Dla nauczyciela
Autor: Dorota Czarny
Przedmiot: Historia
Temat: Świat chrześcijański i świat muzułmański w przededniu krucjat
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
VII. Europa w okresie krucjat.
Uczeń:
charakteryzuje polityczne, społeczno‑gospodarcze i religijne uwarunkowania wypraw krzyżowych do Ziemi Świętej i rekonkwisty oraz przedstawia ich skutki.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
analizuje znaczenie wpływu osobistych zdolności Urbana II w skutecznym krzewieniu idei krucjat;
porównuje potencjał militarny stron konfliktu oraz jego wpływ na ostateczny sukces Turków seldżuckich;
charakteryzuje przyczyny podjęcia wypraw krzyżowych przez różne grupy.
Strategie nauczania:
konstruktywizm,
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych,
analiza materiału źródłowego (porównawcza),
dyskusja.
Formy zajęć:
praca indywidualna,
praca w grupach,
praca w parach,
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda,
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna:
Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć, przejście do wspólnego ustalenia kryteriów sukcesu.
Uczniowie interpretują ilustrację okładkową, wskazując na jej powiązania z tematem i celami lekcji.
Faza realizacyjna:
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego sytuacji w Europie i na Bliskim Wschodzie w przededniu krucjat. Uwaga: każde z pytań powinno mieć charakter otwarty. Uczniowie spacerują po klasie i na umówiony dźwięk znajdują kogoś do pary, następnie jedna osoba z pary zadaje pytanie, a druga udziela na nie odpowiedzi. Następnie role się odwracają.
Uczniowie zapoznają się z treścią audiobooka i nauczyciel prosi o wykonanie polecenia 2: „Podaj dwa argumenty, które byś dodał/dodała do przytoczonych przez papieża, a które mogłyby zwiększyć siłę oddziaływania przemówienia”. Uczniowie wykonują zadanie w parach, a następnie porównują swoje rozwiązanie z innym zespołem, omawiając kolejno wykonane kroki.
Prowadzący zapowiada uczniom, że samodzielnie wykonają ćwiczenia od 1 do 5 – od najprostszego do najtrudniejszego. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie przedstawiają odpowiedzi, a reszta klasy wspólnie się do nich ustosunkowuje. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.
Uczniowie dobierają się w pary i wykonują polecenia 2 i 3 z multimedium („Audiobook”). Konsultują swoje propozycje odpowiedzi z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję.
Jeśli wystarczy czasu, uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia 6 i 7. Nauczyciel sprawdza przez platformę poprawność udzielonych odpowiedzi. Następnie zachęca uczniów do uzasadniania swoich wyborów podczas dyskusji w parach.
Faza podsumowująca:
Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenie 8.
Materiały pomocnicze:
Historia świata islamu, red. F. Robinson, Warszawa 2001.
B. Zientara, Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1994.
Wiek V–XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, PWN, Warszawa 1997.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie na podstawie audiobooka przygotowują prezentację multimedialną będącą podsumowaniem lekcji.
Spis ilustracji nieopisanych:
Ćwiczenie 2 - Ilustracja 1: Tughril Beg; CC BY‑SA 4.0, Michel Bakini, Wikimedia Commons.
Ćwiczenie 2 - Ilustracja 2: Papież Aleksander II; domena publiczna, Wikimedia Commons.
Ćwiczenie 2 - Ilustracja 3: Aleksy I Komnen; domena publiczna, Wikimedia Commons.
Ćwiczenie 2 - Ilustracja 4: Gotfryd z Bouillon; domena publiczna, Wikimedia Commons.
Ćwiczenie 3: Fresk Wyjazd rycerzy; CC BY‑SA 3.0, Fot. JLPC, Wikimedia Commons.
Ćwiczenie 4: Miniatura, Francja, XV w.; domena publiczna, Wikimedia Commons.
Ćwiczenie 5: Bitwa pod Manzikertem; CC BY‑SA 3.0, Contenplus.sp. z o.o. na podstawie Wikimedia Commons.
Ćwiczenie 7: Obszar państw Seldżukidów w 1092 r.; CC BY‑SA 4.0, MapMaster, Wikimedia Commons.