. podważanie autorytetów, 4. antyestetyzm, 5. wiersz agitacyjny, 6. bunt wobec rzeczywistości PRL-u, 7. tendencje postmodernistyczne, 8. nawiązywanie do nowych nurtów, 9. propaganda i indoktrynacja, 10. ironia, 11. krytyka nowomowy Socrealizm Możliwe odpowiedzi: 1. trauma, upadek wartości, 2. katastrofizm, 3. podważanie autorytetów, 4. antyestetyzm, 5. wiersz agitacyjny, 6. bunt wobec rzeczywistości PRL-u, 7. tendencje postmodernistyczne, 8. nawiązywanie do nowych nurtów, 9. propaganda i indoktrynacja, 10. ironia, 11. krytyka nowomowy Literatura emigracyjna Możliwe odpowiedzi: 1. trauma, upadek wartości, 2. katastrofizm, 3. podważanie autorytetów, 4. antyestetyzm, 5. wiersz agitacyjny, 6. bunt wobec rzeczywistości PRL-u, 7. tendencje postmodernistyczne, 8. nawiązywanie do nowych nurtów, 9. propaganda i indoktrynacja, 10. ironia, 11. krytyka nowomowy Literatura po 1965 Możliwe odpowiedzi: 1. trauma, upadek wartości, 2. katastrofizm, 3. podważanie autorytetów, 4. antyestetyzm, 5. wiersz agitacyjny, 6. bunt wobec rzeczywistości PRL-u, 7. tendencje postmodernistyczne, 8. nawiązywanie do nowych nurtów, 9. propaganda i indoktrynacja, 10. ironia, 11. krytyka nowomowy Nowa Fala Możliwe odpowiedzi: 1. trauma, upadek wartości, 2. katastrofizm, 3. podważanie autorytetów, 4. antyestetyzm, 5. wiersz agitacyjny, 6. bunt wobec rzeczywistości PRL-u, 7. tendencje postmodernistyczne, 8. nawiązywanie do nowych nurtów, 9. propaganda i indoktrynacja, 10. ironia, 11. krytyka nowomowyĆwiczenie 2