SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Filozoficzne i astronomiczne koncepcje budowy Wszechświata

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

II. Ziemia we Wszechświecie: Ziemia jako planeta, następstwa ruchów Ziemi, ciała niebieskie, Układ Słoneczny, budowa Wszechświata.

Uczeń:

4. charakteryzuje budowę Wszechświata oraz stan jego poznania.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia główne filozoficzne i astronomiczne koncepcje budowy Wszechświata i ich rozwój w czasie,

• wymienia podstawowe założenia geocentrycznej i heliocentrycznej koncepcji budowy Wszechświata i porównuje je,

• omawia teorie powstania i ewolucji Wszechświata, zwłaszcza koncepcję Wielkiego Wybuchu.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze:

M. Kopernik, O obrotach ciał niebieskich, tłum. J. Baranowski, Jirafa Roja, Warszawa 2015.

Ł. Lamża, Wszechświat krok po kroku, Copernicus Center Press, Kraków 2019.

Ptolemeusz, Czworoksiąg (Tetrabiblos), tłum. G. Muszyński, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do lekcji poprzez krótkie przypomnienie przez nauczyciela pojęć: Wszechświat, Układ Słoneczny. Nauczyciel zadaje uczniom pytania sprawdzające ich wiedzę na ten temat.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania – zadaniem uczniów jest wysłuchanie pogadanki nauczyciela na temat historii rozwoju koncepcji powstania, budowy i ewolucji Wszechświata oraz wykonanie poleceń i ćwiczeń z e‑materiału.

• Pogadanka nauczyciela prowadzona w interakcji z uczniami, ilustrowana prezentacją multimedialną zawierającą m.in. grafiki z e‑materiału, dotycząca głównych, filozoficznych i astronomicznych koncepcji budowy Wszechświata i ich rozwoju w czasie, w tym: teorii geocentrycznej i heliocentrycznej, różnic między nimi, powstania i ewolucji Wszechświata, zwłaszcza koncepcji Wielkiego Wybuchu. W trakcie pogadanki nauczyciel zadaje uczniom pytania sprawdzające ich wiedzę i rozumienie przekazywanych treści.

• Wykonanie ćwiczeń z e‑materiału. Uczniowie wykonują ćwiczenia, przedstawiają wyniki na forum klasy, nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia.

• Podsumowanie przez nauczyciela treści przedstawianych podczas lekcji – z prezentacją, w miarę możliwości, związków przyczynowo‑skutkowych.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie informacji uzyskanych w czasie lekcji.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Praca pisemna na temat: „Porównaj koncepcje budowy Wszechświata Klaudiusza Ptolemeusza i Mikołaja Kopernika; wskaż podobieństwa i różnice”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystana do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego Ziemi we Wszechświecie (zakres podstawowy: II). Będzie przydatna także podczas innych lekcji z tego bloku tematycznego dotyczących np. Układu Słonecznego. Może zostać wykorzystana w ramach przypomnienia na lekcji dotyczącej teorii heliocentrycznej Mikołaja Kopernika (zakres rozszerzony: II. 4).