Dla nauczyciela

Autor: Marta Kulikowska

Przedmiot: Język polski

Temat: Poetyckie wyznanie wiary. Księga Psalmów

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
2) analizuje strukturę tekstu: odczytuje jego sens, główną myśl, sposób prowadzenia wywodu oraz argumentację;
II. Kształcenie językowe.
2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:
6) rozpoznaje rodzaje stylizacji (archaizacja, dialektyzacja, kolokwializacja, stylizacja środowiskowa, biblijna, mitologiczna itp.) oraz określa ich funkcje w tekście;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
4) wyjaśnia, w jaki sposób użyte środki retoryczne (np. pytania retoryczne, wyliczenia, wykrzyknienia, paralelizmy, powtórzenia, apostrofy, przerzutnie, inwersje) oddziałują na odbiorcę;
7) odróżnia dyskusję od sporu i kłótni;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Lektura obowiązkowa
1) Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • wskaże w utworze cechy gatunkowe psalmu;

  • omówi sposób ukazania Boga w psalmach;

  • scharakteryzuje przedstawione w psalmach relacje pomiędzy Bogiem a człowiekiem;

  • wyjaśni, na czym polega uniwersalny charakter psalmów.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Poetyckie wyznanie wiary. Księga Psalmów”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Mapa myśli” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i rozwiązywać zadania.

  2. Nauczyciel wybiera kilka psalmów i poleca uczniom, aby się z nimi zapoznali.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel sprawdza przygotowanie uczniów do zajęć. Zachęca ich do dyskusji, stawiając pytania:
    - Jaki problem został poruszony w przeczytanym przez was psalmie?
    - Co można powiedzieć o budowie tego psalmu?
    - Do jakiego rodzaju psalmów można go zaliczyć i dlaczego?

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie wspólnie z nauczycielem analizują mapę myśli. Ich zadaniem jest indywidualne uzupełnienie mapy na podstawie Psalmu 29. Następnie w parach na podstawie Psalmu 29 formułują argument potwierdzający tezę, że psalmy są przede wszystkim wyrazem wiary.

  2. Nauczyciel odtwarza w klasie nagranie z sekcji multimedialnej. Na tej podstawie uczniowie wyjaśniają, dlaczego biblijne psalmy są uznawane za teksty uniwersalne. Mogą to zrobić w formie pisemnej lub przeprowadzić dyskusję.
    Polecenie 2 oraz oba ćwiczenia z sekcji uczniowie wykonują indywidualnie.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące, np. Dlaczego psalmy stanowią uniwersalny obraz człowieka i bogactwa jego emocji oraz przeżyć?

  2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

  1. Odnosząc się do Psalmu 29:
    - ustal, w jaki sposób została zobrazowana w tekście boska moc; z jakimi określeniami połączono rzeczownik „Pan”?
    - przedstaw relacje łączące Boga z człowiekiem,
    - rozwiń końcową obietnicę: co mówi ona o miejscu i roli człowieka w świecie? Nazwij wartości, które są ważne w jego życiu.

Materiały pomocnicze:

  • Biblia Tysiąclecia, tłum. J. Drozd i inni, Poznań 2003.

  • O psalmach, [w:] Józef Sadzik, Księga psalmów, tłum. Czesław Miłosz, Paryż 1982.

Wskazówki metodyczne

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” do podsumowania lekcji.

Audiobook