Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Sprawdź się

1
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1
Rc5EFW8uzlGnp1
Uzupełnij tekst podanymi w ramce wyrazami. Następnie wynotuj fragmenty stanowiące wyraz zarzutów, na które odpowiada Sartre. „Jutro – po mojej śmierci – ludzie mogą zadecydować ustanowienie 1. bezradni, 2. faszyzmu, 3. złudzeń, 4. kwietyzmie, 5. nadzieję, a inni mogą być na tyle tchórzliwi i 1. bezradni, 2. faszyzmu, 3. złudzeń, 4. kwietyzmie, 5. nadzieję, że im na to pozwolą. W tym momencie faszyzm będzie prawdą ludzkości, i tym gorzej dla nas. W rezultacie, rzeczy będą takimi, jakimi człowiek zadecyduje, że mają być. Czy to ma znaczyć, że winien pogrążyć się w 1. bezradni, 2. faszyzmu, 3. złudzeń, 4. kwietyzmie, 5. nadzieję? Nie. Przede wszystkim muszę się zaangażować, a następnie działać według starej zasady: „niekoniecznie trzeba mieć 1. bezradni, 2. faszyzmu, 3. złudzeń, 4. kwietyzmie, 5. nadzieję, aby coś przedsięwziąć”. To nie znaczy, że nie powinienem należeć do jakiejś partii, ale że nie będę miał 1. bezradni, 2. faszyzmu, 3. złudzeń, 4. kwietyzmie, 5. nadzieję i że będę robił to, co mogę”.
RWJvDYBCAAt8s1
(Uzupełnij).
R3jg8dfylBPi81
Ćwiczenie 2
Wskaż zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Sartre reprezentuje egzystencjalizm chrześcijański., 2. Egzystencjalizm ateistyczny Sartre'a odrzuca istnienie Boga, ale zakłada istnienie transcendentnego świata idei., 3. Sartre nie godzi się na przypisywanie jego filozofii charakteru pesymistycznego., 4. Wg Sartre'a nie można być wielkim pisarzem, dopóki nie napisało się literacko doniosłych dzieł.
11
Ćwiczenie 3
Zapoznaj się z fragmentem tekstu Egzystencjalizm jest humanizmem i wskaż, jak można interpretować postawę odpowiedzialności w sytuacji, gdy: a. bohater zostaje z matką, b. bohater idzie na front.
Zapoznaj się z fragmentem tekstu Egzystencjalizm jest humanizmem i wskaż, jak można interpretować postawę odpowiedzialności w sytuacji, gdy: a. bohater zostaje z matką, b. bohater idzie na front.
1
Jean-Paul Sartre Egzystencjalizm jest humanizmem

Jako przykład, który pozwoli wam lepiej zrozumieć słowo osamotnienie, przytoczę historię jednego z mych uczniów, który zwrócił się do mnie w następujących okolicznościach: jego rodzice żyli w niezgodzie, ojciec skłaniał się do kolaboracji, starszy brat został zabity podczas ofensywy niemieckiej w roku 1940 i młodzieniec ten, o uczuciach trochę prymitywnych, ale szlachetnych, pragnął go pomścić. Mieszkali we dwoje z matką, bardzo zgnębioną półzdradą swego męża oraz śmiercią starszego syna. Jedyną pociechą był dla niej młodszy syn. W tym momencie młody człowiek miał do wyboru: albo ucieczkę do Anglii i zaciągnięcie się do Sił „Wolnej Francji” – co było równoznaczne z porzuceniem matki – albo pozostanie z matką i pomaganie jej w życiu.

cytat 3 Źródło: Jean-Paul Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem, tłum. J. Krajewski, K. Szeżyńska-Maćkowiak, Warszawa 1998, s. 40–41.
RnZ737Xvujl5Q
Bohater pozostaje z matką. (Uzupełnij) Bohater idzie na front. (Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 4
Zapoznaj się z fragmentem tekstu Egzystencjalizm jest humanizmem. Następnie spośród podanych zdań wskaż to, które trafnie opisuje relację między uczuciem a działaniem scharakteryzowaną w tekście.
Zapoznaj się z fragmentem tekstu Egzystencjalizm jest humanizmem. Następnie spośród podanych zdań wskaż to, które trafnie opisuje relację między uczuciem a działaniem scharakteryzowaną w tekście.
1
Jean-Paul Sartre Egzystencjalizm jest humanizmem

I to właśnie próbował zrobić ten młody człowiek. Gdy się z nim widziałem, mówił: w gruncie rzeczy ważne jest tylko uczucie. Powinienem wybrać to, co mi pozwala pójść w pewnym kierunku. Jeżeli czuję, że kocham swoją matkę na tyle, by jej poświęcić całą resztę, tj. moje pragnienie zemsty, moje pragnienie czynu, pragnienie przygód – pozostanę przy niej. Jeżeli, przeciwnie, że moja miłość do matki nie jest wystarczająca – odejdę. Ale jak zmierzyć stopień uczucia? Co stanowiłoby o wartości jego uczucia dla matki? Właśnie to, że pozostałby przy niej. Mogę powiedzieć, że kocham na tyle danego przyjaciela, żeby poświęcić dla niego daną sumę pieniędzy. Ale mam prawo powiedzieć to wtedy dopiero, kiedy to już zrobiłem. Mogę również powiedzieć: kocham na tyle swoją matkę, żeby zostać przy niej, ale dopiero wtedy, kiedy przy niej pozostałem. Wartość przywiązania mogę określić tylko w ten sposób, że dokonam czynu, który je potwierdza i określa. Ale kiedy wymagam od tego przywiązania, żeby uprawomocnić mój czyn, wtedy znajduję się w błędnym kole.

