Scenariusz zajęć

Autor: Marcin Sz. Małecki, Krzysztof Błaszczak

Temat: Jak przewidywać jakie należy przyłożyć napięcie pomiędzy elektrodami, aby przeprowadzić elektrolizę?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

IX. Elektrochemia. Ogniwa i elektroliza. Uczeń:

6) stosuje pojęcia: elektroda, elektrolizer, elektroliza, potencjał rozkładowy.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• zapisuje równania reakcji zachodzące na elektrodach w trakcie elektrolizy;

• szacuje, jakie napięcie należy przyłożyć do elektrod aby przeprowadzić elektrolizę;

• na podstawie wartości napięcia wnioskuje, jakie procesy będą zachodziły na elektrodach w trakcie elektrolizy.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• film samouczek;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca zbiorowa;

• praca w parach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna/tablica i kreda, pisak.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wyświetla okładkę e‑materiału. Następnie zadaje uczniom pytanie: z czego wytworzone są statuetki oscarowe? Czy wiecie, że pokrywanie złotem statuetek odbywa się na drodze elektrolizy? Na czym polega proces elektrolizy?

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów do pytania: jakie napięcie należy przyłożyć, aby udało się wykonać proces elektrolizy?

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie samodzielnie analizują treści w e‑materiale dotyczące pojęcia elektrolizy i procesów, które zachodzą w trakcie elektrolizy na elektrodach. Po wyznaczonym czasie, nauczyciel inicjuje dyskusję na wskazany temat.

2. Uczniowie samodzielnie analizują treści w e‑materiale dotyczące warunków elektrolizy pod kątem napięcia. Po wyznaczonym czasie, nauczyciel inicjuje dyskusję na temat napięcia, jakie należy przyłożyć, aby przeprowadzić elektrolizę. Również nauczyciel z uczniami omawia zjawisko przyłożenia zbyt małego napięcia.

3. Następnie odsyła uczniów do medium bazowego – filmu. Uczniowie w parach rozwiązują zadania zawarte w medium.

4. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się” i zapowiada uczniom, że wszyscy wspólnie będą rozwiązywać ćwiczenia. Uczniowie zapoznają się z poleceniem każdego ćwiczenia i po wyznaczonym czasie chętny uczeń udziela odpowiedzi do danego ćwiczenia. Pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej, proponując ewentualnie swoje propozycje. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów, zadając przykładowe pytania: na czym polega proces elektrolizy? Co jest niezbędne do przeprowadzenia procesu elektrolizy? Co to są elektrody? Na czym polega proces katodowy, a na czym proces anodowy? Kiedy możliwy jest przebieg elektrolizy? Jak wytłumaczyć polaryzację elektrochemiczną elektrod?

2. Jako podsumowanie lekcji, nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co było dla mnie łatwe...

• Czego się nauczyłam/łem...

• Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film samouczek może być wykorzystany w trakcie lekcji oraz jako pomoc przy odrabianiu zadania domowego. Uczniowie nieobecni na lekcji mogą wykorzystać go jako uzupełnienie luk kompetencyjnych.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Na czym polega proces elektrolizy?

• Co jest niezbędne do przeprowadzenia procesu elektrolizy?

• Co to są elektrody?

• Na czym polega proces katodowy, a na czym proces anodowy?

• Kiedy możliwy jest przebieg elektrolizy?

• Jak wytłumaczyć polaryzację elektrochemiczną elektrod?