Dla nauczyciela
Autor: Ewa Orlewicz
Przedmiot: Filozofia
Temat: Kurs logiki: lekcja 3. Krótka historia logiki
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele lekcji (językiem ucznia):
Poznasz historię logiki i najważniejsze etapy jej rozwoju.
Poeksperymentujesz z dowodem ontologicznym średniowiecznego filozofa Anzelma z Canterbury.
Pogłębisz rozumienie znaczenia logiki w zdobywaniu wiedzy o świecie.
Zbadasz powody, dla których nie wystarczy, że ktoś się czuje przekonany.
Cele operacyjne. Uczeń:
zna historię logiki i wskazuje jej najważniejsze etapy rozwoju;
przedstawia sylwetki najważniejszych filozofów, którzy wpłynęli na rozwój logiki;
rekonstruuje zasady logicznego rozumowania;
wskazuje związki między logiką a matematyką.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
praca z tekstem;
film.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Kurs logiki: lekcja 3. Krótka historia logiki”. Prosi uczestników zajęć przygotowanie prezentacji na podstawie poprzednich lekcji z „Kursu logiki”.
Faza wprowadzająca:
Prowadzący zajęcia loguje się na platformie. Na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla temat lekcji, następnie omawia cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Zalogowany na platformie nauczyciel, po wyświetleniu dostępnego w panelu użytkownika raportu, kontroluje przygotowanie uczniów do lekcji: weryfikuje, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym przed lekcją e‑materiałem. Wybrani uczniowie prezentują efekty pracy w domu. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje. Tę część lekcji kończy krótka dyskusja wokół poruszonej tematyki. Po zakończeniu dyskusji chętna/wybrana osoba przedstawia wnioski.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”, jeśli nauczyciel – na podstawie raportu na platformie – uważa, że przygotowanie uczniów jest wystarczające, może pominąć tę czynność. Uczniowie indywidualnie zapisują pięć najważniejszych ich zdaniem kwestii poruszanych w tekście. Następnie w parach porównują swoje wybory. Nauczyciel prosi wybrane pary o podsumowanie swojej pracy.
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Film edukacyjny”. Uczniowie po zapoznaniu się z nim dzielą się na grupy i przygotowują odpowiedzi na polecenia:
- Zapoznaj się z wykładem prof. Wojciecha Sady o historii logiki. Zanotuj momenty przełomowe dla rozwoju logiki
- Jakie są związki logiki z matematyką? Zanotuj swoje spostrzeżenia.
Po upływie ustalonego wcześniej czasu przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycje odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich lub je uzupełniają. Nauczyciel czuwa nad prawidłowym przebiegiem zadania, udzielając uczniom informacji zwrotnej.Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.
Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 5‑8, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.
Faza podsumowująca:
Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Napisz tekst rozmowy dotyczącej interpretacji analizowanego podczas lekcji tekstu źródłowego, jaka mogłaby się odbyć między tobą a autorem tekstu.
Materiały pomocnicze:
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.
Walczak P., Metody aktywizujące w nauczaniu filozofii, w: „Analiza i egzystencja” 10 (2009).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Film edukacyjny” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.