Dla nauczyciela

Autor: Marta Kulikowska

Przedmiot: Język polski

Temat: Młodopolscy Europejczycy – Stanisław Wyspiański na szlaku katedr francuskich

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;

6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych;

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;

2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;

4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;

IV. Samokształcenie.

1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;

2. porządkuje informacje w problemowe całości poprzez ich wartościowanie; syntetyzuje poznawane treści wokół problemu, tematu, zagadnienia oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach;

Zakres rozszerzony

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:

2) wykorzystuje teksty naukowe w interpretacji dzieła sztuki;

4) porównuje teksty kultury, uwzględniając różnorodne konteksty;

5) rozpoznaje i charakteryzuje główne style w architekturze i sztuce;

7) zna pojęcie syntezy sztuk, rozpoznaje jej cechy i ewolucję od romantyzmu do współczesności.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

określa cel francuskiej podróży Wyspiańskiego w 1890 roku oraz źródła jego artystycznych fascynacji,
charakteryzuje budowle, które szczególnie interesowały artystę,
rozpoznaje cechy architektury gotyckiej na podstawie informacji z listów Wyspiańskiego oraz zdjęć,
redaguje list.

Strategie nauczania:

konstruktywizm;
konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
praca z tekstem.

Formy pracy:

praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Młodopolscy Europejczycy – Stanisław Wyspiański na szlaku katedr francuskich”. Prosi uczestników o zapoznanie się z blokiem tekstowym oraz przejrzenie zdjęć z sekcji Ilustracja interaktywna. Zainteresowana osoba może przygotować dodatkową prezentację, w której przedstawi cechy stylu gotyckiego reprezentowanego w europejskich budowlach.

Faza wprowadzająca:

Lekcja rozpoczyna się od wyświetlenia zdjęć z sekcji Ilustracja interaktywna i/lub przedstawienia prezentacji przygotowanej przez zainteresowaną osobę (osoby). Po zakończeniu nauczyciele pyta o cechy charakterystyczne gotyku jako stylu architektonicznego. Uczniowie odpowiadają swobodnie na podstawie informacji z e‑materiału, prezentacji. Nauczyciel zachęca ich także, by odwołali się także do wspomnień z własnych podróży po Europie i Polsce. Jako podsumowanie dyskusji powinna powstać mapa myśli zawierająca cechy charakterystyczne architektury gotyckiej.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel zadaje pytania: czy gotyk to styl, który może zachwycać? Co poruszało w nim szczególnie Stanisława Wyspiańskiego? Uczniowie odpowiadają swobodnie.
Nauczyciel wyświetla wykład prof. Justyny Bajdy. Poleca uczniom, by wykonali indywidualnie polecenia 1 i 2 towarzyszące wykładowi. Weryfikuje poprawność odpowiedzi uczniów.
Uczniowie oglądają zdjęcia i czytają fragmenty listów Stanisława Wyspiańskiego zamieszczone w sekcji „Ilustracja interaktywna”. Polecenia 1 i 2 i ćwiczenie 1 z tej sekcji uczniowie wykonują w parach, a nauczyciel może ocenić ich pracę.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel zadaje pytanie: jak interpretujecie określenie z tematu lekcji odnoszące się m.in. do Stanisława Wyspiańskiego: „młodopolscy Europejczycy”? Czy sztuka, architektura albo mówiąc szerzej: kultura daje nam, współczesnym Polakom, poczucie przynależności do Europy? Uczniowie wypowiadają się swobodnie.
Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Ilustracja interaktywna”.

Praca domowa:

Wykonaj ćw. 2 z sekcji „Ilustracja interaktywna”.

Materiały pomocnicze:

Otto von Simpson, Katedra gotycka, Warszawa 1989.
Szczęsny Skibiński, Polskie katedry gotyckie, Poznań 1996.

Wskazówki metodyczne

Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film edukacyjny” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.

Ilustracja interaktywna