Autorka: Dorota Czarny

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Stan postrzegania w Polsce praw mniejszości

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

IV. Prawa człowieka i ich ochrona.

Uczeń:

4) przedstawia szczegółowe prawa mniejszości narodowych i etnicznych oraz grupy posługującej się językiem regionalnym w Rzeczypospolitej Polskiej; pozyskuje informacje na temat praw mniejszości polskiej w różnych państwach.

Zakres rozszerzony

IV. Aspekty etniczne życia społecznego.

Uczeń:

6) analizuje stan przestrzegania praw mniejszości narodowych i etnicznych w Rzeczypospolitej Polskiej i w wybranym państwie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje szczegółowe prawa mniejszości narodowych i etnicznych oraz grupy posługującej się językiem regionalnym w Rzeczypospolitej Polskiej;

• analizuje stan przestrzegania praw mniejszości narodowych i etnicznych w Rzeczypospolitej Polskiej;

• wyszukuje informacje na temat praw mniejszości narodowych i etnicznych oraz grupy posługującej się językiem regionalnym w Rzeczypospolitej Polskiej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiałów źródłowych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• flipcharty i markery.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Praca z animacją. Uczniowie na podstawie multimedium tworzą definicje mniejszości narodowej i mniejszości etnicznej oraz wskazują, co różni te grupy.

3. Analiza schematu i wykonanie ćwiczenia nr 2 dołączonego do multimedium (wskazanie, które z przedstawionych form dyskryminacji dotyczą mniejszości narodowych bądź etnicznych).

Faza realizacji

1. Podział klasy na cztery grupy. Każda z nich otrzymuje arkusze papieru i markery oraz materiał źródłowy do pracy:

Grupa 1 – Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, art. 35 oraz Ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2019 r. poz. 1481, art. 13);

Grupa 2 – Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z dnia 18 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym §2 i §4;

Grupa 3 – Ustawę z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (DzU z 2004 r. nr 253, poz. 2531, z późn. zm., art. 21);

Grupa 4 – Ustawę z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, art. 9.

2. Uczniowie w grupach analizują teksty źródłowe i zapisują najważniejsze informacje dotyczące praw mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Nauczyciel wyznacza czas pracy.

3. Poszczególne grupy prezentują na forum klasy swoje zadania. Najważniejsze punkty poszczególnych obszarów zostają zapisane na tablicy.

4. Uczniowie zapoznają się z e‑materiałem dotyczącym dyskryminacji, zatrudnienia i praw wyborczych mniejszości narodowej i etnicznej. Następnie w parach mają przedyskutować własne opinie na ten temat.

4. Wybrana osoba dzieli się swoimi spostrzeżeniami. Jest to przyczynek do dyskusji na forum klasy.

5. Dyskusja oceniająca stan przestrzegania praw mniejszości w Polsce – uczniowie przedstawiają swoje opinie.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie wykonują wybrane ćwiczenia, które wspólnie omawiają z nauczycielem.

2. Nauczyciel na koniec zajęć ocenia uczniów aktywnie pracujących na lekcji.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia, których nie zrobili na zajęciach.

Materiały pomocnicze:

Art. 35 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z dnia 18 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym (§2 i §4).

Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (DzU z 2004 r. nr 253, poz. 2531, z późn. zm., art. 21).

Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (art. 9).

Świadomość prawna w kontekście równego traktowania 2018, Raport dla Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Multimedia można wykorzystać jako materiał do lekcji powtórzeniowej.