Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Egzystencjalizm jest humanizmem jako apologia

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Omówisz okoliczności powstania oraz treść tekstu J.P. Sartre’a Egzystencjalizm jest humanizmem.

• Scharakteryzujesz sytuację odpowiedzialności z perspektywy egzystencjalizmu.

• Omówisz relację między uczuciami a działaniem w filozofii Sartre’a.

• Podasz przykłady dokonywanych przez ludzi wyborów i zinterpretujesz je zgodnie z założeniami Sartre’a.

• Porównasz humanizm renesansowy z koncepcją humanizmu zaprezentowaną w tekście Egzystencjalizm jest humanizmem.

• Zinterpretujesz utwór poetycki z perspektywy założeń egzystencjalistycznych.

Cele operacyjne. Uczeń:

• omawia okoliczności powstania oraz treść tekstu J.P. Sartre’a Egzystencjalizm jest humanizmem;

• charakteryzuje sytuację odpowiedzialności z perspektywy egzystencjalizmu;

• omawia relację między uczuciami a działaniem w filozofii Sartre’a;

• podaje przykłady dokonywanych przez ludzi wyborów i interpretuje je zgodnie z założeniami Sartre’a;

• porównuje humanizm renesansowy z koncepcją humanizmu zaprezentowaną w tekście Egzystencjalizm jest humanizmem;

• interpretuje utwór poetycki z perspektywy założeń egzystencjalistycznych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Egzystencjalizm jest humanizmem jako apologia”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczeń nr 1‑2 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w zakładce „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie. Może wyświetlić odpowiedzi uczniów na tablicy interaktywnej. Prosi wybranego ucznia o uzasadnienie swojego rozwiązania. Dyskusja.

Faza realizacyjna:

1. Mapa myśli. Nauczyciel wyznacza ucznia, który zapisuje na tablicy podane przez niego hasło: Dlaczego (wg Sartre'a) egzystencjalizm jest humanizmem?. Następnie uczniowie podają na forum swoje pomysły. Wybrany uczeń zapisuje je wszystkie wokół hasła.
   Na tej podstawie powstaje mapa myśli/pojęć, do których uczniowie będą mogli powracać podczas kolejnych etapów zajęć lub w ramach powtórki materiału w domu

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla materiał z sekcji „Audiobook”, a następnie czyta polecenie 1. Odsłuchaj fragmenty apologetycznego tekstu J.P. Sartre'a. Zrekonstruuj pytania, na które odpowiada paryski filozof. Uczniowie wykonują zadanie w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając uczniom informacji zwrotnej.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Nauczyciel wyświetla na tablicy treść ćwiczenia nr 3 z sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie wykonują je w parach, a następnie porównują swoje rozwiązanie z innym zespołem omawiając możliwe rozwiązania.

4. Nauczyciel wyświetla uczestnikom zajęć ćwiczenia nr 4‑7. Uczniowie tym razem pracują w grupach. Ustalają wspólne stanowisko i wskazują wybraną odpowiedź, używając telefonów lub komputerów. Nauczyciel kontroluje wyniki pracy uczniów i prosi wybrane osoby o uzasadnienie swojej odpowiedzi.

5. Ostatnie ćwiczenie nr 8, którego rozwiązania podejmują się uczniowie na lekcji, wykonywane jest indywidualnie. Ponownie nauczyciel udostępnia je uczestnikom zajęć przez platformę edukacyjną. Nauczyciel weryfikuje zaznaczone odpowiedzi. Następnie uczniowie w parach dyskutują, porównując swoje odpowiedzi. W przypadku, gdy nauczyciel zauważa, że ćwiczenie wymaga komentarza, uzupełnienia czy naprowadzenia z jego strony, podsumowanie ćwiczenia odbywa się na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem/nauczyłam się…

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Napisz referat na temat: Założenia egzystencjalistyczne w dziełach Sartre i ich interpretacja..

Materiały pomocnicze:

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.

• Grzybowski J. i inni, Sposób na filozofię. Kluczowe zagadnienia z dydaktyki przedmiotowej, Warszawa 2016.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do podsumowania lekcji.