Dla nauczyciela
Autor: Piotr Obolewicz
Przedmiot: Język polski
Temat: Doskonały anonim homo sapiens. Kim jest bohater Małej apokalipsy Tadeusza Konwickiego
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele lekcji. Uczeń:
interpretuje fragmenty Małej apokalipsy Tadeusza Konwickiego;
charakteryzuje głównego bohatera powieści – everymana;
zna kontekst historyczny i społeczno‑polityczny (realizm socjalistyczny), w którym rozgrywają się wydarzenia opisane w Małej apokalipsie;
określa związek pomiędzy sposobem kreacji głównego bohatera powieści Konwickiego a przekonaniami samego autora;
dostrzega powiązania między tekstami literackimi z różnych epok opisującymi postawy polskich inteligentów;
formułuje samodzielne argumenty i wnioski w pracy pisemnej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
podająca.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Doskonały anonim homo sapiens. Kim jest bohater Małej apokalipsy Tadeusza Konwickiego”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i następnie rozwiązanie ćwiczenia nr 4 zawartego w sekcji „Sprawdź się”.
Faza wprowadzająca:
Odpowiedź na pytanie z ćw. 4: Czy można uznać głównego bohatera Małej apokalipsy za bohatera tragicznego? powinna służyć do rozpoczęcia dyskusji otwierającej lekcję. Nauczyciel prosi uczniów, by przedstawili przygotowane wcześniej argumenty, moderuje dyskusję.
Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat i cele zajęć. Prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.
Faza realizacyjna:
Po wstępnej dyskusji uczniowie przystępują do wykonania (w parach) polecenia nr 1 towarzyszącego schematowi interaktywnemu. Jedna osoba formułuje pytania, druga poszukuje na nie odpowiedzi. Korzystają z tekstu zamieszczonego w sekcji „Przeczytaj”, podpierają się także cytatami wykorzystanymi w schemacie interaktywnym. Nauczyciel prosi wybraną parę o zaprezentowanie wyników jej pracy i ocenia ją.
Później uczniowie łączą się w 4‑osobowe zespoły, w których wykonują następujące polecenia z sekcji „Sprawdź się”: 1, 2, 5 i 6. Po upływie wyznaczonego czasu nauczyciel sprawdza efekty ich pracy.Nauczyciel poleca uczniom, by przypomnieli sobie postaci inteligentów w literaturze polskiej różnych epok. Być może warto najpierw sprecyzować, kim jest inteligent. Następnie nauczyciel prosi, by uczestnicy zajęć wykonali indywidualnie ćw. 7 i 8.
Faza podsumowująca:
W dyskusji podsumowującej lekcję uczniowie odpowiadają na najważniejsze pytanie lekcji: Kim jest bohater Małej apokalipsy T. Konwickiego. Notują (w formie prostej mapy myśli) pomysły własne i innych uczestników zajęć. Nauczyciel może ocenić aktywność uczniów.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują pracę domową z e‑materiału.
Materiały pomocnicze:
Wywiad Tadeusz Konwicki o swojej twórczości, 1990, Ninateka
Mała apokalipsa, radiowa interpretacja jednego z najtrafniejszych portretów smutnej i pełnej paradoksów rzeczywistości socjalistycznej Polski, Adam Ferency, Ninateka
Polska Kronika Filmowa nr 1/1991, wydanie w całości poświęcone Pałacowi Kultury
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Ilustracja interaktywna” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.