Dla nauczyciela
Autor: Paweł Kaniowski
Przedmiot: Filozofia
Temat: Główni przedstawiciele fenomenologii
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Wyjaśnisz, na czym polega metoda fenomenologiczna według Edmunda Husserla.
Przedstawisz główne idee fenomenologii świadomości Husserla.
Scharakteryzujesz główne idee fenomenologii wartości Maksa Schelera.
Przedstawisz główne założenia filozofii Romana Ingardena.
Omówisz sylwetki innych przedstawicieli fenomenologii.
Cele operacyjne. Uczeń:
wyjaśnia, na czym polega metoda fenomenologiczna według Edmunda Husserla;
przedstawia główne idee fenomenologii świadomości Husserla;
charakteryzuje główne idee fenomenologii wartości Maksa Schelera;
przedstawia główne założenia filozofii Romana Ingardena;
omawia sylwetki innych przedstawicieli fenomenologii.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
audiobook.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Główni przedstawiciele fenomenologii”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczeń nr 1‑3 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w zakładce „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie. Wybrany uczeń rozpoczyna wstępną dyskusję wokół tematu lekcji, przedstawiając i uzasadniając swoje stanowisko. Po zakończeniu dyskusji chętna/wybrana osoba przedstawia wnioski.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Nauczyciel ocenia, na podstawie informacji na platformie, stan przygotowania uczniów do zajęć. Jeżeli jest ono niewystarczające, prosi o ciche zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Jeżeli zaś uczestnicy zajęć zaznajomili się wcześniej z tekstem, prosi, aby w parach wynotowali minimum trzy najważniejsze, ich zdaniem, kwestie poruszone w e‑materiale. Następnie pary łączą się w grupy czteroosobowe i, dyskutując, wybierają wspólnie najważniejszy wątek. Na koniec każda z grup na forum przedstawia i argumentuje swój wybór.
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Audiobook”. Wybrany uczeń odczytuje treść polecenia: Zapoznaj się z treścią audiobooka. Wymień przedstawicieli fenomenologii, którzy się w nim pojawiają, oraz zastanów się, jakie były główne problemy filozoficzne, którymi się interesowali. Klasa dzieli się na grupy i opracowuje propozycje odpowiedzi. Przedstawiciel wskazanej grupy prezentuje propozycję rozwiązania zadania, a pozostali uczniowie komentują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedzi uczniów, udzielając im informacji zwrotnej.
Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 4‑6. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi
Ostatnią partię ćwiczeń (nr 7 i 8) uczniowie wykonują wspólnie i omawiają je razem z nauczycielem.
Faza podsumowująca:
Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, a następnie wszyscy wspólnie omawiają: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują polecenie 2 zawarte w sekcji „Audiobook”: Spróbuj przeprowadzić badanie fenomenologiczne. Pomyśl o dowolnym, wybranym przedmiocie, weź w nawias świat empiryczny i ogranicz się do zapisywania przeżyć, które pojawiają się w twojej świadomości. Jakie wyobrażenia, skojarzenia, myśli, intuicje udało ci się zapisać? Czy udało ci się wypatrzeć istotę badanego przedmiotu? Pod swoimi notatkami zapisz również wszystkie wątpliwości, trudności i problematyczne kwestie związane z metodą fenomenologiczną, które nasunęły ci się w trakcie badania. Uczniowie przygotowują uzasadnienia odpowiedzi.
Materiały pomocnicze:
Migasiński J., Filozofia nowożytna, Warszawa 2011.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, tom 3, Warszawa 2005.
Gadacz T., Historia filozofii XX wieku, Kraków 2009.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.