Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: Biologia
Temat: Przegląd systematyczny i znaczenie gadów. Gatunki chronione w Polsce
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Wykażesz różnorodność gadów.
Przedstawisz systematykę gadów.
Przeanalizujesz znaczenie gadów.
Wskażesz gatunki gadów chronionych w Polsce.
Wywnioskujesz, jaką rolę pełni pancerz i szkielet żółwia.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne;
prezentacja;
analiza grafiki interaktywnej.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Przegląd systematyczny i znaczenie gadów. Gatunki chronione w Polsce”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i wykonanie ćwiczenia nr 4 (w którym mają za zadanie przyporządkować gatunki gadów do odpowiednich rzędów) w sekcji „Sprawdź się”.
Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy. Ich zadaniem będzie wyszukanie informacji i materiałów na następujące tematy:
grupa I – żółwie;
grupa II – jaszczurki;
grupa III – węże;
grupa IV – krokodyle i hatterie.
Uczniowie przygotowują prezentację dotyczącą przydzielonego zagadnienia. Wykorzystują w tym celu treść e‑materiału oraz dostępne źródła, np. internetowe.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte w sekcji „Wprowadzenie” cele zajęć. Prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.
Rozmowa wprowadzająca. Nauczyciel prosi chętnych/wybranych uczniów o przypomnienie głównych cech gadów: dotyczących pokrycia ciała i ruchu oraz funkcji życiowych.
Faza realizacyjna:
Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji i omówienia przez grupy materiałów przygotowanych w domu. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje. Nauczyciel z całą klasą wybiera najlepszą prezentację, tzn. taką, która w najciekawszy sposób przedstawia informacje na temat danego zagadnienia.
Praca z multimedium („Grafika interaktywna”). Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną i wspólnie z uczniami dokonuje jej analizy. Prosi podopiecznych, by pracując w parach, zastanowili się, w jakim środowisku żyje żółw, którego szkielet przedstawia grafika interaktywna i uzasadnili swoją odpowiedź (polecenie nr 1), oraz na na podstawie grafiki interaktywnej i zamieszczonej fotografii wywnioskowali, jaka jest rola szkieletu i pancerza żółwia (polecenie nr 2). Następnie uczniowie konsultują swoje rozwiązania z inną, najbliżej siedzącą parą.
Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie interaktywne nr 8 („Na podstawie wyżej zamieszczonego tekstu wyjaśnij, dlaczego żółw czerwonolicy został wpisany na listę stu najbardziej inwazyjnych gatunków na świecie”), a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel prosi uczniów, aby w grupach skonstruowali tabelę przedstawiającą podział gadów na podgromady i rzędy, z uwzględnieniem przykładowych gatunków i głównych cech każdego rzędu. Grupy prezentują wykonane przez siebie tabele.
Nauczyciel wyświetla treści zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i na ich podstawie dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji. Wyjaśnia także wątpliwości uczniów.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia od 5 do 7 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Dodatkowe wskazówki metodyczne:
Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Grafika interaktywna” na lekcji „Ogólna charakterystyka gadów”.