Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Alfred Wegener
Alfred Wegener

twórca teorii wędrówki kontynentów, stanowiącej podstawę do aktualnej dziś teorii tektoniki płyt litosfery

dolina ryftowa
dolina ryftowa

podłużne obniżenie terenu wzdłuż szczeliny powstałej w wyniku spreadingu; najczęściej występuje na dnach oceanów, gdzie skorupa jest cieńsza

dryf kontynentów
dryf kontynentów

poziome zmiany położenia kontynentów względem siebie i biegunów Ziemi, wywołane ruchem płyt litosfery zachodzącym w wyniku działania prądów konwekcyjnych w płaszczu Ziemi

góry fałdowe
góry fałdowe

góry, które powstały na skutek zgniatania i wyginania ma  skalnych

góry wulkaniczne
góry wulkaniczne

góry, które powstają w wyniku obfitych erupcji wulkanicznych; wypływająca z nich lawa zastyga tworząc warstwę skalną; występują w sąsiedztwie stref spreadingu, subdukcji i wielkich uskoków tektonicznych

góry zrębowe
góry zrębowe

powstałe pod wpływem działania sił tektonicznych wyzwalanych w trakcie zderzeń płyt, prowadzi to do pęknięcia i przemieszczenia mas skalnych wzdłuż linii uskoków, a następnie do powstania zrębów i rowów tektonicznych

grzbiet oceaniczny
grzbiet oceaniczny

wypukła forma dna oceanicznego posiadająca strome stoki, tworząca się po obu stronach doliny ryftowej na skutek spreadingu

litosfera
litosfera

zewnętrzna skalna powłoka Ziemi tworząca sztywną, ale nie jednolitą warstwę Tworzą ją: skorupa ziemska i górna część płaszcza Ziemi

orogeneza
orogeneza

ruchy górotwórcze wynikające z kolizji płyt litosfery

pacyficzny pierścień ognia
pacyficzny pierścień ognia

obszar znajdujący się wzdłuż wybrzeża Oceanu Spokojnego, gdzie procesy wywołujące kolizje wielkich płyt litosfery są szczególnie aktywne

Pangea
Pangea

najbardziej znany superkontynent w dziejach Ziemi, który istniał w okresie między 300, a 180 milionów lat temu

pióropusz płaszcza
pióropusz płaszcza

pionowy strumień nagrzanej materii, który na Ziemi występuje jako plamy gorąca

plama gorąca
plama gorąca

obszar o działalności wulkanicznej, gdzie wartość ciepła pochodzącego z wnętrza Ziemi jest większa niż na sąsiednich obszarach

płyta kontynentalna
płyta kontynentalna

płyta tektoniczna, której całość bądź znaczna część tworzy blok kontynentalny; jest stara, o bardzo złożonej budowie geologicznej, zaburzonej w wyniku licznych faz górotwórczych z przeszłości

płyta oceaniczna
płyta oceaniczna

płyta tektoniczna, która nie zawiera większych fragmentów skorupy typu kontynentalnego; jest stosunkowo młoda, a jej najstarsze pokłady pochodzą z okresu jury

prądy konwekcyjne
prądy konwekcyjne

przekazywanie ciepła związane z różnicami temperatur, które występuje w płaszczu ziemskim, jest wywołane ciepłem pochodzącym z jądra Ziemi

rów tektoniczny
rów tektoniczny

powstałe na skutek ruchów górotwórczych obniżenie terenu, które jest ograniczone minimum dwoma uskokami

spreading
spreading

rozrost skorupy ziemskiej w rejonie grzbietu suboceanicznego; charakterystyczne dla strefy spreadingu są: wulkanizm oraz trzęsienia Ziemi

strefa kolizji
strefa kolizji

strefa, w której powstają góry w wyniku zgniatania i wypiętrzania dwóch płyt kontynentalnych

strefa subdukcji
strefa subdukcji

granica płyt litosfery, gdzie dochodzi do wciągania jednej płyty pod drugą

uskok
uskok

zniekształcenie mas skalnych, które powstało na skutek pionowego lub poziomego przemieszczenia wzdłuż powierzchni uskoków