Scenariusz zajęć

Autor: Marcin Sz. Małecki, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Konstruowanie ogniw

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

IX. Elektrochemia. Ogniwa i elektroliza. Uczeń:

3) pisze równania reakcji zachodzące na elektrodach (na katodzie i anodzie) ogniwa galwanicznego o danym schemacie; projektuje ogniwo, w którym zachodzi dana reakcja chemiczna; pisze schemat tego ogniwa.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• analizuje budowę ogniw pod kątem zachodzących reakcji utleniania i redukcji;

• zapisuje równania reakcji zachodzące na elektrodach w ogniwach;

• konstruuje ogniwo.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna;

• praktyczna.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• film samouczek;

• eksperyment chemiczny;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca zbiorowa;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna/tablica i kreda, pisak.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wyświetla okładkę e‑materiału i zadaje uczniom pytanie: co żaba ma wspólnego z elektrochemią? Czy korzystacie z urządzeń przenośnych? Jak działają te urządzenia (np. laptop, tablet, telefon komórkowy) i na czym to polega?

2. Rozpoznawanie wiedzy potocznej uczniów. Burza mózgów wokół budowy ogniwa.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

4. Zasady BHP. Nauczyciel zapoznaje uczniów z kartami charakterystyk substancji, jakie zostaną użyte w czasie lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel podaje uczniom polecenie: Zapoznaj się z budową i działaniem ogniwa galwanicznego. Uczniowie samodzielnie analizują treści w e‑materiale – „Ogniwo galwaniczne” oraz w parach oglądają film samouczek. Po wyznaczonym czasie chętni uczniowie podają znaczenie pojęcia ogniwo, jego budowę i omawiają zachodzące zmiany na półogniwach (zachodzące reakcje).

2. Eksperyment chemiczny. Nauczyciel losowo dzieli uczniów na dwie grupy zadaniowe (realnych grup może być więcej) do przeprowadzenia dwóch eksperymentów wg instrukcji zawartej w e‑materiale (jedna grupa przeprowadza jeden eksperyment). Nauczyciel przygotowuje różne rodzaje sprzętu, szkła laboratoryjnego, odczynniki chemiczne, a uczniowie wybierają to, co jest im niezbędne do przeprowadzenia eksperymentu. Uczniowie stawiają pytanie badawcze i hipotezę, przeprowadzają eksperyment wg instrukcji zapisanej w e‑materiale, obserwują zmiany, wyciągają wnioski. Prowadzący monitoruje przebieg pracy podopiecznych, wyjaśnia ewentualnie niezrozumiałe kwestie i wątpliwości. Po minionym czasie chętni uczniowie z poszczególnych grup prezentują efekty pracy. Pozostali uczniowie weryfikują poprawność merytoryczną wypowiedzi uczniów.

3. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale w zakładce „sprawdź się” oraz w medium bazowym.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów zadając przykładowe pytania. Może również stworzyć quiz i wykorzystać aplikację Kahoot! lub Quizizz z wykorzystaniem smartfonów/tabletów. Pytania: co to jest ogniwo galwaniczne? Jak jest zbudowane ogniwo? Na jakiej zasadzie działa ogniwo? Co to jest klucz elektrolityczny? Czym jest katoda, a czym anoda?

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co było dla mnie łatwe...

• Czego się nauczyłam/łem...

• Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia zawarte w zestawie ćwiczeń w części „sprawdź się” oraz przygotowują sprawozdanie z wykonywanych eksperymentów.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film samouczek może być wykorzystany w trakcie lekcji oraz jako pomoc przy odrabianiu zadania domowego. Uczniowie nieobecni na lekcji mogą wykorzystać go jako nadrobienie zaległości i uzupełnienie luk kompetencyjnych.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Co to jest ogniwo galwaniczne?

• Jak jest zbudowane ogniwo?

• Na jakiej zasadzie działa ogniwo?

• Co to jest klucz elektrolityczny?

• Czym jest katoda, a czym anoda?

2. Doświadczenia chemiczne:

Sprzęt, szkło laboratoryjne i odczynniki chemiczne przygotować należy wg instrukcji zawartych w e‑materiale.