Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Koncepcja sztuki i człowieka według Romana Ingardena

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne. Uczeń:

• omawia najważniejsze założenia fenomenologii;

• przedstawia koncepcję sztuki i człowieka Romana Ingardena;

• analizuje fragment Książeczki o człowieku Romana Ingardena.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• burza mózgów.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu się na platformie i wyświetleniu e‑materiału, odczytuje uczniom temat zajęć oraz cele, a następnie prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Kim bylibyśmy, gdybyśmy nie słuchali muzyki i nie czytali książek? Jakie byłoby nasze życie bez sztuki, literatury, filmów, bez projektów domów, ulic i parków, bez edukacji? Czym byłoby takie życie? Kim byłby człowiek?

Faza realizacyjna:

1. Burza mózgów. Nauczyciel informuje uczniów, że będą pracować metodą burzy mózgów i jeśli to konieczne, wyjaśnia jej zasady. Wyłania także moderatora, który będzie zapisywał pomysły na tablicy, a następnie określa czas wykonania zadania. Następnie nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Sztuka i człowiek w myśli Romana Ingardena. Uczniowie podają swoje propozycje odpowiedzi. Po zakończeniu fazy twórczej następuje wspólna weryfikacja pomysłów. Nauczyciel prosi uczniów, aby porównali swoje propozycje z informacjami zamieszczonymi na tablicy.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium w sekcji „Mapa myśli”. Uczniowie odczytują polecenia:
   – Przeanalizuj mapę myśli i omów najważniejsze pojęcia Ingardenowskiej teorii estetycznej. Wskaż związki pomiędzy kluczowymi pojęciami tej teorii.
   – Wyjaśnij związek między twórcą, odbiorcą i dziełem — przedmiotem estetycznym w teorii Ingardena.
   Uczniowie pracują w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia nr 1–6 z sekcji „Sprawdź się”. Omówienie wyników na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania uczniowie wykonują ćwiczenie nr 7.

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienie poprawnej odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

• Zofia Majewska, Świat kultury Romana Ingardena, Lublin 2001.

• W kręgu filozofii Romana Ingardena: materiały z konferencji naukowej, red. W. Stróżewski, A. Węgrzecki, Warszawa, Kraków 1995.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” do podsumowania lekcji.