Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Pochodzenie wód podziemnych
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I
Podstawa programowa
IV. Dynamika procesów hydrologicznych: ruchy wody morskiej, wody podziemne i źródła, ustroje rzeczne, typy jezior.
Uczeń:
2) wyróżnia rodzaje wód podziemnych, w tym występujących w okolicy szkoły oraz wyjaśnia powstawanie źródeł.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wymienia rodzaje wód podziemnych,
charakteryzuje czynniki wpływające na ich powstawanie,
określa przebieg procesu powstawania wód podziemnych.
Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)
Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE
Formy zajęć: praca w grupach
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
Bajkiewicz‑Grabowska E., Mikulski Z., Hydrologia ogólna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Przedstawienie celów lekcji.
Wprowadzenie do tematyki zajęć poprzez przypomnienie definicji wód podziemnych, ich klasyfikacji i ogólnych warunków powstawania - pogadanka, pytania nauczyciela, odpowiedzi uczniów.
Faza realizacyjna
Uczniowie zapoznają się z częścią „Przeczytaj” e‑materiału.
Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest obejrzenie animacji 3D, analiza studium przypadku, a następnie wykonanie poleceń.
Podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel).
Wyświetlenie na ekranie animacji przedstawiającej proces powstawania wód podziemnych.
Kilkuminutowa praca w grupach mająca na celu określenie przebiegu procesu powstawania wód podziemnych i wskazanie różnic między właściwościami wód podziemnych o różnych typach zwierciadła (swobodnego i napiętego) – wykonanie polecenia nr 1 i 2.
Kilkuminutowa dyskusja z udziałem wszystkich uczniów służąca sformułowaniu prawidłowości dotyczących powstawania wód podziemnych. Nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia i zadaje pytania naprowadzające.
Praca w grupach polegająca na analizie studium przypadku - grafiki interaktywnej prezentującej warunki geologiczne Niecki Mazowieckiej - określenie cech wód wgłębnych Niecki Mazowieckiej wynikających z budowy geologicznej i kształtu warstwy wodonośnej - wykonanie polecenia nr 1 i 2.
Prezentacja na forum klasy wyników pracy w grupach. Dyskusja na temat zależności cech wód podziemnych od ich genezy. Nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia, zadaje pytania naprowadzające.
Podsumowanie przez nauczyciela treści prezentowanych w dyskusji, sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.
Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.
Praca domowa
Praca pisemna: Określ potencjalne różnice właściwości fizycznych i chemicznych płytkich i wgłębnych wód podziemnych.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Animacja 3D i grafika interaktywna zawarte w e‑materiale mogą być wykorzystane w części lub całości podczas lekcji dotyczących różnych zagadnień hydrologicznych, np. cyklu hydrologicznego, bilansu wodnego, rozmieszczenia wód powierzchniowych na Ziemi, ustrojów rzecznych itp. (zakres podstawowy: IV. 1; zakres rozszerzony: IV. 2, IV. 3). Znajdą także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego hydrosfery.