cytat 4 Źródło: Jean-Paul Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem, tłum. J. Krajewski, K. Szeżyńska-Maćkowiak, Warszawa 1998, s. 44–45.
Ro4glElADjKKO
Przeczytaj fragment tekstu Egzystencjalizm jest humanizmem – nawiązujący do fragmentu z ćwiczenia nr 3. Następnie spośród podanych zdań wskaż to, które trafnie opisuje relację między uczuciem a działaniem scharakteryzowaną w tekście. Możliwe odpowiedzi: 1. Uczucie usprawiedliwia działanie pod jego wpływem., 2. Uczucie jest wyrażane poprzez działanie., 3. Uczucia nie wiążą się w żaden znaczący sposób z podejmowaniem decyzji.
RIjbsZrJkbIDN2
Ćwiczenie 5
Wskaż zdania, które nie są wiarygodne z perspektywy sformułowanej przez Sartre’a relacji między uczuciami a działaniem. Możliwe odpowiedzi: 1. Zrobię dla ciebie wszystko., 2. Mam to wszystko gdzieś, nie dam rady się zaangażować w ten projekt., 3. Nienawidzę Krzyśka, właśnie wysłałam do szefa donos o tym, jak się zachowuje w pracy po wyjściu dyrekcji., 4. Przejmuję się losem bezdomnych kotów, dokarmiam je i opatruję ich rany., 5. Jestem do ciebie bardziej przywiązana niż do męża, ale nie opuszczę go.
21
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z poniższym fragmentem tekstu. Następnie połącz ze sobą właściwe osoby poszukujące rady, ich autorytety i wybory zgodnie z przedstawionym przez Sartre’a ujęciem sytuacji poszukiwania autorytetów: wybrać doradcę – to znaczy już zaangażować się samemu.
Zapoznaj się z poniższym fragmentem tekstu. Następnie połącz ze sobą właściwe osoby poszukujące rady, ich autorytety i wybory zgodnie z przedstawionym przez Sartre’a ujęciem sytuacji poszukiwania autorytetów: wybrać doradcę – to znaczy już zaangażować się samemu.
1
Jean-Paul Sartre Egzystencjalizm jest humanizmem

A jeżeli szukacie rady na przykład u księdza – to wy wybieracie tego księdza i w gruncie rzeczy wiecie już mniej więcej, co on wam doradzi. Inaczej mówiąc, wybrać doradcę – to znaczy już zaangażować się samemu. Na przykład: jeżeli jesteś chrześcijaninem, powiesz: poradzę się księdza. Ale są księża kolaboranci, księża oportuniści, księża z Ruchu Oporu. Którego wybrać? I jeżeli młody człowiek wybiera księdza z Ruchu Oporu albo księdza kolaboranta, to już sam zdecydował o rodzaju rady, jaką otrzyma. Tak więc uczeń przychodząc do mnie znał już odpowiedź, którą mógłbym mu dać, i istotnie miałem dla niego tylko jedną odpowiedź: pan jest wolny, niech pan wybiera, to znaczy – niech pan szuka, niech pan odkrywa. Żadna moralność powszechna nie może panu wskazać, jak należy postąpić. W ogóle nie ma żadnych wskazówek na świecie.

cytat 5 Źródło: Jean-Paul Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem, tłum. J. Krajewski, K. Szeżyńska-Maćkowiak, Warszawa 1998, s. 46.
R1cjJTEX7kvhG
Osoby: 1. Milena myśli o misji w Afryce. 2. Robert zastanawia się, czy urozmaicić nudę małżeńską niezobowiązującym romansem. 3. Krzysztof martwi się, czy właściwie postępuje z córką, która przeżywa okres młodzieńczego buntu. 4. Ania rozważa zmianę pracy. Autorytety: A. Przyjaciel – hedonista. B. Aktywiści w Centrum Chrześcijańskiego Wolontariatu. C. Ojciec, zwykle niepodejmujący ryzykownych decyzji. D. Trener „porozumienia bez przemocy”. Możliwe wybory: Nie podejmę żadnych działań. Dam sobie prawo. Pojadę. Nie będę jej krytykował.
31
Ćwiczenie 7

Przeczytaj wiersz Wisławy Szymborskiej Miłość od pierwszego wejrzenia i zinterpretuj go z perspektywy kondycji ludzkiej w ujęciu Sartre’a.

Zapoznaj się z wierszem Wisławy Szymborskiej Miłośćod pierwszego wejrzenia i zinterpretuj go z perspektywy kondycji ludzkiej w ujęciu Sartre’a.

