Autor: Gabriela Iwińska

Temat: Wodór jako źródło energii

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Poziom podstawowy i rozszerzony

Wymagania ogólne

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne.

Poziom rozszerzony

IX. Elektrochemia. Ogniwa i elektroliza. Uczeń:

10) opisuje budowę, działanie i zastosowanie współczesnych źródeł prądu stałego (np. akumulator, bateria, ogniwo paliwowe).

XXII. Elementy ochrony środowiska. Uczeń:

4) wskazuje potrzebę rozwoju gałęzi przemysłu chemicznego (leki, źródła energii, materiały); wskazuje problemy i zagrożenia wynikające z niewłaściwego planowania i prowadzenia procesów chemicznych; uzasadnia konieczność projektowania i wdrażania procesów chemicznych umożliwiających ograniczenie lub wyeliminowanie używania albo wytwarzania niebezpiecznych substancji; wyjaśnia zasady tzw. zielonej chemii.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia powody stosowania wodoru, jako paliwa;

• porównuje metody otrzymywania wodoru;

• analizuje zastosowania wodoru, jako źródła energii.

Strategie nauczania:

• strategia asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• analiza materiału źródłowego oraz ćwiczenia uczniowskie;

• dyskusja;

• technika zdań podsumowujących;

• film;

• burza mózgów;

• rozmowa kierowana;

• debata korespondencyjna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja: nauczyciel wykorzystuje informacje zawarte we wprowadzeniu i e‑materiale.

2. Wskazanie przez nauczyciela tematu: „Wodór jako źródło energii” i celów zajęć, przejście do wspólnego ustalenia kryteriów sukcesu.

3. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów wokół wodoru i tego, jakie może pełnić funkcje.

Faza realizacyjna:

1. Debata korespondencyjna. Nauczyciel wyświetla pytanie na tablicy multimedialnej: Czy wodór może stać się naszą lepszą szansą w przyszłości dla transportu?

2. Uczniowie dzielą się na dwie grupy: zwolenników i przeciwników wodoru, jako alternatywy dla transportu. Uczniowie dobierają się parami tworząc odmienne stanowiska w omawianej kwestii. Nauczyciel wręcza parom karty do korespondencji z zapisanym tematem debaty. Uczniowie podpisują się na kartach zaznaczając zajmowane w dyskusji stanowisko. Jeden z uczniów z każdej pary zapisuje na karcie swój argument za lub przeciw. Po upływie wyznaczonego czasu druga osoba z pary odpowiada na argument kolegi/koleżanki. Zapisuje uzasadnienie zajmowanego stanowiska i przekazuje kartę. Czynność powtarzamy do wyczerpania limitu. Nauczyciel podsumowuje ćwiczenie, pyta o najciekawsze argumenty.

3. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej sposoby otrzymywania wodoru. Uczniowie z nauczycielem na forum omawiają te sposoby.

4. Uczniowie zapoznają się z filmem dotyczącym tego, czy ogniwo wodorowo‑tlenowe jest idealnym źródłem energii? Jakie są jego wady i zalety?.

5. Uczniowie w parach sprawdzają, co zapamiętali w trakcie filmu, rozwiązując załączone do multimedium dwa polecenia.

6. Nauczyciel ponownie wyświetla pytanie zadane na początku lekcji. Prosi uczniów o to, by raz jeszcze udzielili na nie odpowiedzi, i wyświetla wyniki obu ankiet.

Faza podsumowująca:

1. Jako podsumowanie nauczyciel prosi uczniów o skomentowanie podanych odpowiedzi na pytanie zadane na początku fazy realizacyjnej. Prosi te osoby, których odpowiedź różniła się za pierwszym i drugim razem, dlaczego najpierw podały inną odpowiedź. Z czego to wynikało? Czym się sugerowali? Uczniowie argumentują swoje wybory.

2. Nauczyciel prosi, aby uczniowie na kartkach wypisali wszystkie poruszone w dzisiejszej lekcji wątki. Następnie, do każdego podtematu mają narysować skalę od zera do dziesięciu i zaznaczyć, na ile oswoili dany wątek. Skala zerowa oznacza, że uczeń nadal pewnych kwestii nie rozumie, skala 10 – rozumie wszystko i potrafi daną wiedzę wykorzystać, natomiast skala 5 będzie oznaczać, że uczeń czuje się jeszcze niepewnie. Po narysowaniu skal kilku wybranych uczniów dzieli się na forum klasy swoimi wynikami. W przypadku skal mniejszych niż 10 prowadzący pyta, co można zrobić, żeby oceny były jeszcze wyższe.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne, których nie rozwiązali na zajęciach.

Materiały pomocnicze:

• mazaki;

• arkusze papieru A3.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Medium „Film edukacyjny” może być wykorzystane jako pomoc podczas przygotowywania się do lekcji o temacie: „Wodór jako źródło energii” oraz do sprawdzianu.