Scenariusz lekcji

Autor: Daria Reczyńska

Przedmiot: biologia

Temat: Funkcje hormonów człowieka

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia przykłady hormonów człowieka;

• omawia funkcje wybranych hormonów;

• wskazuje hormony produkowane przez gruczoły dokrewne i komórki gruczołowe;

• objaśnia rolę hormonów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• burza mózgów;

• mapa myśli;

• logiczna gałąź;

• gra edukacyjna;

• ćwiczenia interaktywne.

Formy pracy:

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• kartki z gwiazdą pytań (zob. materiały pomocnicze);

• karteczki z nazwami gruczołów dokrewnych;

• magnesy;

• model człowieka;

• koperty;

• szary papier;

• markery.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom kartki z gwiazdą pytań (zob. materiały pomocnicze) i prosi wybrane osoby o udzielenie odpowiedzi.

2. Nauczyciel przedstawia uczniom temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel rozpoczyna burzę mózgów, pytając: „Jak wpływają na nas hormony?”. Wszystkie odpowiedzi są odnotowywane na tablicy.

2. Uczniowie samodzielnie zapoznają się z tekstem w sekcji „Przeczytaj”.

3. Nauczyciel dzieli klasę na sześć grup, każda otrzymuje arkusze szarego papieru i flamastry. Zadaniem uczniów jest przygotowanie mapy pojęć na temat funkcji hormonów człowieka. Uczniowie mają uwzględnić na mapie myśli odpowiedzi na pytania: „Jak działają hormony? Jaka jest biologiczna rola hormonów? Gdzie są produkowane hormony? Jakie hormony produkowane są przez poszczególne gruczoły? Jakie hormony wydzielane są podczas reakcji stresowej?”. Nauczyciel monitoruje poprawność zapisów na mapach, udziela informacji zwrotnej.

4. Po zakończeniu pracy uczniowie konfrontują swoje mapy z zapisami na tablicy poczynionymi w czasie burzy mózgów. Weryfikują błędne zapisy.

5. Nauczyciel prosi liderów grup o wylosowanie dwóch kartek z nazwami gruczołów dokrewnych, a następnie wskazanie ich na modelu człowieka (zamieszczonym w e‑materiale, w sekcji „Przeczytaj”) i powiązanie z właściwymi hormonami. Jeśli lider udzieli błędnej odpowiedzi, grupa poprawia go.

6. Połowie grup nauczyciel zleca zapoznanie się z tekstem w ćwiczeniu 7, druga zaś  połowa czyta polecenie w ćwiczeniu 8. Na podstawie tekstu zamieszczonego w sekcji „Przeczytaj” oraz innych źródeł informacji uczniowie tworzą logiczną gałąź dotyczącą działania hormonów omawianych w danym ćwiczeniu. Po określonym czasie uczniowie prezentują swoje wyniki na forum klasy. Nauczyciel dopowiada niezbędne informacje oraz koryguje błędy.

Faza podsumowująca

Nauczyciel wyświetla interaktywny quiz. Klasa wspólnie go rozwiązuje.

Praca domowa

1. Dla wszystkich: wykonaj ćwiczenia interaktywne od 1 do 5.

2. Dla zainteresowanych: na podstawie źródeł wiedzy naukowej opisz działanie plejotropowe wybranego hormonu.

Materiały pomocnicze

R9tazhZ8ehzCk

Ilustracja

RDH3JEoMio7pZ

Ilustracja

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania gry edukacyjnej

Gra edukacyjna może również zostać wykorzystana w ramach lekcji powtórkowej.