SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Znaczenie i rola usług materialnych i niematerialnych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa II

PODSTAWA PROGRAMOWA

XII. Usługi: zróżnicowanie sektora usług, rola usług komunikacyjnych, edukacyjnych, finansowych i turystycznych oraz wymiany towarowej w rozwoju społeczno‑gospodarczym, rodzaje transportu, atrakcyjność regionów turystycznych świata.

Uczeń:

3) wyjaśnia znaczenie usług komunikacyjnych (transportu i łączności), edukacyjnych, finansowych i turystycznych oraz handlowej wymiany towarowej w rozwoju społeczno‑gospodarczym świata.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• rozpoznaje i charakteryzuje usługi materialne i niematerialne,

• wyjaśnia rolę i znaczenie usług na świecie,

• porównuje rolę różnych rodzajów usług materialnych i niematerialnych w rozwoju społeczno‑gospodarczym,

• porównuje poziom zatrudnienia i strukturę usług w krajach o różnym poziomie rozwoju społeczno‑gospodarczego.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem, JIGSAW, stacje zadaniowe

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu)

Materiały pomocnicze

Fierla I. (red.), Geografia gospodarcza świata, PWE, Warszawa 2003.

Luchter B., Wrona J. (red.), Podstawy geografii społeczno‑ekonomicznej świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Kraków 2018.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy, sprawdzenie ewentualnego zadania domowego).

• Przeczytanie przez uczniów wprowadzenia do e‑materiału i krótka dyskusja na ten temat.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prowadzi dialog z uczniami na temat przykładów usług materialnych i niematerialnych. W tym celu wyświetla część Przeczytaj niniejszego materiału. Następnie prosi uczniów o wykonanie polecenia nr 1 z części Przeczytaj. Chętni uczniowie zgłaszają swoje pomysły.

• Następnie nauczyciel dzieli uczniów na sześć grup, rozdaje im karty pracy (puste kartki formatu A3)  i objaśnia, na czym polega metoda stacji zadaniowych. Każda z sześciu grup podchodzi do jednego stanowiska (stacji), na przykład: grupa 1 do stacji 1, grupa 2 do stacji 2 itd. Stację stanowi stolik, koperta z poleceniem i tablet z wyświetlonym niniejszym e‑materiałem. Każda z grup ma za zadanie wykonać polecenie zawarte w kopercie. Polecenia uczniowie zapisują na otrzymanych od nauczyciela kartach pracy. Wszystkie grupy pracują w tym samym czasie. Kiedy któraś z grup wykona zadanie z pierwszej stacji, sygnalizuje to i zamienia się miejscami z inną grupą, która również skończyła wykonywać zadanie. Praca w grupie trwa tak długo, aż uczniowie nie wykonają wszystkich poleceń. Grupy nie wymieniają się między sobą informacjami.

• Po zakończonej pracy nauczyciel prosi wybrane grupy o przedstawienie na forum klasy odpowiedzi na dane polecenie. Następuje wówczas klasowa dyskusja, nad przebiegiem której czuwa nauczyciel. W trakcie pracy nauczyciel wyświetla materiały multimedialne dotyczące poziomu zatrudnienia i struktury usług z prośbą o wykonanie załączonych do nich ćwiczeń interaktywnych.

• W kolejnym etapie lekcji nauczyciel dzieli uczniów na kilka grup. Każda z grup siada w wyznaczonym przez nauczyciela miejscu w klasie i ma za zadanie, korzystając z audiobooka, wykonać polecenie do niego załączone (każda grupa losuje jeden rodzaj usług).

• Po zakończonej pracy nauczyciel tworzy nowe grupy w taki sposób, żeby w nowej grupie znalazła się przynajmniej jedna osoba z każdej z pierwotnych grup. Nowe grupy siadają w wyznaczonym przez nauczyciela miejscu.

• Zadaniem uczniów w nowo utworzonych grupach jest przekazanie swojej wiedzy, czyli tego, co zostało ustalone w poprzednich grupach. Zadaniem uczniów jest tak naprawdę przekazanie wiedzy pozostałym członkom swojej nowej grupy.

• Po zakończonym zadaniu uczniowie wracają do pierwotnych zespołów i wymieniają się zdobytą wiedzą. Następuje klasowa dyskusja na ten temat. Nad jej przebiegiem czuwa nauczyciel.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Wykonanie polecenia nr 3 do prezentacji multimedialnej, krótka analiza i pisemna interpretacja wyników.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Multimedium bazowe może posłużyć zarówno w trakcie lekcji (podczas pracy w grupach i w fazie podsumowującej) oraz po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Może także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej, lekcjach dotyczących poszczególnych rodzajów usług i podczas wykonywania pracy domowej.

Polecenia w kopertach:

Stacja 1. Od czego zależy poziom i struktura usług w danym kraju?

Stacja 2. Wymieńcie trzy gospodarcze funkcje usług.

Stacja 3. Wymieńcie trzy pozagospodarcze funkcje usług.

Stacja 4. Jaka jest zależność między odsetkiem osób zatrudnionych w usługach a poziomem rozwoju społeczno‑gospodarczego?

Stacja 5. Określić na podstawie odpowiednich wykresów, jakie są różnice w poziomie i strukturze usług w krajach słabo i wysoko rozwiniętych?