Autor: Joanna Oparek

Temat: Reporter w globalnej wiosce. Jak zmieniał się reportaż podróżniczy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• charakteryzuje sposób ujawniania reportera we fragmentach reportaży;

• wypisuje cytaty z tekstu świadczące o jego przynależności do gatunku reportażu;

• określa typ reportażu podróżniczego;

• tworzy mapę myśli podsumowującą wiedzę na temat reportażu podróżniczego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel zachęca uczniów do wypowiedzi na temat znaczenia podróży – pyta, w jaki sposób poszerza naszą wiedzę o świecie i o samym sobie, kiedy jest wyzwaniem lub misją, kiedy przygodą i tylko rozrywką.

2. Nauczyciel pyta uczniów o ich ulubione powieści podróżnicze. Może zaznaczyć, że motyw podroży często pojawia się w literaturze oświecenia i przywołać przykłady (Kandyd, Podróże Guliwera, Przypadki Robinsona Cruzoe).

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał „Reporter w globalnej wiosce. Jak zmieniał się reportaż podróżniczy”. Przybliża uczniom temat i cele lekcji. Określa kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel poleca uczniom, aby przed zapoznaniem się z treścią e‑materiału przypomnieli sobie cechy gatunkowe reportażu – prosi chętną osobę o wypowiedź na forum i uzupełnia ją lub komentuje.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie przystępują do czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” – aż do części „Różnorodność współczesnego literackiego reportażu podróżniczego”.

2. Nauczyciel prosi chętnych uczniów o odczytanie na głos fragmentów tekstów prezentujących różne podejścia do tematu podróży (teksty przy kolejnych slajdach).

3. Nauczyciel prosi jedną osobę o wymienienie (przypomnienie) różnych sposobów rozumienia podróży. Może przy tym zainicjować dyskusję o tym, jaki rodzaj reportażu wydaje się uczniom najciekawszy i dlaczego (nadal w odniesieniu do slajdów).

4. Uczniowie zapoznają się z „Grafiką interaktywną” – nauczyciel angażuje uczniów w wykonanie polecenia 1 i 2 – ponownie może poprosić chętne osoby o głośne odczytanie fragmentów reportaży zawartych w „Grafice interaktywnej”, po czym wspólnie z uczniami określić funkcje opisów i scharakteryzować sposób ujawniania się w tekstach postaci reportera.

5. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się” – daje uczniom czas na zapoznanie się z materiałem. Następnie dzieli uczniów na dwie grupy. Każdy zespół wykonuje po trzy ćwiczenia. Grupa 1 - zadania 1, 2 oraz 3. Grupa 2 - ćwiczenia 4, 5 oraz 6. Przedstawiciele grup prezentują rozwiązania na forum klasy.

6. Nauczyciel daje uczniom czas na zapoznanie się tekstami w ramach ćwiczenia 7. Zadanie to może być wykonane wspólnie. Uczniowie zastanawiają się, jak w kolejnych fragmentach ujawnia się reporter i wraz z nauczycielem określają na tej podstawie typ reportażu podróżniczego.

7. Nauczyciel może zachęcić uczniów do przywołania filmowych przykładów dylematów i niebezpieczeństw związanych z pracą reportera, np. w krajach ogarniętych wojną.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Prosi wybrane osoby o podsumowanie zdobytej wiedzy w odniesieniu do zakładanych celów.

2. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie postaci polskich reporterów, których teksty były prezentowane w e‑materiale.

3. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenie 8 z sekcji „Sprawdź się”. Tworzą mapę myśli podsumowującą wiedzę na temat reportażu podróżniczego.

4. Nauczyciel może przywołać i krótko omówić reportaże nagrodzone w ostatnich latach (np. Nagroda Nike, Nagroda Literacka Gdynia) i zachęcić uczniów do zapoznania się w wybranymi książkami.

Praca domowa:

1. Przygotuj prezentację multimedialną, w której podsumujesz zdobyte podczas lekcji wiadomości.

2. Napisz wypracowanie na temat: Czy praca reportera może zmienić świat?.

• Kapuściński Ryszard, Autoportret reportera, Warszawa 2008.

• Biblia dziennikarstwa, pod red. A. Skworza, A. Niziołka, Kraków 2010.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Ilustracja interaktywna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.