Autor: Paweł Kaniowski

Temat: Główni przedstawiciele fenomenologii

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, na czym polega metoda fenomenologiczna według Edmunda Husserla.

• Przedstawisz główne idee fenomenologii świadomości Husserla.

• Scharakteryzujesz główne idee fenomenologii wartości Maksa Schelera.

• Przedstawisz główne założenia filozofii Romana Ingardena.

• Omówisz sylwetki innych przedstawicieli fenomenologii.

Cele operacyjne. Uczeń:

• wyjaśnia, na czym polega metoda fenomenologiczna według Edmunda Husserla;

• przedstawia główne idee fenomenologii świadomości Husserla;

• charakteryzuje główne idee fenomenologii wartości Maksa Schelera;

• przedstawia główne założenia filozofii Romana Ingardena;

• omawia sylwetki innych przedstawicieli fenomenologii.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• audiobook.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Główni przedstawiciele fenomenologii”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczeń nr 1‑3 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w zakładce „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie. Wybrany uczeń rozpoczyna wstępną dyskusję wokół tematu lekcji, przedstawiając i uzasadniając swoje stanowisko. Po zakończeniu dyskusji chętna/wybrana osoba przedstawia wnioski.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Nauczyciel ocenia, na podstawie informacji na platformie, stan przygotowania uczniów do zajęć. Jeżeli jest ono niewystarczające, prosi o ciche zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Jeżeli zaś uczestnicy zajęć zaznajomili się wcześniej z tekstem, prosi, aby w parach wynotowali minimum trzy najważniejsze, ich zdaniem, kwestie poruszone w e‑materiale. Następnie pary łączą się w grupy czteroosobowe i, dyskutując, wybierają wspólnie najważniejszy wątek. Na koniec każda z grup na forum przedstawia i argumentuje swój wybór.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Audiobook”. Wybrany uczeń odczytuje treść polecenia: Zapoznaj się z treścią audiobooka. Wymień przedstawicieli fenomenologii, którzy się w nim pojawiają, oraz zastanów się, jakie były główne problemy filozoficzne, którymi się interesowali. Klasa dzieli się na grupy i opracowuje propozycje odpowiedzi. Przedstawiciel wskazanej grupy prezentuje propozycję rozwiązania zadania, a pozostali uczniowie komentują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedzi uczniów, udzielając im informacji zwrotnej.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 4‑6. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi

4. Ostatnią partię ćwiczeń (nr 7 i 8) uczniowie wykonują wspólnie i omawiają je razem z nauczycielem.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, a następnie wszyscy wspólnie omawiają: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują polecenie 2 zawarte w sekcji „Audiobook”: Spróbuj przeprowadzić badanie fenomenologiczne. Pomyśl o dowolnym, wybranym przedmiocie, weź w nawias świat empiryczny i ogranicz się do zapisywania przeżyć, które pojawiają się w twojej świadomości. Jakie wyobrażenia, skojarzenia, myśli, intuicje udało ci się zapisać? Czy udało ci się wypatrzeć istotę badanego przedmiotu? Pod swoimi notatkami zapisz również wszystkie wątpliwości, trudności i problematyczne kwestie związane z metodą fenomenologiczną, które nasunęły ci się w trakcie badania. Uczniowie przygotowują uzasadnienia odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

• Migasiński J., Filozofia nowożytna, Warszawa 2011.

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, tom 3, Warszawa 2005.

• Gadacz T., Historia filozofii XX wieku, Kraków 2009.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.