Autor: Piotr Mazur

Przedmiot: filozofia

Temat: Mit Syzyfa Alberta Camusa – pytanie o sens i cel życia w świecie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, uczniowie liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz egzystencjalistyczną koncepcję losu ludzkiego Alberta Camusa

• Przedstawisz konsekwencje etyczne myśli Camusa

• Zinterpretujesz mit o Syzyfie w kontekście egzystencjalizmu Alberta Camusa

• Przeanalizujesz fragmenty Mitu Syzyfa Alberta Camusa.

Cele operacyjne. Uczeń:

• identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów;

• rozpoznaje związki między filozofią a innymi działami kultury europejskiej, zwłaszcza między filozofią a sztuką (w tym literaturą piękną), religią i nauką;

• omawia poglądy filozofów reprezentatywnych dla poszczególnych epok kultury europejskiej;

• podejmuje rzetelną dyskusję filozoficzną oraz formułuje w niej jasne i uzasadnione stanowisko.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• odwrócona klasa.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia chętnym lub wybranym uczniom e‑materiał: „Mit Syzyfa Alberta Camusa – pytanie o sens i cel życia w świecie”. Uczniowie przygotowują krótki film (teledysk) jako ilustrację do treści materiału. Film mogą przygotować na telefonach komórkowych lub wykorzystać szablony do animacji dostępne w internecie. Uczniowie powinni umieć opowiedzieć o swoich etiudach i uzasadnić dobór środków artystycznych.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu się na platformie i wyświetleniu e‑materiału, odczytuje uczniom temat zajęć oraz cele, a następnie prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji. Zaczyna rozmowę kierowaną lub dyskusję, pytając uczniów, co może znaczyć określenie absurd istnienia, czy kiedykolwiek zetknęli się z tym określeniem i z jakimi sytuacjami mogą je łączyć w sensie kulturowym (nawiązanie do mitologii greckiej, tekst A. Camusa) i potocznym (własne doświadczenia).

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje filmów. Chętni lub wybrani uczniowie prezentują swoje filmy na forum klasy (można też wcześniej założyć dla klasy wspólny folder w chmurze lub w innych narzędziach umożliwiających dzielenie się plikami, a uczniom polecić zapoznanie się z materiałami przed lekcją). Wspólne omówienie filmów w kontekście absurdu istnienia opisanego przez A. Camusa w Micie Syzyfa

2. Praca z tekstem głównym e‑materiału. Uczniowie czytają tekst główny lekcji na głos, zatrzymując się i omawiając go we fragmentach wymagających komentarza i głębszego zrozumienia. Po omówieniu tekstu wspólnie poddają refleksji obejrzane wcześniej filmy, wskazując na właściwe odczytanie sensu eseju Alberta Camusa.

3. Praca z multimedium. Uczniowie przystępują indywidualnie do testu samosprawdzającego w sekcji „Gra edukacyjna”. Korzystający z platformy nauczyciel może kontrolować ich wyniki, otrzymując informacje o stopniu przyswojenia omawianych treści.

4. Praca z zestawem ćwiczeń. W zależności od liczebności klasy nauczyciel może wykorzystać zaproponowane w e‑materiale ćwiczenia do pracy indywidualnej lub grupowej, może też wprowadzić elementy rywalizacji. Zarówno odpowiedzi na pytania zamknięte, jak i otwarte powinny zostać omówione na forum klasy. Ostatnie zadanie może zostać zaproponowane jako praca domowa.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji Wprowadzenie, przypomina też uczniom ustalone na początku zajęć kryteria sukcesu. Uczniowie wypowiadają się, co udało się im osiągnąć, a czego nie.

Praca domowa:

1. Wypowiedź pisemna (minimum 10 zdań) na temat: W jakim sensie los Syzyfa opisany przez A. Camusa w eseju Mit Syzyfa jest tragiczny?

Materiały pomocnicze:

• Błaszczyk Tomasz, Filozofia egzystencjalna Alberta Camusa, w: „Studia Europaea Gnesnensia” 2012, nr 6, s. 167‑183. 

• Kałuża Maciej, Elementy filozofii absurdu w dramaturgii Alberta Camusa, Kraków 2016.

• Kałuża Maciej, Obcy, absurdalny świat i obcy spoglądający z lustra: motywy obcości w twórczości Alberta Camusa, „Ethos” 2017, nr 1, s. 104‑120.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Grę edukacyjną można wykorzystać jako punkt wyjściowy do rozgrywek między grupami. Kolejnym etapem quizu może być przygotowywanie pytań dla innych grup, również opartych na tekstach źródłowych.