Dla nauczyciela
Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Czynniki wpływające na politykę zagraniczną państw na przykładzie Polski
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
VII. Współczesne stosunki międzynarodowe.
Uczeń:
2) wykazuje złożoność i wielopłaszczyznowość współczesnych stosunków międzynarodowych oraz współzależność państw w środowisku międzynarodowym.
Zakres rozszerzony
XV. Polska polityka zagraniczna.
Uczeń:
1) wyjaśnia, jakie znaczenie w polityce zagranicznej państwa odgrywa racja stanu; wykazuje transformację celów, instrumentów i treści polskiej polityki zagranicznej od lat 90. XX wieku.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
definiuje pojęcie polityki zagranicznej;
charakteryzuje subiektywne i obiektywne determinanty polityki zagranicznej;
ocenia pozycję państw na arenie międzynarodowej;
wskazuje czynniki międzynarodowe determinujące znaczenie państw na arenie międzynarodowej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
śniegowa kula;
mapa myśli;
WebQuest;
dyskusja;
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Mapa myśli – zdefiniowanie pojęcia polityki zagranicznej. Uczniowie wskazują na funkcję państwa, która jest realizowana przez prowadzenie polityki zagranicznej przez władze.
2. Śniegowa kula – definicja pojęcia racja stanu. Uczniowie w parach tworzą definicję, następnie łaczą się w czwórki, porównują swoje propozycje, weryfikują je i tworzą wspólną definicję. Następnie powtarzają te kroki w coraz liczniejszych grupach, aż powstanie ogólnoklasowa definicja wskazująca najważniejsze cechy polskiej racji stanu.
Faza realizacyjna
1. Podział na grupy. Każdy zespół opracowuje fragment materiału z sekcji Przeczytaj:
gr. I – uwarunkowania wewnętrzne obiektywne;
gr. II – wewnętrzne determinanty subiektywne;
gr. III – uwarunkowania międzynarodowe obiektywne;
gr. IV – uwarunkowania międzynarodowe subiektywne.
Uczniowie korzystają z zasobów internetowych (elementy WebQuestu) i szukają odniesień dotyczących Polski.
2. Po wyznaczonym czasie przedstawiciele zespołów prezentują rezultaty pracy. Pozostali uczniowie mogą zadawać prelegentom pytania.
3. Mapa myśli. Na tablicy zostaje zapisane sformułowanie „racja stanu Polski”, a uczniowie wymieniają wszystkie subiektywne i obiektywne czynniki, które mają wpływ na realizację interesów państwa i obywateli.
4. Praca z filmem. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie dyskutują na temat wpływu członkostwa Polski w UE na politykę zagraniczną. Następnie w parach wykonują ćwiczenia dołączone do filmu. Wspólne omówienie odpowiedzi.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie wskazują, jak władze państwa polskiego odpowiadają na obiektywne determinanty polityki zagranicznej i oceniają skuteczność tych działań.
2. W ramach podsumowania uczniowie w parach rozwiązują ćwiczenia interaktywne wskazane przez nauczyciela. Wspólne omówienie odpowiedzi.
Praca domowa:
Stwórz katalog długofalowych celów polskiej polityki zagranicznej z uwzględnieniem zachodzących w świecie zmian społecznych.
Materiały pomocnicze:
Polityka zagraniczna: cele instrumenty i osiągnięcia, europarl.europa.eu.
Ryszard Zięba, Uwarunkowania polityki zagranicznej Polski w strefie euroatlantyckiej, [w:] Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej, Warszawa 2013.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Film może zostać wykorzystany do przygotowania przez uczniów własnej prezentacji multimedialnej.