Scenariusz

Autor

Learnetic SA

Temat zajęć

Płytowa budowa litosfery i ruchy górotwórcze

Grupa docelowa

szkoła ponadpodstawowa, klasa 1, zakres podstawowy

Ogólny cel kształcenia

Wskazanie głównych cechy płytowej budowy litosfery. Wykazywanie związków pomiędzy płytową budową litosfery, a występowaniem zjawisk wulkanicznych i trzęsień ziemi.

Kształtowane kompetencje kluczowe

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18.12.2006,

1) porozumiewanie się w języku ojczystym;

3) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

5) umiejętność uczenia się;

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczeń:

1. wyróżnia główne płyty litosfery na Ziemi;

2. wyróżnia zależności między poruszającymi się płytami litosfery;

3. wskazuje związek między tektoniką płyt litosfery, a budową powierzchni Ziemi i dna oceanów;

4. rozróżnia typy gór.

Metody kształcenia

• eksponujące: film dydaktyczny

• programowane: praca z atlasem, praca z użyciem programów komputerowych lub zasobów sieci internetowej

Formy ogranizacji pracy

1. indywidualna

2. zbiorowa

Uwagi

Niniejszy e‑materiał może być wykorzystany w szkole podstawowej jako treści rozszerzające przy realizacji następujących punktów nowej podstawy programowej:

• klasa 6, VII, pkt 4, [uczeń] identyfikuje związki między przebiegiem granic płyt litosfery a występowaniem rowów tektonicznych, wulkanów, trzęsień ziemi i tsunami oraz na ich podstawie formułuje twierdzenia o zaobserwowanych prawidłowościach w ich rozmieszczeniu;

• klasa 8, XIV, pkt.2, [uczeń] na przykładzie Islandii określa związek między położeniem na granicy płyt litosfery a występowaniem wulkanów i trzęsień ziemi.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

1. Przywitanie uczniów i przedstawienie tematu lekcji.

2. Nauczyciel pyta uczniów co ich zdaniem oznacza pojęcie litosfera, jakie podstawowe rodzaje płyt tektonicznych znają i czy umieją powiedzieć coś na ich temat.

3. Nauczyciel rozdaje atlasy i prosi uczniów, aby przyjrzeli się granicom kontynentów, czy zauważają jakieś podobieństwa, a następnie pyta, czy słyszeli o teorii dryfu kontynentów. Zachęca uczniów do obejrzenia filmu pt. Płytowa budowa litosfery i ruchy górotwórcze.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie wraz z nauczycielem oglądają film pt. Płytowa budowa litosfery i ruchy górotwórcze.

2. Po scenie kończącej się słowami „Płyta oceaniczna jest stosunkowo młoda, a jej najstarsze pokłady pochodzą z okresu jury” nauczyciel prosi, aby uczniowie podali jak najwięcej informacji, które pojawiły się w pokazanej części filmu; nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie atlasów wymienili przykłady płyt litosferycznych (kontynentalnej i oceanicznej).

3. Nauczyciel wraz z uczniami kontynuuje oglądanie filmu.

4. Nauczyciel zatrzymuje film po scenie kończącej się zdaniem „Indie oderwały się wtedy od Afryki dryfując w stronę Azji” i ponownie prosi uczniów, aby spojrzeli na mapę, przeanalizowali, które granice kontynentów do siebie pasują i wskazali kontynenty, które kiedyś były ze sobą połączone. Nauczyciel pyta uczniów, czy dostrzegają inne cechy wspólne kontynentów, które mogłyby świadczyć o tym, że kiedyś tworzyły jedną całość, np.: „Na których kontynentach znajdują się podobne gatunki zwierząt?”, „Czy któreś z kontynentów mają podobną budowę geologiczną?”

5. Nauczyciel kontynuuje projekcję filmu. Po scenie kończącej się słowami: „Przykładem góry o pochodzeniu wulkanicznym jest Gunung Merapi o wysokości 2911 m n.p.m. położony na indonezyjskiej wyspie Jawa należącej do Archipelagu Malajskiego” nauczyciel zatrzymuje film. Prosi, aby uczniowie odszukali na mapie miejsca, gdzie mogło dojść do subdukcji, spreadingu bądź powstania gór. Następnie wydaje polecenie, aby znaleźli na mapie jak najwięcej wulkanów i określili ich rozmieszczenie. Uczniowie zastanawiają się z czego wynika istniejący rozkład wulkanów.

6. Nauczyciel kontynuuje projekcję filmu.

   Po jej zakończeniu prosi uczniów o podanie jak największej ilości informacji, które udało się zapamiętać z filmu i w razie potrzeby je uzupełnia.

Faza podsumowująca

1. Na koniec lekcji nauczyciel dokonuje podsumowania zawartych w nim treści. Prosi uczniów, aby podali przykłady wszystkich nowych pojęć, które pojawiały się w trakcie lekcji i zapisuje je na tablicy. Następnie mówi definicje paru z nich i prosi, aby uczniowie zgadli o które zjawisko chodzi.

2. Uczniowie rozwiązują interaktywne ćwiczenia, podsumowujące wiedzę zdobytą po obejrzeniu filmu. Nauczyciel omawia odpowiedzi wspólnie z uczniami.

Praca domowa:

1. Przedstaw za pomocą kilku rysunków poszczególne etapy powstawania dowolnie wybranych przez Ciebie gór.

2. Prześledź położenie Polski (ewentualnie innych wybranych krajów zasobnych w węgiel kamienny) w różnych okresach geologicznych i spróbuj wykazać związek pomiędzy klimatem panującym na Ziemi w karbonie, położeniem rozważanego terytorium na kuli ziemskiej i procesami tworzenia się pokładów węgla. Do wykonania tego zadania możesz skorzystać z informacji dostępnych w internecie.

Metryczka

Tytuł

Płytowa budowa litosfery i ruchy górotwórcze

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał się odnosi

4.2 Płytowa budowa litosfery.

1. Jak zbudowana jest skorupa ziemska?

2. Czy ruch płyt litosfery wpływa na powierzchnię naszej planety?

Przedmiot

Geografia

Etap edukacyjny

szkoła ponadpodstawowa, klasa 1, zakres podstawowy

Nowa podstawa programowa

Zakres podstawowy.

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

1) wyjaśnia związek budowy wnętrza Ziemi z ruchem płyt litosfery i jego wpływ na genezę procesów endogenicznych;

2) wyjaśnia przebieg głównych procesów wewnętrznych prowadzących do urozmaicenia powierzchni Ziemi (ruchy epejrogeniczne, ruchy górotwórcze, wulkanizm, plutonizm, trzęsienia ziemi).

Kompetencje kluczowe

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18.12.2006

1) porozumiewanie się w języku ojczystym;

3) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

5) umiejętność uczenia się.

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia

Po zapoznaniu się z e‑materiałem uczeń:

1. wyróżnia główne płyty litosfery;

2. wyjaśnia zależności między poruszającymi się płytami litosfery;

3. wykazuje związki między tektoniką płyt litosfery a budową powierzchni Ziemi i dna oceanów;

4. rozróżnia typy gór.

Powiązanie z e‑podręcznikiem

http://www.epodreczniki.pl/reader/c/148602/v/52/t/student-canon/m/iHRWULC0MP