1
Wisława Szymborska Miłość od pierwszego wejrzenia

Oboje są przekonani,
że połączyło ich uczucie nagłe.
Piękna jest taka pewność,
ale niepewność piękniejsza.

Sądzą, że skoro nie znali się wcześniej,
nic między nimi nigdy się nie działo.
A co na to ulice, schody, korytarze,
na których mogli się od dawna mijać?

Chciałabym ich zapytać,
czy nie pamiętają –
może w drzwiach obrotowych
kiedyś twarzą w twarz?
jakieś „przepraszam” w ścisku?
głos „pomyłka” w słuchawce?
– ale znam ich odpowiedź.
Nie, nie pamiętają.

Bardzo by ich zdziwiło,
że od dłuższego czasu
bawił się nimi przypadek.

Jeszcze nie całkiem gotów
zamienić się dla nich w los,
zbliżał ich i oddalał,
zabiegał im drogę
i tłumiąc chichot
odskakiwał w bok.

Były znaki, sygnały,
cóż z tego, że nieczytelne.

Może trzy lata temu
albo w zeszły wtorek
pewien listek przefrunął
z ramienia na ramię?
Było coś zgubionego i podniesionego.
Kto wie, czy już nie piłka
w zaroślach dzieciństwa?

Były klamki i dzwonki,
na których zawczasu
dotyk kładł się na dotyk.
Walizki obok siebie w przechowalni.
Był może nawet pewnej nocy jednakowy sen,
natychmiast po zbudzeniu zamazany.

Każdy przecież początek
to tylko ciąg dalszy,
a księga zdarzeń
zawsze otwarta w połowie.

cytat 1 Źródło: Wisława Szymborska, Miłość od pierwszego wejrzenia, [w:] Wisława Szymborska, Koniec i początek, Kraków 2015, s. 33.
R5Xe0TDNGjQ3x
Odpowiedź (Uzupełnij).
3
Ćwiczenie 8

Przeczytaj fragment Mowy o godności człowieka Giovanniego Pico della Mirandoli. Spośród podanych podobieństw oraz różnic między humanizmem Sartre'a a humanizmem renesansowego filozofa wybierz trafne sformułowania.

Zapoznaj się z fragmentem Mowy o godności człowieka Giovanniego Pico della Mirandoli. Spośród podanych podobieństw oraz różnic między humanizmem Sartre’a a humanizmem renesansowego filozofa wybierz trafne sformułowania.

1
Giovanni Pico della Mirandola Mowa o godności człowieka

O jakże to wielka hojność Boga Ojca, jakże wielkie i godne podziwu jest szczęście człowieka! Dano mu mieć to, czego zapragnie, i być tym, czym zechce. Zwierzęta, równocześnie ze swym przyjściem na świat, wynoszą ze sobą – jak mówi Lucyliusz – z łona matki to, czym mają być. Duchy najwyższe albo od samego początku, albo nieco później, stały się tym, czym są i pozostaną przez całą wieczność. Natomiast rodzącemu się człowiekowi dał Ojciec wszelkiego rodzaju nasiona i zarodki wszelkiego rodzaju życia, które zaś z nich uprawiać będzie, te dojrzeją i owoc swój w nim wydadzą. Jeśli zarodki wegetatywne, stanie się rośliną, jeśli zmysłowe – zwierzęciem będzie, jeśli racjonalne – stanie się istotą niebiańską. A jeśli intelektualne – wówczas aniołem będzie i synem bożym; jeśli zaś z losu żadnego ze stworzeń niezadowolony, zwróci się ku centrum swojej jedności, stanie się jednym duchem wraz z duchem bożym i w samotnej niedostępności Ojca, który jest nad wszystkim, wszystkich przewyższy.

cytat 2 Źródło: Giovanni Pico della Mirandola, Mowa o godności człowieka, tłum. Z. Kalita. Cytat za: https://filozofuj.eu/giovanni-pico-della-mirandola-czlowiek-jest-jak-kameleon/.
R1PTy9Lf3NXwo
Podobieństwa: Możliwe odpowiedzi: 1. Obaj filozofowie głoszą, że człowiek ma możliwość stać się tym, czym zechce., 2. Obaj filozofowie głoszą, że człowiek powinien nieustająco się kreować., 3. Obaj filozofowie wierzą, że przeznaczeniem człowieka są wielkie czyny.
Ruzauxc2V3FVJ
Różnice: Możliwe odpowiedzi: 1. Renesansowy filozof, w odróżnieniu od Sartre’a, twierdził, że możliwość wielu wyborów skazuje człowieka na poczucie niepokoju., 2. Renesansowy filozof, w odróżnieniu od Sartre’a, twierdził, że możliwość wielu wyborów człowieka jest ograniczona możliwą interwencją Boga., 3. Sartre głosił egzystencjalizm ateistyczny i odrzucał zarówno przekonanie o istnieniu Boga, jak i o istnieniu obiektywnej i obowiązującej powszechnie hierarchii wyborów.
Audiobook
Dla nauczyciela