SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Pochodzenie wód podziemnych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

IV. Dynamika procesów hydrologicznych: ruchy wody morskiej, wody podziemne i źródła, ustroje rzeczne, typy jezior.

Uczeń:

2) wyróżnia rodzaje wód podziemnych, w tym występujących w okolicy szkoły oraz wyjaśnia powstawanie źródeł.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia rodzaje wód podziemnych,

• charakteryzuje czynniki wpływające na ich powstawanie,

• określa przebieg procesu powstawania wód podziemnych.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca w grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Bajkiewicz‑Grabowska E., Mikulski Z., Hydrologia ogólna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do tematyki zajęć poprzez przypomnienie definicji wód podziemnych, ich klasyfikacji i ogólnych warunków powstawania - pogadanka, pytania nauczyciela, odpowiedzi uczniów.

Faza realizacyjna

• Uczniowie zapoznają się z częścią „Przeczytaj” e‑materiału.

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest obejrzenie animacji 3D, analiza studium przypadku, a następnie wykonanie poleceń.

• Podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel).

• Wyświetlenie na ekranie animacji przedstawiającej proces powstawania wód podziemnych.

• Kilkuminutowa praca w grupach mająca na celu określenie przebiegu procesu powstawania wód podziemnych i wskazanie różnic między właściwościami wód podziemnych o różnych typach zwierciadła (swobodnego i napiętego) – wykonanie polecenia nr 1 i 2.

• Kilkuminutowa dyskusja z udziałem wszystkich uczniów służąca sformułowaniu prawidłowości dotyczących powstawania wód podziemnych. Nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia i zadaje pytania naprowadzające.

• Praca w grupach polegająca na analizie studium przypadku - grafiki interaktywnej prezentującej warunki geologiczne Niecki Mazowieckiej - określenie cech wód wgłębnych Niecki Mazowieckiej wynikających z budowy geologicznej i kształtu warstwy wodonośnej - wykonanie polecenia nr 1 i 2.

• Prezentacja na forum klasy wyników pracy w grupach. Dyskusja na temat zależności cech wód podziemnych od ich genezy. Nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia, zadaje pytania naprowadzające.

• Podsumowanie przez nauczyciela treści prezentowanych w dyskusji, sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Praca pisemna: Określ potencjalne różnice właściwości fizycznych i chemicznych płytkich i wgłębnych wód podziemnych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Animacja 3D i grafika interaktywna zawarte w e‑materiale mogą być wykorzystane w części lub całości podczas lekcji dotyczących różnych zagadnień hydrologicznych, np. cyklu hydrologicznego, bilansu wodnego, rozmieszczenia wód powierzchniowych na Ziemi, ustrojów rzecznych itp. (zakres podstawowy: IV. 1; zakres rozszerzony: IV. 2, IV. 3). Znajdą także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego hydrosfery.