Dla nauczyciela
Autor: Ewa Orlewicz
Przedmiot: Filozofia
Temat: Słownik filozoficzny: jaźń
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
definiuje pojęcie jaźni;
rekonstruuje koncepcję jaźni w filozofii Johna Locke'a i w ujęciu idealistów niemieckich;
ocenia znaczenie pojęcia jaźni dla rozwoju psychoanalizy.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
prezentacja multimedialna.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów, aby przygotowali odpowiedzi na pytania:
– Czy istniejesz?
– Skąd czerpiesz pewność, że twoje przeżycia nie są tylko złudzeniem lub snem?
– Jeśli istniejesz, to kim jesteś?
– Za pomocą jakich określeń możesz zdefiniować swoją tożsamość?
Faza wprowadzająca:
Prowadzący zajęcia loguje się na platformie. Na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla temat lekcji, następnie omawia cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika nauczyciel sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji. Następnie inicjuje rozmowę kierowaną na podstawie pytań zawartych we wprowadzeniu.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”, jeśli nauczyciel – na podstawie raportu na platformie – uważa, że przygotowanie uczniów jest wystarczające, może pominąć tę czynność. Uczniowie indywidualnie zapisują pięć najważniejszych ich zdaniem kwestii poruszanych w tekście. Następnie w parach porównują swoje wybory. Nauczyciel prosi wybrane pary o podsumowanie swojej pracy.
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla materiał z sekcji „Prezentacja”, a następnie czyta polecenia:
– Zapoznaj się z prezentacją i przedstaw różnicę między poglądami filozofów dotyczącymi jaźni człowieka.
– Czym jest genetyczny empiryzm? Czy Twoim zdaniem takie stanowisko jest do utrzymania w filozofii?
Uczniowie wykonują zadanie w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając uczniom informacji zwrotnej.Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie indywidualnie rozwiązują ćwiczenia nr 1–6. Omówienie wyników pracy na forum klasy.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa:
Napisz esej, w którym rozważysz, czy ludzka jaźń jest świadomą strona psychiki człowieka, czy zależy od nieświadomych procesów. Podczas argumentacji przedstaw stanowiska omówione w lekcji.
Materiały pomocnicze:
Taraszkiewicz M., Trendy - uczenie w XXI wieku, „Internetowy Magazyn CODN” 1 (2005).
Zielewska B., Dialog we współczesnej edukacji filozoficznej, Olsztyn 2002.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Prezentacja multimedialna” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.