Autor: Paulina Król

Temat: Jaka jest Pani Bovary i Anna Karenina? Wybór cech

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• zna fabułę oraz bohaterów powieści Madame Bovary Gustawa Flauberta oraz Anna Karenina Lwa Tołstoja;

• definiuje pojęcie „bowaryzmu”;

• charakteryzuje przy pomocy pojęć z zakresu współczesnej psychologii obie bohaterki;

• omawia wpływ obu postaci literackich na inne dzieła kultury.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• metoda stolików eksperckich;

• linia chronologiczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• arkusze szarego papieru.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał „Jaka jest Pani Bovary i Anna Karenina? Wybór cech” i prosi o utworzenie zespołów związanych z Panią Bovary i Anną Kareniną. Uczniowie proszeni są o zapoznanie się z odpowiednimi dla siebie częściami treści w sekcji „Przeczytaj”.

2. Uczniowie proszeni są o poznanie treści i przyniesienie odpowiednich fragmentów powieści: Lew Tołstoj Anna Karenina, Madame Bovary Gustaw Flaubert.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla sekcję „Wprowadzenie” i odczytuje cele ucznia. Uczniowie samodzielnie czytają treść wprowadzenia i na głos omawiają kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel prosi o wykonanie ćwiczenia 1 w sekcji „Sprawdź się”. Po wykonaniu zadania nauczyciel analizuje odpowiedzi, sprawdzając jednocześnie przygotowanie uczniów do lekcji.

3. Nauczyciel rozpoczyna krótki wykład na temat kontekstu biograficznego, społecznego i moralnego zapowiadanych lektur.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie siadają w utworzonych przed lekcją zespołach. Nauczyciel informuje, że ich zadaniem będzie stworzenie linii czasu życia głównych bohaterek. W tym celu rozdaje uczniom potrzebne materiały. Uczniowie korzystają z zebranych przed lekcją notatek. Następnie wywieszają na tablicy wykonane prace, przedstawiają bohaterów powieści: Panią Bovary i Annę Kareninę. Następuje wspólne wytypowanie cech bohaterek. Nauczyciel komentuje i dopowiada w razie konieczności, zapisuje na tablicy najtrafniejsze spostrzeżenia.

2. Uczniowie pozostają na miejscach i wyświetlają sekcję „Ilustracja interaktywna”, następnie zapoznają się z jego treścią. Obie grupy wykonują polecenie 1 i 2.

3. Nauczyciel zapowiada konferencję specjalistów dziedziny psychologii, której tematem będzie portret psychologiczny Pani Bovary i Anna Karenina. Prosi, aby każdy zespół wytypował trzech specjalistów, reszta grupy przejmie role aktywnej widowni. Wszyscy uczniowie przygotowują się do swoich ról. Nauczyciel informuje, że w trakcie konferencji mają wystąpić „odmienne części mowy”, odpowiednie pytania, oraz hasła „występek przeciwko obyczajności”, bowaryzm. Uczniowie korzystają z dostępnych materiałów, własnych oraz zapisanych na tablicy notatkach, poleceń itp. Konferencję rozpoczyna nauczyciel, analizuje pracę uczniów oraz ocenia.

4. Uczniowie wykonują ćwiczenie interaktywne 2‑4 w sekcji „Sprawdź się” i odczytują swoje odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenie 7 w sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel analizuje odpowiedzi w późniejszym czasie.

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności. Uczniowie odpowiadają na pytanie nauczyciela: Czy obie postacie literackie wpłynęły na inne dzieła kultury?

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie 8 w sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Bogdan Mazan, Aneta Mazur, Dlaczego bowaryzm?, „Acta Universitatis Lodziensis, Litteraria Polonica” 2018, nr 3 (49).

• Anna Romaniuk, Anna Karenina to ja, „Twórczość” 2021, nr 3.

Wskazówki metodyczne

• Przed lekcją uczniowie mogą zapoznać się z treścią ćwiczeń 5‑7 oraz zawartymi w nich tekstami źródłowymi.